Sport, ethiek en politiek in Vlaanderen (1970-heden). Historische analyse van een bewustwordingsproces.

Guillaume Maebe
Persbericht

Sport, ethiek en politiek in Vlaanderen (1970-heden). Historische analyse van een bewustwordingsproces.

 

“Deelnemen is belangrijker dan winnen”

Sportethische bewustwording binnen de Vlaamse politiek (1970-heden)

Wat hebben de beenbreuk van Marcin Wasilewski, de dopingpeer van Pollentier en de passage van gokchinees Zheyun Ye doorheen het Belgische voetbal met elkaar gemeen? Allen lappen ze de waarden achter sportbeoefening aan hun laars. Naast het doel om de beste te zijn, bevat sport immers ook een ethische component. In zijn masterscriptie Sport, ethiek en politiek in Vlaanderen (1970-heden). Historische analyse van een bewustwordingsproces ging historicus Guillaume Maebe op zoek naar hoe deze sportethiek vanuit het wetgevende Vlaanderen aanzien, vastgelegd en uiteindelijk gepromoot werd.

“Hoe ik ooit bij dit thema gekomen ben?”, vraagt Maebe zich af wanneer we bij hem polsen naar zijn niet alledaagse onderwerpkeuze. “Het was een ideetje van mijn promotor, prof. dr. Jan Tolleneer, om dieper in te gaan op het Vlaams decreet rond medisch en ethisch verantwoorde sportbeoefening (EVS) uit 2008. Dit decreet rond sportethiek kon volgens hem een pioniersrol vervullen in Europa. Ik ben dan ook akkoord gegaan om de totstandkoming en uitvoering van dit decreet aan een grondig onderzoek te onderwerpen. Gezien ik toch bezig was, heb ik dan maar de volledige sportethische geschiedenis van de Vlaamse politiek erbij genomen”, zegt de historicus laconiek.

Van fair play tot de vrijheid van de sporter

Aan de hand van parlementaire notulen van het Vlaams Parlement en interviews met politici, betrokkenen en deskundigen van toen en nu, verkreeg Maebe de nodige inzichten in de sportethische geschiedenis binnen Vlaanderen. “Ik merkte al snel dat het beginnende sportbeleid van de jaren 70 geen expliciete aandacht had voor het ethische aspect. Wanneer deze toch ter sprake kwam, ging men niet verder dan het bespreken van fair play of dopingbestrijding.” Dit is volgens de onderzoeker een te bekrompen visie. “Sportethiek is, volgens mij, niet enkel het vrijwaren van sportieve waarden zoals het volgen van de regels of het vermijden van oneerlijk spel. Veeleer zie ik het omgekeerd. Wat kan de sport op ethisch vlak betekenen voor haar beoefenaar? Een antwoord op deze vraag vond ik niet terug in de jaren 70.”

Het aansluitende decennium kampte daarop met een economische crisis. “Hoewel er geen financiële middelen voorhanden waren in de jaren 80”, oordeelt Maebe, “ drong sportethische bewustwording zich steeds meer op. Men ging fair play en dopingbestrijding aanvullen met het verdringen van sportief geweld, het democratiseren van zo veel mogelijk soorten sporten en het beschermen van de jeugdsporter.” Op een echte doorbraak was het evenwel wachten tot de jaren 90. “In mijn ogen golden de Europese Code of Sports Ethics uit 1992 en het Bosman-arrest uit 1995 als wake-up call voor vele Europese landen en hun sportbeleid. Ook het regionale Vlaanderen moest beseffen dat de sporter het centrale element van de sportbeoefening vormt. Sport werd zo een meer individuele aangelegenheid en dat leek men op politiek vlak stilaan door te hebben.”

Naar een decretale verankering

De overgang naar een persoonsgerichte visie op sport was volgens Maebe slechts een eerste stap in de evolutie naar meer sportethische bewustwording binnen de Vlaamse politiek. “Ik onderscheid een aantal triggers voor de oprichting van het EVS-decreet”, zegt de 22-jarige historicus. “De belangrijkste hiervan is de toegenomen aandacht voor misbruik in de sport, die dankzij prof. em. Yves Vanden Auweele aan de kaak gesteld werd. Dit gaf mee aanleiding tot de zogenaamde Panathlon-verklaring over ethiek in de jeugdsport in 2004. Hierin verloor de integriteit van de sport haar ethische koppositie aan het belang van de sportbeoefenaar.”

De Panathlon-verklaring werkte inspirerend voor de politiek. “In een afgenomen interview gaven zowel bevoegd minister Anciaux als medeverantwoordelijke Alfons Roebben toe dat de verklaring een belangrijke bron was. Door de sportethische materie ook nog te bespreken met sportmensen uit de praktijk, verkreeg men de nodige extra inzichten. Tot slot werd prof. dr. Frank Hendrickx geconsulteerd om vorm te geven aan het juridische kader.”

“Inhoudelijk is het decreet een kind van haar tijd”, stelt Maebe. De jonge onderzoeker merkt op dat de notie sportethiek niet gedefinieerd wordt in het decreet. “Dat wijst erop dat elke sporter een eigen interpretatie kan geven aan de term sportethiek.” Ook in de uitvoering van het EVS-decreet ziet de historicus een duidelijke focus op de sportbeoefenaar. “De Vlaamse Overheid koos ervoor om een aantal richtsnoeren op te stellen. Dit zijn een reeks stellingen die elk een specifiek sportethisch domein omvatten. De sportfederaties zijn volledig vrij in de keuze en uitwerking van de gekozen richtsnoeren. Deze methode van inwerkingstelling toont aan dat de traditionele en belerende sportethische opvatting niet langer heerst binnen de Vlaamse politiek.”

En de toekomst?

Zo blijft alleen nog de vraag onbeantwoord of het decreet ooit zal doordringen tot op het niveau van de sporter. “Daar is het inderdaad om te doen, om sportethische bewustwording bij elke sporter te brengen. Van atletiek tot zeilen, van competitiebeest tot recreant, van eerste klasse tot de amateur”, klinkt Maebe strijdvaardig. “De Vlaamse Overheid levert inspanningen om dit te bereiken en dankzij de Vlaamse Sportfederatie (VSF) en het Internationaal Centrum voor Ethiek in de Sport (ICES) krijgen alle sportclubs de nodige bijstand. Alleen, men moet beseffen dat het creëren van bewustwording een proces van lange adem is.”

De jaarlijkse evaluatie van het decreet ziet Maebe dan ook als een belangrijk gegeven. “Aandacht hebben voor de grieven van de sportclubs is noodzakelijk om verder te evolueren”, meent de historicus. “Het decreet is niet meer dan een startpunt voor sportethische bewustwording.” Hoe dan ook ziet het er naar uit dat ethiek niet langer genegeerd wordt door het Vlaamse sportbeleid. “Dat is inderdaad zo. Sportethiek heeft zich verankerd in de politieke wereld en probeert dat nu ook daarbuiten te doen. Wie weet kan er iemand binnen twintig jaar een onderzoeksthesis schrijven over het al dan niet slagen van het decreet rond ethisch verantwoorde sportbeoefening.”

Bibliografie

 

Artikels

(L.) COLPAERT. “Seksueel misbruik, ook in de sport” In: VSF Echo Magazine. 2007, nr. 3, p. 3-5.

(J.) HOBERMAN. “Toward a Theory of Olympic Internationalism” In: Journal of Sport History. 1995, Vol. 22, nr. 1, p. 1-37.

(H.) LENK. “Auf dem Wege zu einer analytischen Sportphilosophie” In: Sportwissenschaft. 1980, Vol. 10, nr. 4, p. 417-436.

(C.) PAWLENKA. “Philosophy of Sport in Germany: An Overview of its History and Academic Research” In: Journal of the Philosophy of Sport. 2010, Vol. 37, nr. 2, p. 272.

(J.) SCHEERDER, (M.) TAKS & (R.) RENSON. “Social Sports stratification in Flanders 1969-1999” In : International Review for the Sociology of Sport. 2002, Vol. 37, nr. 2, p. 219-245.

(D.) SHOGAN & (M.) FORD. “A new sport ethics: taking König seriously” In: International Review for the Sociology of Sport. 2000, Vol. 35, nr. 49, p. 49-58.

Boeken

(D.) BODIN & (G.) SEMPÉ. Ethics and sport in Europe. 2011, Straatsburg, Council of Europe Publishing, 199p.

(J.) COAKLEY. Handbook of sports studies. 2000, Londen, Paul Chapman Publishing Ltd, 571p.

(P.) DE KNOP. Van invaller tot kernspeler. De toekomst van de sport in Vlaanderen. 2004, Leuven, Van Halewyck, 93p.

(P.) DE KNOP & (V.) DE BOSSCHER. De organisatie van de sport in Vlaanderen. 2011 (herziene uitgave), Brussel, VUBPRESS, 183p.

(P.) DE KNOP, (J.) SCHEERDER & (H.) PONNET. Sportbeleid in Vlaanderen. Volume I: trends, visies, cases en cijfers. 2006, Brussel, Publicatiefonds Vlaamse trainersschool, 256p.

(P.) DE KNOP, (J.) SCHEERDER & (H.) PONNET. Sportbeleid in Vlaanderen. Volume II: studies. 2006, Brussel, Publicatiefonds Vlaamse trainersschool, 222p.

(C.) DEVOS (ed.). De Kleermakers en de Keizer. Inleiding tot politiek en politieke wetenschappen. 2006, Gent, Academia Press, 582p.

(L.) GERNET & (A.) MICHEL (ed.). Recherches sur le développement de la pensée juridique et morale en Grèce. 2001 (1917), Parijs, s.n., 467p.

(A.) GUTTMANN. Sports: the First Five Millennia. 2004, Massachusetts, University of Massechusetts Press, 451p.

(E.) HAHN & (A.) REMANS. Promotion of Fair Play. 1988, Brussel, Internationale Stichting De Backer-Van Ocken voor de Strijd tegen het Geweld in de Sport, 238p.

(H.) LENK. Werte, Ziele, Wirklichkeit der modernen Olympischen Spiele. 1964, Stuttgart, K. Hofmann, 368p.

(C.) MAGI. Panathlon International. 60 years in the world of sport. 2011, Milaan, FrancoAngeli, 318p.

(C.) MAGI, (R.) GROZIO & (S.) JACOMUZZI. Panathlon International. 40 Years in the World of Sport. 1991, Bologna, Bonechi, 197p.

(B.) MALLON & (J.) HEIJMANS. Historical Dictionary of the Olympic Movement. 2011, Lanham, Scarecrow Press, 507p.

(E.) METHENY. Movement and Meaning. 1968, New York, McGraw-Hill, 126p.

(F.) NIETZSCHE & (B.) WILLIAMS (ed.). The Gay Science. 2001 (1882), Cambridge, Cambridge University Press, 285p.

(J.) SCHEERDER. Spelen op het middenveld. Vrijetijdssport als ontspanning, ontplooiing en ontmoeting. 2004, Tielt, Lannoo, 243p.

(J.) SCHEERDER, (M.) TAKS, (B.) VANREUSEL & (R.) RENSON. 30 jaar breedtesport in Vlaanderen. Participatie en beleid. Trends 1969-1999. 2002, Sint-Amandsberg, Publicatiefonds voor Lichamelijke opvoeding, 160p.

 (J.) SCHEERDER, (C.) VAN TUYCKOM & (A.) VERMEERSCH (eds.). Europa in beweging. Sport vanuit Europees perspectief. 2007, Gent, Academia Press, 403p.

(H.) SLUSHER. Man, sport and existence: a Critical Analysis. 1967, Philadelphia, Lea & Febiger, 243p.

(P.) STAUDOHAR & (J.) MANGAN (eds.). The Business of Professional Sports. 1991, Chicago, University of Illinois Press, p. 264-297.

 (J.) STEENBERGEN, (P.) DE KNOP & (A.) ELLING (eds.). Values and norms in sport: critical reflections on the position and meanings of sport in society. 2001, Maidenhead, Meyer & Meyer Sport Ltd., 376p.

(J.) TAMBOER & (J.) STEENBERGEN. Sportfilosofie. 2000, Leende, Uitgeverij Davon, 215p.

(D.) THIEME & (P.) HEMMERSBACH (eds.). Doping in Sports. 2010, Berlijn, Springer, 540p.

(Y.) VANDEN AUWEELE (ed.). Ethics in Youth Sport: Analyses and Recommendations. 2004, Leuven, Lannoo, 199p.

(P.) WEISS. Sport: a philosophic inquiry. 1969, Illinois, Southern Illinois University Press, 274p.

 (W.) WILSON & (E.) DERSE (eds.). Doping in Elite Sport. The Politics of Drugs in the Olympic Movement. 2001, Champaign, Human Kinetics Publishers, 297p.

(E.) WITTE, (J.) CRAEYBECKX & (A.) MEYNEN. Politieke Geschiedenis van België. Van 1830 tot heden. 2005, Antwerpen, Standaard Uitgeverij, 584p.

Bijdrage in boek

(G.) ANDRIEU. “Might God be watching when we run?” In: (D.) BODIN & (G.) SEMPÉ. Ethics and sport in Europe. 2011, Straatsburg, Council of Europe Publishing, p. 57-66.

(E.) BILLET & (E.) DEBARBIEUX. “Sport: a model of anti-ethical practice” In: (D.) BODIN & (G.) SEMPÉ. Ethics and sport in Europe. 2011, Straatsburg, Council of Europe Publishing, p. 45-56.

(D.) BODIN, (G.) SEMPÉ, (L.) ROBÈNE & (S.) HÉAS. “Ethics and sport in Europe” In: (D.) BODIN & (G.) SEMPÉ. Ethics and sport in Europe. 2011, Straatsburg, Council of Europe Publishing, p. 9-18.

(L.) BOWERS. “Science and the Rules Governing Anti-Doping Violations” In: (D.) THIEME & (P.) HEMMERSBACH (eds.). Doping in Sports. 2010, Berlijn, Springer, p. 513-532.

(A.) CHAKER. “Safeguarding the integrity of sport: the case for an international body” In: (D.) BODIN & (G.) SEMPÉ. Ethics and sport in Europe. 2011, Straatsburg, Council of Europe Publishing, p. 165-170.

(L.) COULOUBARITSIS. “Historical and philosophical background” In: (D.) BODIN & (G.) SEMPÉ. Ethics and sport in Europe. 2011, Straatsburg, Council of Europe Publishing, p. 21-26.

(A.) DE FRANTZ. “Foreword” In: (W.) WILSON & (E.) DERSE (eds.). Doping in Elite Sport. The Politics of Drugs in the Olympic Movement. 2001, Champaign, Human Kinetics Publishers, p. IX-XI.

ENLARGED PARTIAL AGREEMENT ON SPORT. “Defence and promotion of ethics in sport” In: In: (D.) BODIN & (G.) SEMPÉ. Ethics and sport in Europe. 2011, Straatsburg, Council of Europe Publishing, p. 97-104.

(P.-H.) FRANGNE. “Philosophy, ethics and sport” In: (D.) BODIN & (G.) SEMPÉ. Ethics and sport in Europe. 2011, Straatsburg, Council of Europe Publishing, p. 27-36.

(S.) FROSSARD. “Foreword: Reconciling ethics and sport is crucial” In: (D.) BODIN & (G.) SEMPÉ. Ethics and sport in Europe. 2011, Straatsburg, Council of Europe Publishing, p. 5-7.

(T.) GONZÁLEZ-AJA. “Historical and philosophical foundations of sports ethics” In: (D.) BODIN & (G.) SEMPÉ. Ethics and sport in Europe. 2011, Straatsburg, Council of Europe Publishing, p. 37-44.

(J.) MACALOON. “Are Olympic athletes professionals? Cultural categories and social control in US sport” In: (P.) STAUDOHAR & (J.) MANGAN (eds.). The Business of Professional Sports. 1991, Chicago, University of Illinois Press, p. 264-297.

(M.) MAES. “Sport en ethiek in Europees perspectief” In: (J.) SCHEERDER, (C.) VAN TUYCKOM & (A.) VERMEERSCH (eds.). Europa in beweging. Sport vanuit Europees perspectief. 2007, Gent, Academia Press, p. 307-326.

(W.) MORGAN. “The Philosophy of sport: a historical and conceptual overview and a conjecture regarding its future” In: (J.) COAKLEY. Handbook of sports studies. 2000, Londen, Paul Chapman Publishing Ltd, p. 204-212.

(J.) ORBIE, (H.) VOS & (R.) COOLSAET. “Europese en internationale politiek” In: (C.) DEVOS (ed.). De Kleermakers en de Keizer. Inleiding tot politiek en politieke wetenschappen. 2006, Gent, Academia Press, p. 537-559.

(J.) SCHEERDER & (A.) VERMEERSCH. “Sport en beleid in Europees perspectief. Een inleidend kader” In: (J.) SCHEERDER, (C.) VAN TUYCKOM & (A.) VERMEERSCH (eds.). Europa in beweging. Sport vanuit Europees perspectief. 2007, Gent, Academia Press, p. 3-49.

(J.) STEENBERGEN. “The double character of sport” In: (J.) STEENBERGEN, (P.) DE KNOP & (A.) ELLING (eds.). Values and norms in sport: critical reflections on the position and meanings of sport in society. 2001, Maidenhead, Meyer & Meyer Sport Ltd., p. 33-56.

Editie uit boekenreeks

(G) GANDOLFI (ed.). “Fair play, sponsors, doping” In: Sport. Ethics. Cultures. 2004, Rapallo, Panathlon International, Vol. 3, p. 283.

Licentiaatsverhandelingen

(W.) DE BOCK. Sportapostolaat in een evoluerende maatschappij. Inhoudsanalyse van het tijdschrift Sporta(kerel). 2009, Gent, onuitgegeven licentiaatsverhandeling, 69p.

Onderzoeksrapporten

(J.) SEGHERS, (J.) SCHEERDER, (F.) BOEN, (E.) THIBAUT & (J.) MEGANCK. “Medisch en ethisch verantwoord sporten. Het promoten van fysiek, psychisch en sociaal welbevinden van jongeren in Vlaamse jeugdsportclubs” In: Beleid & Management in Sport (BMS). 2012, Leuven, Jeroen Scheerder, nr. 12, 127p.

Lijst primair bronnenmateriaal 

Adviezen

VLAAMSE SPORTRAAD. advies betreffende voorontwerp van decreet inzake ethisch verantwoorde sportbeoefening. 22/04/08, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be, D SP 165-03, 5p.

VLAAMSE SPORTRAAD. advies betreffende voorontwerp van besluit van de Vlaamse Regering houdende wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 31 mei 2002 tot vaststelling van de erkennings- en subsidiëringsvoorwaarden van de Vlaamse sportfederaties, de koepelorganisatie en de organisaties voor de sportieve vrijetijdsbesteding en van het besluit van de Vlaamse Regering van 20 juni 2008 houdende uitvoering van het decreet van 13 juli 2007 inzake medisch verantwoorde sportbeoefening. 25/11/08, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be, D SP 207-05, 2p.

VLAAMSE SPORTRAAD. advies betreffende besluit van de Vlaamse Regering houdende uitvoering van het decreet van 13 juli 2007 inzake medisch verantwoorde sportbeoefening. 08/09/09, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be, D SP 233-05, 2p.

VLAAMSE SPORTRAAD. advies betreffende besluit van de Vlaamse Regering tot uitvaardiging van de thema’s en de richtsnoeren betreffende ethisch verantwoord sporten. 09/03/10, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be, D SP 233-08, 3p.

VLAAMSE SPORTRAAD. advies betreffende besluit van de Vlaamse Regering tot uitvaardiging van de thema’s en de richtsnoeren betreffende ethisch verantwoord sporten. 27/04/10, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be, D SP 233-10, 1p.

VLAAMS PARLEMENT. “Advies van de afdeling wetgeving van de Raad van State” In: Ontwerp van decreet: houdende wijziging van het decreet van 13 juli 2007 inzake medisch verantwoorde sportbeoefening en van het decreet van 24 juli 1996 tot vaststelling van het statuut van de niet-professionele sportbeoefenaar. 02/10/08, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be, stuk 1843, nr. 1, p. 19-32.

VLAAMS PARLEMENT. “Kindeffectrapport” In: Verslag namens de Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media betreffende ontwerp van decreet: houdende wijziging van het decreet van 13 juli 2007 inzake medisch verantwoorde sportbeoefening en van het decreet van 24 juli 1996 tot vaststelling van het statuut van de niet-professionele sportbeoefenaar. 27/10/08, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be, stuk 1843, nr. 2, p. 19-32.

Beleidsdocumenten

EUROPEAN COMMISSION. Action Plan “Pierre de Coubertin”. 2007, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://ec.europa.eu/sport, 6p.

EUROPEAN COMMISSION. White Paper on Sport. 2007, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://ec.europa.eu/sport, 20p.

VLAAMS PARLEMENT. “Memorie van toelichting” In: Ontwerp van decreet: houdende wijziging van het decreet van 13 juli 2007 inzake medisch verantwoorde sportbeoefening en van het decreet van 24 juli 1996 tot vaststelling van het statuut van de niet-professionele sportbeoefenaar. 02/10/08, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be, stuk 1843, nr. 1, p. 3-12.

VLAAMS PARLEMENT. “Reguleringsimpactanalyse” In: Ontwerp van decreet: houdende wijziging van het decreet van 13 juli 2007 inzake medisch verantwoorde sportbeoefening en van het decreet van 24 juli 1996 tot vaststelling van het statuut van de niet-professionele sportbeoefenaar. 02/10/08, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be, stuk 1843, nr. 1, p. 37-52.

VLAAMS PARLEMENT. “Voorontwerp van decreet” In: Ontwerp van decreet: houdende wijziging van het decreet van 13 juli 2007 inzake medisch verantwoorde sportbeoefening en van het decreet van 24 juli 1996 tot vaststelling van het statuut van de niet-professionele sportbeoefenaar. 02/10/08, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be, stuk 1843, nr. 1, p. 13-18.

VLAAMS PARLEMENT. “Ontwerp van decreet” In: Ontwerp van decreet: houdende wijziging van het decreet van 13 juli 2007 inzake medisch verantwoorde sportbeoefening en van het decreet van 24 juli 1996 tot vaststelling van het statuut van de niet-professionele sportbeoefenaar. 02/10/08, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be, stuk 1843, nr. 1, p. 33-36.

Berichtgeving

PHILIPPE MUYTERS. Persbericht: sportfederaties starten concrete uitwerking voor ethisch verantwoord sporten. 17/02/11, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.cjsm.vlaanderen.be, 3p.

VSF. “Minister maakt zes EVS thema’s bekend” In: VSF Nieuwsflash. 14/05/09, s.l., onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.vlaamsesportfederatie.be, nr. 208, 2p.

Briefwisseling

(B.) ANCIAUX. Brief: ethisch verantwoord sporten (EVS). 05/05/09, Brussel, onuitgegeven document, 4p.

(S.) COOLS, (G.) MATTENS & (W.) PENNOIT. Brief: ethiek en sportfederaties: suggesties in het kader van nieuw decreet ethische verantwoorde sportbeoefening. 27/02/09, Gent, onuitgegeven document, 2p.

Charters en Codes

COUNCIL OF EUROPE. Anti-Doping Convention. 1989, Straatsburg, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://conventions.coe.int/, 19 artikels, 20p.

COUNCIL OF EUROPE. Convention on Spectator Violence and Misbehaviour at Sports Events. 1985, Straatsburg, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://conventions.coe.int/, 17 artikels, 8p .

COUNCIL OF EUROPE. European Sport for All charter. 1975, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.coe.int, 8 artikels, 1p.

COUNCIL OF EUROPE. Recommendation: Promotion of the integrity of sport to fight against manipulation of results notably match-fixing. 2011, Straatsburg, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.coe.int, 49 artikels, 8p.

COUNCIL OF EUROPE. Revised Code of Sports Ethics. 2001, Straatsburg, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.coe.int, 7 artikels, 4p.

INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE. IOC Code of Ethics. 2007, Peking, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.olympic.org/ethics-commission, 7 artikels, 3p.

INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE. Olympic Charter. 2011, Lausanne, International Olympic Committee, 61 artikels, 103p.

PANATHLON VLAANDEREN. Panathlon-verklaring over ethiek in de jeugdsport. 2004, Gent, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.panathlonvlaanderen.be/, 5 artikels, 1p.

VLAAMSE OVERHEID. Engagementsverklaring ter bescherming van de seksuele integriteit van de minderjarige in de sportsector. 2012, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.vlaamsesportfederatie.be, 11 artikels, 3p.

Congresverslagen

 (A.) CAUWELS, (U.) BRAEMS & (U.) CLAEYS. “Geweld in de wereld, geweld in de sport” In: Sportacahier. 1977, Leuven, Acco, nr. 7, 163p.

(H.) VAN PELT, (F.) VAN MECHELEN, (L.) BROECKAERT et. al. “Sport en Ethiek” In: Sportacahier. 1982, nr. 11, Leuven, Acco, 80p.

 VSF. Sport op Jongerenmaat. Publicatie symposium 7 juni 2006. 2006, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.vlaamsesportfederatie.be, 100p. 

Interviews

(B.) ANCIAUX. mondeling interview. 24/04/2012, Brussel.

(S.) COOLS. mondeling interview. 26/04/2012, Gent.

(K.) DE MARTELAER. mondeling interview. 04/05/2012, Gent.

(J.) DE SMET. online interview. 30/04/2012, cfr. bijlage 4.

(A.) DIEGENANT. mondeling interview. 02/04/2012, Itterbeek.

(A.) ROEBBEN. mondeling interview. 10/04/2012, Leuven.

(Y.) VANDEN AUWEELE. mondeling interview. 23/04/2012, Leuven.

(J.) VANDENHOUDT. mondeling interview. 30/03/2012, Brussel.

(E.) VANMOL. online interview. 17/04/2012, cfr. bijlage 4.

(A.) VERMEERSCH. mondeling interview. 12/04/2012, Gent.

Nota’s

Aanvangsnota’s

(F.) HENDRICKX. ethisch verantwoord sporten – een aanvangsnota voor het beleid. 2007, s.l., onuitgegeven document, 18p.

Beleidsnota’s

 (J.) SAUWENS. Beleidsnota Sport 1999-2004. 2000, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.cjsm.vlaanderen.be/beleidsdocumenten, stuk 157, nr. 1, 30p.

(B.) ANCIAUX. Beleidsnota Sport 2004-2009. 2004, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.cjsm.vlaanderen.be/beleidsdocumenten, stuk 103, nr. 1, 91p.

(B.) ANCIAUX. Beleidsbrief Sport 2006-2007. 2006, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.cjsm.vlaanderen.be/beleidsdocumenten, stuk 971, nr. 1, 75p.

(B.) ANCIAUX. Beleidsbrief Sport 2008-2009. 2008, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.cjsm.vlaanderen.be/beleidsdocumenten, stuk 1904, nr. 1, 136p.

(P.) MUYTERS. Beleidsbrief Sport 2010-2011. 2010, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.cjsm.vlaanderen.be/beleidsdocumenten, stuk 756, nr. 1, 85p.

(P.) MUYTERS. Beleidsbrief Sport 2011-2012. 2011, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.cjsm.vlaanderen.be/beleidsdocumenten, stuk 1336, nr. 1, 62p.

Offerteaanvraag

(C.) CLAUS. algemene offerteaanvraag: verstrekken van expertise op het vlak van ethisch verantwoord sporten, met inbegrip van de problematiek aangaande integriteit, seksueel misbruik en geweld. 2012, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.ethicsandsport.com, 13p.

Publicaties Belgisch Staatsblad

VLAAMSE REGERING. “19/12/08: Besluit van de Vlaamse Regering houdende wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 31 mei 2002 tot vaststelling van de erkennings- en subsidiëringsvoorwaarden van de Vlaamse sportfederaties, de koepelorganisatie en de organisaties voor de sportieve vrijetijdsbesteding en van het besluit van de Vlaamse Regering van 20 juni 2008 houdende uitvoering van het decreet van 13 juli 2007 inzake medisch verantwoorde sportbeoefening” In: Belgisch Staatsblad. 29/12/08, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.ejustice.just.fgov.be, 178e jaargang, nr. 398, p. 68338-68344.

VLAAMSE REGERING. “21/05/10: Besluit van de Vlaamse Regering tot uitvaardiging van de thema’s en de richtsnoeren betreffende ethisch verantwoord sporten” In: Belgisch Staatsblad. 18/06/10, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.ejustice.just.fgov.be, 180e jaargang, nr. 186, p. 38207-38208.

Verslagen commissie

VLAAMS PARLEMENT. Verslag namens de Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media betreffende ontwerp van decreet: houdende wijziging van het decreet van 13 juli 2007 inzake medisch verantwoorde sportbeoefening en van het decreet van 24 juli 1996 tot vaststelling van het statuut van de niet-professionele sportbeoefenaar. 27/10/08, Brussel, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be, stuk 1843, nr. 2, 32p.

Verslagen plenaire vergadering

Cultuurraad

CULTUURRAAD VOOR DE NEDERLANDSE CULTUURGEMEENSCHAP. Handelingen. Zitting 1971-1972. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html., 8 nrs.

CULTUURRAAD VOOR DE NEDERLANDSE CULTUURGEMEENSCHAP. Handelingen. Zitting 1972-1973. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 11 nrs.

CULTUURRAAD VOOR DE NEDERLANDSE CULTUURGEMEENSCHAP. Handelingen. Bijzondere zitting 1974. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 7 nrs.

CULTUURRAAD VOOR DE NEDERLANDSE CULTUURGEMEENSCHAP. Handelingen. Zitting 1974-1975. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 17 nrs.

CULTUURRAAD VOOR DE NEDERLANDSE CULTUURGEMEENSCHAP. Handelingen. Zitting 1976-1977. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 5 nrs.

CULTUURRAAD VOOR DE NEDERLANDSE CULTUURGEMEENSCHAP. Handelingen. Bijzondere zitting 1979. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 7 nrs.

CULTUURRAAD VOOR DE NEDERLANDSE CULTUURGEMEENSCHAP. Handelingen. Zitting 1979-1980. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 11 nrs.

Vlaamse Raad

VLAAMSE RAAD. Handelingen. Zitting 1980-1981. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 21 nrs.

VLAAMSE RAAD. Handelingen. Zitting 1981-1982. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 20 nrs.

VLAAMSE RAAD. Handelingen. Zitting 1982-1983. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 22 nrs.

VLAAMSE RAAD. Handelingen. Zitting 1983-1984. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 31 nrs.

VLAAMSE RAAD. Handelingen. Zitting 1984-1985. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 43 nrs.

VLAAMSE RAAD. Handelingen. Zitting 1985-1986. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 26 nrs.

VLAAMSE RAAD. Handelingen. Bijzondere zitting 1988. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 31 nrs.

VLAAMSE RAAD. Handelingen. Zitting 1988-1989. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 37 nrs.

VLAAMSE RAAD. Handelingen. Zitting 1989-1990. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 61 nrs.

VLAAMSE RAAD. Handelingen. Zitting 1990-1991. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 69 nrs.

VLAAMSE RAAD. Handelingen. Bijzondere zitting 1992. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 34 nrs.

VLAAMSE RAAD. Handelingen. Zitting 1992-1993. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 72 nrs.

VLAAMSE RAAD. Handelingen. Zitting 1993-1994. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 56 nrs.

Vlaams Parlement

VLAAMS PARLEMENT. Handelingen. Zitting 1995-1996. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 66 nrs.

VLAAMS PARLEMENT. Handelingen. Zitting 1997-1998. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 56 nrs.

VLAAMS PARLEMENT. Handelingen. Zitting 1998-1999. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 57 nrs.

VLAAMS PARLEMENT. Handelingen. Zitting 1999-2000. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 75 nrs.

VLAAMS PARLEMENT. Handelingen. Zitting 2001-2002. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 64 nrs.

VLAAMS PARLEMENT. Handelingen. Zitting 2002-2003. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 71 nrs.

VLAAMS PARLEMENT. Handelingen. Zitting 2004. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 5 nrs.

VLAAMS PARLEMENT. Handelingen. Zitting 2006-2007. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 54 nrs.

VLAAMS PARLEMENT. Handelingen. Zitting 2007-2008. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 56 nrs.

VLAAMS PARLEMENT. Handelingen. Zitting 2008-2009. Brussel, geraadpleegd te http://www.vlaamsparlement.be/vp/plenairevergadering/index.html, 45 nrs.

Statuten

PANATHLON INTERNATIONAL. Statute of Panathlon International. 2012, Syracuse, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.panathlon.net, 28 artikels, 6p.

WORLD ANTI-DOPING AGENCY. Constitutive Instrument of Foundation of the World Anti-Doping Agency. 1999, Lausanne, onuitgegeven document, geraadpleegd te http://www.wada-ama.org/en/About-WADA/Statutes/, 19 artikels, 9p.

Websites

BELEIDSDOMEIN BESTUURSZAKEN. “Stroomschema” In: http://www.bestuurszaken.be/stroomschema. geraadpleegd op 27/07/2012.

 

Universiteit of Hogeschool
Geschiedenis
Publicatiejaar
2012
@GuillaumeMaebe
Share this on: