Visions of Women

Lize Vandeborght
Persbericht

Beeldvorming van de vrouw in Banville's oeuvre

De representatie van de vrouw in Banvilles oeuvre door de ogen van de mannelijke ik-verteller vormt de thematische kern van deze thesis. Aan de hand van een tekstuele analyse van vijf romans uit diverse periodes, namelijk Mefisto (1986), The Book of Evidence (1989), Eclipse (2000), Ancient Light (2012) en The Blue Guitar (2015), wordt het thema van de moeder en, bij uitbreiding, de vrouw onder de loep genomen. Wat allereerst opvalt tijdens de lezing van die boeken is de inherente paradox in Banvilles fictie: enerzijds is er een afwezigheid van vrouwelijke hoofdpersonages, stemmen en psychologische karaktertekeningen, anderzijds is de mannelijke verteller geobsedeerd door het fenomeen ‘Vrouw’. De tekstuele analyse wordt aangevuld met bestaand onderzoek omtrent Banvilles vrouwen en erotiek en O’Connells studie over de narcistische inborst van diens protagonisten. Bovendien wordt, waar dat relevant is, naar de psychoanalyse verwezen om verschillende aspecten van het narcisme, meer bepaald met betrekking tot vrouwen toe te lichten. In het eerste hoofdstuk wordt de moeder als kernthema in Banvilles romans naar voren geschoven met aandacht voor intertekstuele verwijzingen naar mythes waarin vrouwen, zoals Leda en Alkmene, een goddelijk kind baren van een gespleten vaderfiguur. Bovendien wordt toegelicht hoe de devotie tot de Maagd Maria een rode draad is in Banvilles oeuvre, waardoor de moeder op een transcendentaal niveau alomtegenwoordig is in alle besproken boeken. Het tweede hoofdstuk beschrijft hoe de narcistische verteller vrouwen reduceert tot spiegels. Vervolgens wordt in hoofdstuk drie de dreiging van de alteriteit van de vrouw, gevat in haar blik en lichaam, besproken aan de hand van een veel voorkomend symptoom bij narcisten, namelijk schaamte, tevens een belangrijk thema in Banvilles oeuvre. Hoofdstuk vier belicht het egoïstische en infantiele gedrag van de verteller met de nadruk op hoe hij de vrouw gebruikt als pronkstuk en op het preoedipale karakter van zijn relaties met moeder- en dochterfiguren. In hoofdstuk vijf worden de verschillende defensiemechanismen tegen de verschijning van de vrouw uit de doeken gedaan, namelijk hoe de mannelijke verteller de vrouwelijke personages in zijn omgeving reduceert tot een abstract gegeven en een (lust)object door haar in te bedden in de beeldentaal van kunst, theater en poëzie. Ten slotte wordt ook kort ingegaan op de vraag of de objectivering van vrouwen Banvilles oeuvre antifeministisch kleurt door een beknopt overzicht te geven van het bestaand debat. Samengevat wil deze masterscriptie het belang van het thema van de vrouw en meer bepaald de moeder in Banvilles oeuvre aantonen en een alternatieve leessleutel aanreiken om zijn werk anders en vollediger te benaderen.

Bibliografie

9.1. Primary Literature

 

Banville, John. Mefisto. London: Picador, 1986. Print.

 

---. The Book of Evidence. London: Picador, 1989. Print.

 

---. Eclipse. London: Picador, 2000. Print.

 

---. Ancient Light. London: Penguin Books, 2013. Print.

 

---. The Blue Guitar. London: Penguin Random House UK, 2015. Print.

 

9.2. Secondary Literature

 

Ayers, Mary. Mother-Infant Attachment and Psychoanalysis: The Eyes of Shame. East Sussex: Routledge, 2003. Print.

 

Berger, John. Ways of Seeing. London: Penguin Group, 1972. Print.

 

Bonomi, Carlo. “Narcissism as mastered visibility: The evil eye and the attack of the disembodied gaze.” International Forum of Psychoanalysis 19.2 (2010): pp. 110 – 119. Web.

 

Coughlan, Patricia. “Banville, the Feminine, and the Scenes of Eros.” Irish University Review 36.1 (2006): pp. 81-101. Web.

 

Dell’Amico, Carol. “John Banville and Benjamin Black: The Mundo, Crime, Women.”Eire-Ireland 49.1-2 (2014): pp. 106-120. Web.

 

Delistraty, Cody. “John Banville on the Utter Mystery of Writing”. The New Yorker. 18 Sept. 2015. Web. 15 May 2016.

 

D’hoker, Elke. “Portrait of the other as a woman with gloves: Ethical perspectives in John Banville’s The Book of Evidence.” Critique 44.1 (2002): pp. 23-37. Web.

 

---. Visions of Alterity: Representation in the Works of John Banville. Amsterdam: Rodopi, 2004. Print.

 

Ghassemi, Mehdi. Precarious Subjectivity in the Work of John Banville: A Lacanian Reading. KU Leuven, 2015. Web. 2nd of May 2016.

 

Haughton, Hugh and Bryan Radley. An interview with John Banville. Modernism/Modernity 18.4(2011): pp. 855-869. Web.

 

Kenny, John. John Banville. Dublin: Irish Academic Press, 2009. Print.

 

---. “Well Said Well Seen: The Pictorial Paradigm in John Banville’s Fiction.” Irish University Review 36.1 (2006): pp. 52-67. Web.

 

McMinn, Joseph. “Naming the World: Language and Experience in John Banville's Fiction.” Irish University Review 23.2 (1993): pp. 183-196. Web.

 

Minsky, Rosalind. Psychoanalysis and Gender. London: Routledge, 1996. Print.

 

Müller, Anja. “You have been framed: the function of ekphrasis for the representation of women in John Banville’s trilogy (The Book of Evidence, Ghosts, Athena).” Studies in the Novel36.2 (2004): pp. 185-205. Web.

 

O'Connell, Mark. John Banville's Narcissistic Fictions. Basingstoke: Palgrave Macmillan, 2013. Print.

 

Reynders, Sasja. The Other Self: The trouble with identity in Amphitryon, God’s Gift and The Infinities. KU Leuven, 2014. Web. 12th April.

 

Robins, Richard W., Jessica L. Tracey and Phillip R. Shaver. “Shamed into Self-Love: Dynamics, Roots, and Functions of Narcissism.” Psychological Inquiry 12.4 (2001): 230-236 pp. Web.

 

Schwall, Hedwig. “ ‘Mirror on Mirror Mirrored Is All the Show’: Aspects of the Uncanny in Banville’s Work with a Focus on “Eclipse”.” Irish University Review 36.1 (2006). Web. 15 April 2016.

 

 

Schwall, Hedwig and Kristien Hens. “Signs and signets: the Lacanian RIS system in John Banville’s Mefisto.” Kortrijk: Campus Kortrijk, 1999. Print.

 

Weineck, Silke-Maria. “Kleist and the Resurrection of the Father.” Eighteenth-Century Studies 37.1 (2003): pp. 69-89. Web. 15 April 2016.

 

Wilkinson, Robin. “Echo and Coincidence in John Banville’s “Eclipse”.” Irish University Review 33.2 (2003). Web. 15 April 2016.

 

9.3. Media

 

/. “Art lives – Being John Banville”. Video. Youtube. /, April 2013. Web. February 2016.

Universiteit of Hogeschool
Master Taal- en Letterkunde
Publicatiejaar
2016
Promotor(en)
H. Schwall
Kernwoorden
Share this on: