Rustig Zwanger - De invloed van yoga en mindfulness op stress en angst tijdens de zwangerschap

Gladys Delepierre Zoé Foulon
Persbericht

Rustig Zwanger

In onze huidige samenleving ondervinden we al lang niet meer enkel stress als we moeten wegrennen voor een sabeltandtijger. In tegendeel, stress- en angstreacties in ons lichaam zijn dagelijkse kost. Maar zorgt dit niet voor een aantal negatieve gevolgen? Wat met een ongeboren baby tijdens de zwangerschap? Hebben stress en angst van de mama gevolgen? En wat kan eraan gedaan worden? Het is niet onbelangrijk om ons deze vragen te stellen aangezien 10% van de zwangere vrouwen last heeft van stress en/of angst.

Niet iedereen denkt al aan baby’s en zwanger zijn of heeft een kinderwens, maar probeer je in te leven in de situatie van deze dame. Olivia is 30 jaar. Ze is zwanger van haar tweede kindje. Haar drukke job combineert ze met de zorgen voor haar tweejarig zoontje. Haar man is vaak weg van huis waardoor ook de huishoudelijke taken haar zorg zijn. Olivia slaapt niet goed, ze heeft vaak rugpijn door de zwangerschap of ze ligt te piekeren over de nakende geboorte. Bij de vorige bevalling waren er complicaties waar ze niet op voorbereid was, de hartslag van haar zoontje daalde waardoor alles plots heel snel moest gaan. Olivia heeft het gevoel dat ze met niemand kan praten.

Stress en angst tijdens de zwangerschap komt veel voor. Vaak kan de vroedvrouw of de gynaecoloog de vrouw helpen door gepaste informatie en tips te geven en zo de vrouw te ondersteunen. Een andere manier is om de vrouw yoga en/of mindfulness aan te leren.

Stress en angst kunnen voor nadelige effecten zorgen tijdens die zwangerschap en de bevalling van Olivia, zowel voor moeder als kind. Het kindje kan te vroeg geboren worden, de bevalling kan langer duren, er kan een laag geboortegewicht zijn, er is meer kans op een kindje dat veel weent, de moeder heeft meer de neiging tot ongezond gedrag en de band tussen moeder en kind kan minder sterk zijn.

De redenen voor stress en angst tijdens een zwangerschap zijn heel uiteenlopend. Familiale of financiële problemen kunnen voor stress zorgen. Bij een eerste kindje is er veel angst voor het onbekende. Als het niet het eerste kindje is, zoals bij Olivia, kan er vooral angst zijn omdat het bij een van de vorige keren niet liep zoals gepland. Uiteindelijk zijn de meeste zwangere vrouwen angstig omdat ze bang zijn om pijn te hebben.

Stress en angst voorkomen kan voornamelijk door voldoende informatie te geven, zo worden onverwachte situaties vermeden en kan de vrouw zich beter voorbereiden. Naast het geven van informatie kan ook de beoefening van yoga en mindfulness een positieve invloed hebben. Yoga is een geheel van ademhalingsoefeningen, houdingen, posities en meditatie. De oefeningen verbinden het lichaam met de geest, maar ook met de ongeboren baby tijdens de zwangerschap. Mindfulness leert ons op een bepaalde manier met onze problemen om te gaan en zorgt ervoor dat de oorzaak van de stress ontdekt kan worden. Door het beoefenen van mindfulness kan je leren je te concentreren op het nu, niet op het verleden of de toekomst. Want ‘nu’ is het moment waarop je leven plaatsvindt.

Als Olivia yoga en mindfulness uitoefent kan dit ervoor zorgen dat ze minder stress en angst zal hebben. Het helpt haar ook voor te bereiden op haar nieuwe baby. Mindfulness leert de moeder dat ze de zaken moet accepteren zoals ze zijn. Soms zal haar baby wenen en lastig zijn, maar dat is niet om te irriteren, het is hun natuurlijk gedrag. Yoga zorgt niet enkel voor oefeningen die haar rugpijn doen verminderen, maar ook ademhalingsoefeningen die ze tijdens de bevalling kan gebruiken. Er wordt ook aangeleerd hoe er beter met pijn kan omgegaan worden. In de mindfulness zegt men dat de pijn bij een bevalling moet onderscheiden worden van de pijn bij een wonde. Bij een bevalling is het transformatiepijn, normale pijn, het is de pijn die zorgt voor een verandering en de vrouw leert er positief mee om te gaan.

De studenten die met het concept ‘Rustig Zwanger’ kwamen, creëerden een handleiding voor vroedvrouwen met tips en aanbevelingen over het begeleiden van zwangere vrouwen door middel van yoga en mindfulness. Het gaat van simpele tips over het doen en laten van de vroedvrouw zelf tot technieken die ze de vrouw kan aanleren om haar angst en stress los te laten. Deze handleiding kan de vroedvrouw gratis verkrijgen via de website, maar ze kan tegelijk ook op de hoogte gehouden worden van de recente nieuwtjes via de Facebook pagina.

Figuur 1: Poster om de vroedvrouwen te bereiken

Mindfulness of yoga aanbieden aan een zwangere vrouw met stress of angst kan dus heel veel betekenen voor moeder en kind. In de wereld zijn er veel Olivia’s die verlangen naar hun kindje, maar die bijna ten onder gaan aan hun bezorgdheden. Als vroedvrouw, of als bezorgde medemens, is het onze taak om deze vrouwen zo goed mogelijk te helpen zodat ze terug sterker in hun schoenen staan. Op die manier verloopt alles een beetje vlotter, is er iets minder angst en stress en zijn er hopelijk iets minder Olivia’s.

Bibliografie

Adams, S. (2012). Fear of childbirth and duration of labour: a study of 2206 women with intended vaginal delivery. Bjog(119), 1238-1246. 
 
babyMed. (2016). Prenatal Yoga – Bridge Pose (Setu Bandhasana). Retrieved from babyMed: http://www.babymed.com/prenatal-yoga/prenatal-yoga-bridge-pose-setu-ban… 
 
Bardacke, N. (2013). Mindful bevallen. Haarlem: Altamira. 
 
Boccio, F. (2008). Mindfulness Yoga. Rotterdam: Asoka. 
 
Bokma-Nissen, A. (1996). Zwangerschapsyoga. Heemstede: Altamira. 
 
Bribiescas, S. (2013, juli). Yoga in pregnancy. International Journal of Childbirth Education, pp. 99102. 
 
Buttner, M. M., Brock, R. L., O'Hara, M. W., & Stuart, S. (2015). Efficacy of yoga for depressed postpartum women: A randomized controlled trial. Elsevier(21), 95-100. 
 
Campbell, M. (2012). Zwangerschapsyoga. Utrecht: AnkhHermes. 
 
Campbell, V., & Nolan, M. (2016, februari). A qualitative study exploring how the aims, language and actions of yoga for pregnancy teachers may impact upon women's self-efficacy for labour and birth. Women and Birth. Elsevier(29), pp. 3-11. 
 
Chuntharapat, S., Petpichetchian, W., & U., H. (2008). Yoga during pregnancy: effects on maternal comfort, labor pain and birth outcomes. Complement Ther Clin Pract.(14), 105-115. 
 
Dalpiaz, N., Rossi, N., & De Oliveira, A. (2015). Yoga and the interplay between attentional load and emotion interference. Psychological Reports: Relationships & Communications(117), 271289. 
 
DiPietro, J. A. (2012, april 23). Maternal Stress in Pregnancy: Considerations for Fetal Development. Journal of Adolescent Health(51), pp. S3–S8. 
 
Duncan, L. G., & Bardacke, N. (2010). Mindfulness-Based Childbirth and Parenting Education: Promoting Family Mindfulness During the Perinatal Period. J Child Fam Stud.(196), 190202. 
 
Fisher, C. (2012). Participant experiences of mindfulness-based childbirth education: a qualitative study. BMC Pregnancy Childbirth(12), p. 126. 
 
fitta mamma. (2016). Pregnancy Yoga Cat Pose. Retrieved from fitta mamma: http://www.fittamamma.com/section.php/138/1/pregnancy_yoga_cat_pose 
 
Gaffney, L., & Smith, C. A. (2004). Use of complementary therapies in pregnancy: The perceptions of obstetricians and midwives in South Australia. Anzjog(44), 24-29. 
 
Goodman. (2014). CALM Pregnancy: results of a pilot study of mindfulness-based cognitive therapy for perinatal anxiety. Woman's mental health(17), pp. 373-387. 
 
64 

 Guardino, C. M., Schetter, C. D., Bower, J. E., Lu, M. C., & Smalley, S. L. (2014). Randomized Controlled Pilot Trial of Mindfulness Training for Stress Reduction during Pregnancy. Psychol Health(29), 334-349. 
 
Harvey, S. (2013, januari 30). Stress. Retrieved from University of Maryland medical center: http://umm.edu/health/medical/reports/articles/stress 
 
How to Do Child's Pose in Yoga. (n.d.). Retrieved from Yoga outlet: https://www.yogaoutlet.com/guides/how-to-do-child_s-pose-in-yoga 
 
Jon Kabat-Zinn, P. (2013). Full Catastrophe Living: using the wisdom of your body an mind to face stress, pain and ilness. Massasuchetts: Delta. 
 
Kinfolk. (2016). Heart rate variability training. Retrieved from Kinfolk: http://www.kinfolkwellness.com.au/heart-rate-variability-training-adela… 
 
Kjaergaard, H., Wijma, K., Dykes, A.-K., & Alehagen, S. (2008). Fear of childbirth in obstetrically lowrisk nulliparous women in Sweden and Denmark. Journal of Reproductive and Infant Psychology(26), 340-350. 
 
Lee, T., & Attwood, M. (2013). Zwangerschapsyoga. Haarlem: Altmira. 
 
Liadou, M. (2012). Supporting women in labour. Health science journal(6), pp. pp. 385-391. 
 
Liadou, M. (2012). Supporting women in labour . Health science journal, pp. pp. 385-391 Vol 6, Issue 3. 
 
Matvienko-Sikar, K. &. (2016, mei 13). Effects of a novel positive psychological intervention on prenatal stress and well-being: A pilot randomised controlled trial. Woman and birth, pp. 577-585. 
 
Mehta, A. K. (2015). Ayurveda in de praktijk. Katwijk aan Zee: Panta Rhei. 
 
Polis, R. &. (2015, december). Yoga in Pregnancy: An Examination of Maternal and Fetal Responses to 26 Yoga Postures. Obstetrics and gynecology, pp. 126(6):1237-41. 
 
Rakhshani, A. (2015). The effects of yoga in prevention of pregnancy complications in high-risk pregnancies: A randomized controlled trial. Preventive Medicine(55), pp. 333-340. 
 
Reck, C. (2013). The influence of general anciety and childbirth-specific anxiety on birth outcome. Archives of Women's Mental Health(16), 363-369. 
 
Ryding, E. (2015). Fear of Childbirth and Risk of Cesarean Delivery: A Cohort Study in Six European Countries. Birth(42), 48-55. 
 
Saisto, T., Kaaja, R. Y., & E., H. (2001). Reduced pain tolerance during and after pregnancy in women suffering from fear of labor. Pain(93), 123-127. 
 
Satyapriya, M. (2008). Effect of integrated yoga on stress and heart rate variability in pregnant woman. International journal of Gynecology and Obstetrics(104), pp. 218-222. 
 
 
65 

 Sharma, H. (2015). Meditation: process and effects. Ayu(36), 233-237. 
 
Sharma, S. (2012, maart 19). Fitness Republic. Retrieved from Happy Baby Yoga Pose – Ananda Balasana: https://wwws.fitnessrepublic.com/fitness/exercises/happy-babypose.html 
 
Snyder, R. &. (2011). Attachment Theory and Mindfulness. Journal of Child and Family Studies(21), pp. 709–717. 
 
Sriboonpimsuay, W. (2011). Meditation for preterm birth prevention: a randomised controlled trial in Udonthani, Thailand. International journal of public health research(1), pp. 31-39. 
 
Steven D. Ehrlich, N. (2015, maart 24). Yoga. Retrieved from University of Maryland Medical Center: http://umm.edu/health/medical/altmed/treatment/yoga 
 
Storksen, H., Garthus-Niegel, S., Vangen, S., & Eberhard-Gran, M. (2012). The impact of previous birth experiences on maternal fear of childbirth. AOGS(3), 318-325. 
 
Sun, Y. H. (2010). Effects of a prenatal yoga programme on the discomforts of pregnancy and maternal childbirth self-efficacy in Taiwan. Midwifery(26), 31-36. 
 
Toohill, J., Fenwick, J., Gamble, J., Creedy, D., Buist, A., Turkstra, E., & Ryding, E.-L. (2014). A Randomized Controlled Trial of a Psycho-Education Intervention by Midwives in Reducing Childbirth Fear in Pregnant Women. Birth(41), 384-394. 
 
Van Der Wal, M., van Eijsden, M., & Bonsel, G. (2007). Stress and emotional problems during pregnancy and excessive infant crying. J Dev Behav Pediatr(6), 431-437. 
 
Van Melle, L. (2015). Zwangerschapsyoga, als steun tijdens zwangerschap en bevalling. Tijdschrift voor vroedvrouwen, pp. 212-216. 
 
Verdult, R. &. (2010). Mijn baby is ontroostbaar. Antwerpen: Witsand uitgevers. 
 
Zar, M., Wijma, K., & Wijma, B. (2001). Pre- and Postpartum Fear of Childbirth in Nulliparous and Parous Women. Scandinavian Journal of Behaviour Therapy(30), 75-84. 
 
 

Universiteit of Hogeschool
Vroedkunde
Publicatiejaar
2017
Promotor(en)
Inge Versyck, Ria De Block
Kernwoorden
Share this on: