Lieve Verswijvel: genomineerd voor de Bachelorprijs 2017

Artikel

Op 18 december maken we in Gent de winnaar van Vlaamse Scriptieprijs en van de deelprijzen bekend. In aanloop naar de uitreiking stellen we de kandidaten aan de hand van vijf vragen aan u voor. Vandaag: Lieve Verswijvel - kanshebber voor de Bachelorprijs. 

Lieve VerswijvelLIEVE VERSWIJVEL

Bachelor na Bachelor in het Buitengewoon Onderwijs - VIVES Hogeschool

Scriptie "Schaken implementeren in onze ziekenhuisschool: een meerwaarde of niet?"

In haar scriptie onderzoekt Lieve Verswijvel of en hoe schaken een meerwaarde kan bieden in de ziekenhuisschool waar ze al 18 jaar lesgeeft. Ze koppelde leerdoelen aan het schaken en ging vervolgens aan de slag met drie patiëntengroepen: leerlingen met functionele klachten, leerlingen met een lichte en matige verstandelijke handicap en leerlingen met een NAH. Lees meer

Waarom koos je voor dat scriptieonderwerp?     
Voordat ik aan de opleiding begon, wist ik al wat ik wou onderzoeken met mijn bachelorproef. De voordelen van 'schaken' op het 'leren leren' en het welbevinden van kinderen en jongeren leken me best groot. Ik bleef wel eens kijken in de schaakclub waar mijn 11-jarige zoon lid van is en stond versteld van het inzicht, het doorzettingsvermogen en het geduld van de kinderen en jongeren daar.

De gesprekken met zijn schaakleraars gingen vaak over de capaciteiten die leerlingen al dan niet moeten hebben om te leren schaken. Eén van hen zei: "Ook de leerlingen met mindere cognitieve capaciteiten hebben baat bij schaaklessen. Misschien zelfs nog meer dan de sterke leerlingen." Dat was stof tot nadenken en perfect materiaal om mee aan de slag te gaan.

Met het volgen van de BANABA-opleiding Buitengewoon Onderwijs had ik de ideale leeromgeving gevonden om te starten met schaaklessen voor de leerlingen in onze ziekenhuisschool (Lieve Verswijvel geeft al 18 jaar les in de secundaire school verbonden aan het revalidatiecentrum Pulderbos, een revalidatiecentrum voor kinderen en jongeren met epilepsie, respiratoire, functionele en neurologische klachten, nvdr). Ik kon ideeën en leersituaties bespreken met mijn promotor, Joke Maesen. Door haar feedback kregen de lessen meer en meer vorm en bereikten de leerlingen heel wat doelen op allerlei gebieden, met het welbevinden en het afremmen van de impulsiviteit op kop.

Wat was het mooiste moment tijdens het schrijven van je scriptie?    
De beste resultaten boekte ik met enkele leerlingen met een niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Deze leerlingen hebben vaak veel problemen met executieve functies: plannen en organiseren lukt moeilijker, het geheugen wil niet altijd mee, impulsen bedwingen is plots ook niet meer vanzelfsprekend,... Laat dat net de zaken zijn waar schaken, spelenderwijs, sterk op traint. Bovendien waren deze leerlingen ook erg trots op zichzelf dat ze sowieso konden schaken.

Wat was het moeilijkste (moment) bij je scriptieonderzoek?     
Bij één van de NAH-leerlingen lukte het schaken niet. Zijn geheugenprobleem was te groot. Ook dat was een les. Het bordspel is niet zaligmakend voor iedereen: leerlingen met een te groot geheugenprobleem hebben er geen baat bij. Ook in de groep leerlingen met een matige verstandelijke beperking waren de lessen niet altijd een succes. Deze leerlingen werkten goed mee maar ik stelde me grote vragen over de meerwaarde van de schaaklessen.

Waarom zou iemand jouw thesis moeten lezen?    
Voor heel wat leerlingen met een lichte verstandelijke beperking kan het schaken grote diensten bewijzen, zowel op cognitief vlak als op gebied van welbevinden. Ook voor een grote groep leerlingen met NAH is het schaken een perfecte training. Als scholen voor buitengewoon onderwijs deze ideeën over schaken na het lezen van mijn bachelorproef oppikken en implementeren verbreedt dit het spectrum aan onderwijsmethodieken en vergroot dit de kans op leerwinst voor vele leerlingen.

Heel wat 'gewone' scholen geven al schaaklessen tijdens de middagpauze. Het zou fijn zijn als ze de leerlingen met algemene klachten als faalangst en stress, na het lezen van mijn scriptie, konden motiveren om deel te nemen. Voor onze leerlingen met somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK) bracht het schaken op gebied van welbevinden alvast heel wat positiefs. Inclusieve waarden aan de schaakcultuur, bv. het respect tonen voor de tegenstander en het handen schudden na een spel, creëren een veilige en vruchtbare basis om zichzelf verder te ontwikkelen. De focus op dagdagelijkse zorgen en stressmomenten kan zo verlegd worden naar het spel.

Wat doe je nu, na het afronden van je scriptie en studie?
Ik blijf verbonden aan de ziekenhuisschool van het revalidatiecentrum Pulderbos. Bij het lesgeven aan jongeren in de secundaire school krijgt het schaken meer en meer een vaste plaats. Momenteel probeer ik tijdens de schaaklessen met de leerlingen de 'leren leren'-link te optimaliseren. Daarover valt nog heel wat bij te leren!

Share this on: