De Schelde, een rivier met karakter.

Melinda Vanslembrouck
Persbericht

De Schelde, een rivier met karakter.

De Schelde, een rivier met karakter

 

Ik ben maar een bescheiden rivier, slechts 350 km lang. Ik kom niet van grote hoogten, maar borrel rustig op in Noord-Frankrijk. Al meanderend zoek ik mijn weg door het mooie Noord-Franse, Waalse en Vlaamse land.

Aan mijn oevers zijn mensen gaan wonen, mensen met hun kinderen en kleinkinderen. Ze hebben er prachtige steden gebouwd. Tegen de stroom opvarend, zijn schatten van overzee landinwaarts gebracht. Ik werd belangrijk en soms werd er zelfs strijd om mij geleverd.

Later werd ik gekanaliseerd, in het gareel gehouden, in een keurslijf gewrongen. Ik kreeg van alles te slikken, en met mij mijn dieren en mijn planten; tot ik er bijna in stikte.

 

                                                                                                   John Lilipaly

 

In het Belgisch onderwijs is er steeds meer belangstelling voor het onderzoeken van de eigen regio. Onderzoeksvaardigheden vragen een actieve leerhouding van de leerlingen, waardoor de verworven kennis beter wordt onthouden en verwerkt.

Het doel was een educatief pakket op te stellen om bij te dragen aan een betere kennis over en een grotere betrokkenheid bij de Schelde in al haar functies.

Het educatief pakket is samengesteld uit een theoriebundel voor de leerkracht, voorverwerkende lessen en excursies waarbij de leerlingen bijgestuurd worden door opdrachten onder vorm van werkbladen.

In het pakket staan niet alleen de cognitieve doelstellingen voorop, maar ook de vakoverschrijdende eindtermen en de specifieke eindtermen wetenschappen krijgen een meerwaarde.

Het aanschouwelijkheidprincipe en het organisch beleven bij de excursies zijn een effectieve methode om kennis te verwerven over de Schelde.

De excursies zijn geschikt voor leerlingen van eerste en tweede graad. Bij voorkeur worden de excursies voorafgegaan door inleidende lessen waarbij de leerlingen zelfstandig informatiemateriaal moeten opzoeken (ICT) en raadplegen (boeken, krant, brochures, …)

Met het oog op de praktijk, is een theoretische voorkennis van de begeleidende leerkracht vereist. De begeleidende leerkracht kan hiervoor steunen op de theoriebundel en de extra informatie die voor elke excursie gegeven wordt.

Dit educatief pakket kan de begeleidende leerkracht(en) tevens in staat stellen een vakoverschrijdend project rond de Schelde uit te werken met de keuze uit verschillende excursiemogelijkheden.

Volgende excursies komen aan bod:

De Bovenschelde met excursiepunten in Asper, Meilegem, Ename en Eke en Asper;

De Benedenschelde of Zeeschelde met excursiepunten in de omgeving van Vlassenbroek, Baasrode, Weert, Temse, Bornem en Rupelmonde;

De Oosterscheldekering in Nederland en de Deltawerken.

 

Wie de steden en dorpen langsheen de Schelde bezoekt, wordt getroffen door de vele rijkdommen die deze steden aan de Schelde te danken hebben.

De Schelde is een unieke rivier. De meeste mensen die langs de Schelde wonen zijn zich niet bewust van de vele  functies die de Schelde vervult:

de Schelde in het natuurlandschap;

de Schelde in een historisch perspectief;

de Schelde en de invloed op het culturele erfgoed;

de Schelde en haar belang voor handel en economie;

de ontwikkeling van de Schelde tot onderdeel van het cultuurlandschap;

de Schelde als belangrijke en drukke scheepvaartroute;

veiligheid in historisch- en actueel perspectief.

Met dit verhaal van meer dan vijftien millennia houdt de geschiedenis van de Schelde natuurlijk niet op. Integendeel zelfs, als de veranderingen en menselijke ingrepen blijven doorgaan zoals nu, dan zal de rivier in de eerste eeuw van het  millennium sneller veranderen dan ooit tevoren

Nieuwe dokken worden al gepland vooraleer de vorige fase afgewerkt is, met als resultaat een bijna totale vernietiging van het polderlandschap, de afbraak van menig dorp en het verdwijnen van ecologisch rijke gebieden.

Maar misschien zijn deze huidige ingrepen te vergelijken met de vroegere middeleeuwse inpolderingen en ontbossingen.

Toch blijkt uit mijn tochten langs de Schelde dat de mensen stilaan beginnen in te zien dat de natuurlijke pracht van de Schelde behouden en hersteld moet worden. Enkele voorbeelden zijn het herstellen van de oorspronkelijke fauna en flora rond oude Scheldearmen in natuurreservaten zoals in Meilegem, Temse, Ename, … ; sluizen voorzien van vistrappen, het vergroten van het overstromingsgebied langs het Schelde-estuarium, … Deze projecten gebeuren slechts heel langzaam omdat de inspanningen slechts op lange termijn hun vruchten afwerpen.

De Schelde gaat nog boeiende tijden tegemoet !

 

Vanslembrouck Melinda

Bibliografie

Bibliografie

Boeken

ANTROP, M. en DE VLIEGHER, B., Het andere landschap, Geologisch Instituut afdeling regionale geografie en landschapskunde, Gent, 1994

BAITA, D., e.a., Op sleeptouw door Oost-Vlaanderen, educatief vaarboek, Provinciebestuur Oost-Vlaanderen, Gent, 2000

DENIS, J., Geografie van België, Gemeentekrediet, Brussel, 1992

HAUSPIE, G. en LEROI, D., Wandelen door de mooiste landschappen van België, Uitgeverij Lanoo, Tielt, 2003

KERRINCKX, H., MARIUS, M., STOOPS, G. en VERHOEVEN, K., Het scheldevalleiproject. Een cultuurhistorisch-geografische verkenning, Provincie Oost-Vlaanderen, Universiteit, 1992

MAES, P., De Schelderoute, Roularta Books Selektief Var., Zellik, 1993

MEIRE, P. HOFFMANN, M. en YSEBAERT, T., De Schelde, een stroom natuurtalent, Goekind Graphics Oostende, Oostende, 1995

RAMON, S., DE CONINCK, S., VAN DEN BOSCH, J. en VAN DE STAPPE, M., Het Scheldevalleiproject. Een ecologische verkenning, Provincie Oost-Vlaanderen,Universiteit Gent, 1992

SPONSELE, J.M.P. en BUISSE, M.A., Het Verdonken Land Van Saeftinghe, Uitgeverij Danthe NV., Sint-Niklaas, 1979

STUYCK, R., De Schelde van bron tot monding, Uitgeverij Lannoo, Tielt, 1987

VAN DEN BERG, E., MEIRE, P., HOFFMANN, M. en YSEBAERT, T., Natuurherstelplan Zeeschelde: drie mogelijke inrichtingsvarianten, Instituut voor Natuurbehoud, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Brussel, 1999

VAN GUCHT, G., De Schelde en haar natuurwaarden in de streek van Dendermonde tot Temse, Dienst Natuurbehoud, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Brussel 1993

VAN STRYDONCK, M. en DE MULDER, G., De Schelde: verhaal van een rivier, tweede druk, Uitgeverij Davidsfonds NV. Leuven, Leuven, 2000

VOITURIER, M. en MEIRE, P., De Schelde, rivier zonder grenzen, La Renaissance du Livre, Doornik, 2000

Informatiebrochures

DORST, M., FLORE, B. en DEKEIZER, V., De Deltawerken voor veiligheid en milieu, Waterland Neeltje Jans en Florat Marketing Group, Burg-Haamstede, 2003

LEEFTINK, K., De ramp, een terugblik op de overstroming van 1953, tweede druk, Educatieve Dienst Delta Expo, Vlissingen, 1995

OFFRINGA, G., De stormvloedkering in de Oosterschelde, De Oosterschelde Stormvloedkering Bouwcombinatie, Voorlichting verkeer en Waterstaat, Utrecht, 1983

VAN WESTEN, C.J., Ecologie in de kustwaterbouw, Rijkswaterstaat, Den Haag, 1987

VOSKUIL, B.V., Het Deltaproject in Zuidwest Nederland, vijfde druk, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, directe voorlichting, Zorn Uitgeverij BV. , Leiden, 1993

Informatie via het internet

Grenzeloze Schelde – Escaut sans Frontières, Grenzeloze Schelde. Internet, 13 mei 2005, (http://www.grenzelozeschelde.be/NL/schelde.htm)

Hendriks, K., Natuurinformatie. Internet, 2005, (http://www.natuurinformatie.nl)

KOP, N., IVN Vecht & plassen. Internet, 2004, (http://www.ivnvechtplassen.org/)

Scaldis en Scheldeinformatiecentrum, Scheldegids. Internet, 2001, (http://www.scheldegids.org)

Schorrenwerkgroep - Natuurpunt Antwerpen-Noord vzw, Scheldeschorren. Internet, 2005, (http://www.scheldeschorren.be/content/aktueel.php)

Tam Tam en vogelbescherming Nederland, De Schelde natuurlijk. Internet, maart 2005, (http://www.descheldenatuurlijk.be)

VAN KRAMPEN, H., Fryslansite. Internet, 26 april 2005, (http://www.fryslansite.com)

Verlinde, R. en Adams, Y., Vildaphoto. Internet, 24 februari 2005, (http://www.vildaphoto.net)

Vogelwerkgroep Vlietland , Vogelwerkgroep Vlietland. Internet, 9 mei 2005, (http://www.xs4all.nl/~sjaak/vwgvl/index.html)

 

Universiteit of Hogeschool
Initiële lerarenopleiding Secundair Onderwijs
Publicatiejaar
2005
Share this on: