Vincent Stevens, genomineerde EOS-prijs 2016

Artikel

Wie de EOS-prijs 2016 wint, wordt onthuld op de uitreiking van de Vlaamse Scriptieprijs op 20 december. In aanloop naar de uitreiking laten we de kandidaten zich even voorstellen. Vandaag: Vincent Stevens, Master in de Biochemie en -technologie (UHasselt / UAntwerpen).

Vincent Stevens
© Serge Minten

Vincent Stevens (Master in de Biochemie en -technologie - UHasselt / UAntwerpen)
Scriptie "Planten en hun microben zuiveren de lucht"
 

Ik schreef mijn scriptie uitsluitend 's nachts. Overdag werkte ik tot het sluitingsuur van de UHasselt (22.00u) aan mijn experimenten. 

 


De scriptie
"Ooit gehoord van fytoremediatie? Simpel gesteld staat fytoremediatie voor het schoonmaken van vervuilde omgevingen met behulp van planten en hun microben. De natuur zichzelf laten opkuisen, zeg maar. Dit is het stokpaardje van de onderzoeksgroep waarbij ik mijn scriptie heb uitgevoerd (Milieubiologie; Centrum voor Milieukunde, Universiteit Hasselt). Van over de hele wereld komen onderzoekers langs om kennis op te doen en experimenten uit te voeren in de strijd tegen vervuiling door toedoen van de mens. Fytoremediatie van omgevingen verontreinigd met pesticiden zoals DDT en glyfosaat (Roundup), met springstoffen zoals TNT, met ruwe olie, verf of giftige metalen: we doen het allemaal. Het onderwerp van mijn scriptie is in feite slechts een toevoeging aan het rijtje, en toch ook weer niet. Want waar de focus in de andere gevallen ligt op verontreinigde bodems en aquatische systemen, bewandelt dit onderzoek een nieuwe piste: luchtvervuiling. Tot op heden blijft het krantenartikelen regenen over hoe slecht het wel niet gesteld is met de luchtkwaliteit; in ons land, in Europa en ver daarbuiten. Onze lucht is vuil, en het ziet er niet naar uit dat dit probleem zichzelf zal oplossen."

In de scriptie werd voor het eerst de microbiële gemeenschap van klimopbladeren uit een stedelijke omgeving – met veel luchtvervuiling – vergeleken met die van klimopbladeren uit een ongeschonden natuurgebied. Klimop werd gekozen om verschillende redenen: de plant vergt amper onderhoud, kan tegen een stootje, past goed in stedelijke omgevingen en last but not least: klimop behoudt het hele jaar door diens bladeren. Deze bladeren zijn hét platform bij uitstek als het gaat om fytoremediatie van luchtvervuiling. Hier leven verscheidene microben samen in een wereldje dat nog vele geheimen heeft prijs te geven, en het zijn deze bladmicroben die – letterlijk en figuurlijk – onder de loep werden genomen.

Zo werd aangetoond dat de microbiële gemeenschap op klimopbladeren anders is indien de omgevende lucht vervuild is, en dat in een omgeving met luchtvervuiling meer bacteriën te vinden zijn die schadelijke stoffen kunnen afbreken zoals dieseluitlaatgassen. Door bacteriën met deze en gerelateerde eigenschappen aan te rijken bij klimopplanten, kunnen we het vermogen van deze planten om de luchtkwaliteit te verbeteren drastisch doen toenemen. Als vervolgens dergelijke geoptimaliseerde ‘groene luchtzuiveringsstations’ strategisch geïmplementeerd worden bij het (her)ontwerp van stedelijke gebieden, kan zo’n relatief eenvoudige opzet bijdragen aan het tegemoetkomen van de wereldwijde problematiek van luchtvervuiling.

Lees meer "Planten en hun microben zuiveren de lucht"

Scriptie schrijven
"Toen het erop aankwam een onderwerp te kiezen voor mijn scriptie, contacteerde ik Jaco Vangronsveld, mijn voormalige professor plantkunde aan de UHasselt, met de vraag of er plaats was voor mij in zijn ‘bacteriegroep’. Hier gebeurt onderzoek naar de rol van microben, in het bijzonder bacteriën, bij fytoremediatie. Na ons eerste gesprek was ik vastberaden: ik zou de rol van plant-geassocieerde bacteriën bij de zuivering van luchtvervuiling trachten in kaart te brengen. Een spannende piste, want hier was nog niets over geweten."

"Vele experimenten later begon de scriptie een vorm aan te nemen. Ik ambieerde het aanbrengen van een duidelijk, afgelijnd verhaal; een verhaal met een zekere finaliteit, maar toch ook met een aanzet tot méér. Terwijl ik mijn experimenten overdag uitvoerde – de Universiteit Hasselt sluit om 22.00u – schreef ik mijn scriptie uitsluitend ’s nachts. Elke paragraaf, elke zin, elk woord is bedacht en vertaald naar vingergetik bij maneschijn."

Leven na de scriptie
"
Ik bouw mijn scriptieonderzoek nu verder uit als doctoraatsstudent, nog steeds bij dezelfde onderzoeksgroep. Naast de uitbreiding van fundamentele kennis over het gebruik van planten en hun microben om de lucht te zuiveren, is het voor mij van uiterst belang om deze kennis zo snel mogelijk in de praktijk te brengen. Onze luchtkwaliteit kan beter, en planten met hun microben kunnen hierbij helpen."

Share this on: