The usual suspects. Experten in het nieuws.

Anke Schoukens
Persbericht

The usual suspects. Experten in het nieuws.

Onderzoek naar experten in Vlaamse nieuwsuitzendingen

1 op 100 experten is van vreemde origine

Slechts één op honderd experten in de Vlaamse televisienieuwsuitzendingen is van vreemde afkomst. Dat blijkt uit de masterproef van Anke Schoukens, studente journalistiek aan de Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB).

De studente analyseerde 65 nieuwsuitzendingen van Het Journaal, Terzake en Het Nieuws in 2012. De analyse leverde haar 707 experten op van wie de grote meerderheid slechts één keer aan het woord kwam. ‘Het blijkt dus dat de journalist in de meerderheid van de gevallen uit een grote pool van experten kiest en dat maar een klein aantal experten terugkeert’, concludeert ze.

‘Toch waren er enkele uitschieters’, vertelt Schoukens. ‘Joëlle Milquet, Minister van Binnenlandse Zaken, keerde bijvoorbeeld negen keer terug. Of Paul D’Hoore, expert financiën, die vijf verschijningen achter zijn naam kreeg. Maar Kris Peeters, Vlaams minister-president, was met vijftien keer de absolute koploper.’

Vertegenwoordigers en binnenlandse politici

De deskundigen bleken vooral vertegenwoordigers (25,9 procent) en binnenlandse politici (19,4 procent) te zijn. Zij vertegenwoordigden samen iets minder dan de helft van de experten in het corpus. Ook aan professoren, wetenschappers en dokters werd vaak gevraagd om extra informatie te geven bij een nieuwsfeit. Bijna één op de tien experten behoorden tot deze categorie.

23 seconden aan het woord

Hoewel er in absolute cijfers heel wat experten aan bod kwamen, stelde de student vast dat hun aandeel toch beperkt bleef. ‘De expert kwam gemiddeld 23 seconden aan het woord. Iets meer dan de helft van de deskundigen kreeg slechts één quote om duiding te geven bij een gebeurtenis’, legt ze uit. ‘Een minderheid van 58 experten, wat neerkomt op een aandeel van 8,2 procent, kreeg een volledig item om extra informatie te geven.’

Terzake heeft meeste aantal experten

Uit haar onderzoek bleek eveneens dat Terzake meer experten aan het woord laat dan Het Journaal en Het Nieuws. ‘In ongeveer acht op de tien nieuwsitems van Terzake werden experts opgevoerd. Bij Het Journaal en Het Nieuws is dit zes op de tien,’ concludeert de studente. ‘Bovendien kreeg de expert op Canvas het meeste spreektijd. Hij sprak gemiddeld 76 seconden terwijl hij 20 seconden kreeg op Eén en VTM.’

Vrouwelijke en allochtone experten

Schoukens besteedde in haar onderzoek ook aandacht aan de diversiteit van de deskundigen. Daaruit bleek dat zowel vrouwen als allochtonen nauwelijks als expert werden opgevoerd. ‘Ik telde slechts drie experten van vreemde origine in mijn corpus, wat neerkomt op 0,6 procent’, legt de studente uit. ‘Opvallend is dat op Eén geen allochtone experten aan bod kwamen, en dit ondanks het feit dat de openbare omroep een duidelijke opdracht kreeg van de Vlaamse Gemeenschap om de diversiteit van de samenleving aan bod te laten komen in de uitzendingen,’ gaat ze verder. ‘En ook vrouwen zijn met 22,3 procent sterk ondervertegenwoordigd ten opzichte van hun mannelijke tegenhangers.’

‘Nochtans bestaan er databanken die de ondervertegenwoordigde groepen promoten’, vertelt de studente. ‘Gevestigde Waarden bijvoorbeeld is een databank met enkel allochtone experts en de VEGA-databank neemt het op voor vrouwelijke deskundigen. Jammer, dat journalisten ze niet meer gebruiken, want diversiteit en kwaliteit gaan hand in hand.’

Bibliografie

Alterman, E. (1999). Sound and fury: the making of the punditocracy. United States of

 

America: Cornell University Press. Geraadpleegd via http://books.google.be

 

Buyck, L. (2011). The usual suspects. Experten in het nieuws (Ongepubliceerde masterproef).

Hogeschool-Universiteit Brussel, Brussel, België.

 

Cohen, M.F. (2005). The Quote Machines. American Journalism Review. Geraadpleegd via

http://www.ajr.org

 

Cross, K. (2010). Experts in the news: The differential use of sources in election television news.

Canadian Journal of Communication, 35(3), 413-429. Geraadpleegd via http://www.cjconline.

ca

 

Davies, N. (2008). Flat Earth News: An award-winning reporter exposes falsehood,

distortion and propaganda in the global media. London: Chatto & Windus.

 

Davis, A. (2009). Journalist-source relations, mediated reflexivity and the politics of politics.

Journalism Studies, 10(2), 204-219. doi: 10.1080/14616700802580540

 

De Clercq, M. (2003). Wie maakt het nieuws, participatie en m/v representatie in de Vlaamse

nieuwsmedia. In Biltereyst, D., & Peeren, Y. (red.), Nieuws, democratie en burgerschap.

Onderzoek naar hedendaagse nieuwsmedia (pp. 79-111). Gent: Academia Press.

 

De Keyser, J. (2010). Bronnen en nieuwe technologie voor nieuwsgaring. In Paulussen S., &

Raeymaeckers, K. (red.), Journalisten. Profiel van een beroepsgroep (pp. 81-97). Leuven:

Lannoo Campus.

De Smedt, J., Hooghe, M., & Walgrave, S. (april 2011). Jan met de pet of Piet met de stropdas.

Actoren in het Vlaamse televisienieuws (2003-2010). Nieuwsmonitor. Geraadpleegd via

http://www.nieuwsarchief.be

 

Devroe, I. (2007). Gekleurd nieuws?: de voorstelling van etnische minderheden in Vlaanderen

(Doctoraatsthesis). Geraadpleegd via http://lib.ugent.be

 

Dimitrova, D., & Strömbäck, J. (2009). Looks who’s talking. Use of sources in newspapers

coverage in Sweden and the United States. Journalism Studies, 3(1), pp. 75-91.

doi: 10.1080/17512780802560773

 

Elektronisch Nieuwsarchief (2012). Codeboek thema’s Elektronisch Nieuwsarchief. Geraadpleegd

via http://www.hubrussel.net

 

Freedman, E., Fico, F., & Durisin, M. (2010). Gender diversity absent in expert sources for

elections. Newspaper Research Journal, 31(2), 20-33. Geraadpleegd via

http://www.ebscohost.com

 

Gans, H. (1979). Deciding what‟s news. A study of CBS Evening News, NBC Nightly News,

Newsweek, and Time. United States of America: Northwestern University Press.

Geraadpleegd via http://books.google.be

 

Keeble, R. (2006). The newspapers handbook. (4th ed.) Oxford: Routledge.

 

Kussendrager, N., van der Lugt, D., & Rogman, B. (2007). Basisboek journalistiek (4e druk).

Groningen: Wolters-Noordhoff.

Lacy, S., Riffe, D., Stoddard, S., Martin, H., & Chang, K. (2001). Sample size for newspaper

content analysis in multi year studies. Journalism and Mass Communication Quarterly,

78(4), 836-845. Doi: 10.1177/107769900107800414

 

Lewis, J., Williams, A., & Franklin, B. (2008a). A compromised fourth estate? Journalism

Studies, 9(1), 1-20. Doi: 10.1080/14616700701767974

 

Lewis, J., Williams, A., & Franklin, B. (2008b). Four rumours and an explanation. Journalism

Practice, 2(1), 27-45. Doi: 10.1080/17512780701768493

 

Minderhedenforum (2013). Gevestigde Waarden: een databank van allochtone deskundigen.

Geraadpleegd via http://www.minderhedenforum.be

 

Muller, E., van der Leun, J., Moerings, L., & Van Calster, P. (2010). Criminaliteit en

criminaliteitsbestrijding in Nederland. Amsterdam: Kluwer. Geraadpleegd via

http://books.google.be/

 

O’Neill, D., & O’Connor C. (2008). The passive journalist. How sources dominate local news.

Journalism Practice, 2(3), 487-500. doi: 10.1080/17512780802281248

 

Paulussen, S., & Raeymaeckers, K. (2010). Journalisten: profiel van een beroepsgroep. Tielt:

Lannoo.

 

Van Aelst, P., & De Swert, K. (2005). Spreken over politiek in een soundbite cultuur. In Hooghe,

M., De Swert, K., & Walgraeve, S. (red.), Nieuws op televisie. Televisiejournaals als

venster op de wereld (pp. 25-38). Leuven: Acco.

 

Van Ginneken, J. (2002). De schepping van de wereld in het nieuws. De 101 vertekeningen die elk

1 procent verschil maken. Amsterdam: Kluwer. Geraadpleegd via http://books.google.be

 

Van Leuven, S., & Raeymaeckers, K. (2012). Journalistiek in tijden van cost-cutting en web 2.0 :

een multimethodisch onderzoek van het journalistieke bronnengebruik in een

veranderende nieuwsomgeving. Etmaal van de communicatiewetenschap, Proceedings

(pp. 1–15). Presented at the Etmaal van de Communicatiewetenschap, Ghent, Belgium:

Ghent University, Department of Communication studies.

 

Vos, D., De Smedt, J., Hooghe, M., & Walgrave, S. (januari 2012). Vrouw gezocht. Vrouwen in

de Vlaamse televisiejournaals. Nieuwsmonitor. Geraadpleegd via

http://www.nieuwsarchief.be

 

Vos, D., De Smedt, J., Hooghe, M., & Walgrave, S. (oktober ). Nieuws voor de

meerwaardezoeker. Terzake en Het Journaal vergeleken. Nieuwsmonitor. Geraadpleegd

via http://www.nieuwsarchief.be

 

vzw Amazone (2013). Actoren voor gelijkheid v/m. VEGA: databank vrouwelijke experten.

Geraadpleegd via http://www.amazone.be

Universiteit of Hogeschool
Master in de journalistiek
Publicatiejaar
2013
Kernwoorden
Share this on: