ICT differentiatie Frans

Charlotte - Kaat - Jana - Pauline - Marie Keuppens - Eysermans - Leenaerts - Engelen - Stoops Jana Leenaerts Kaat Eysermans Pauline Engelen Marie Stoops Charlotte Keuppens
Persbericht

ICT et français, le match parfait!

 

Uit de onderwijsspiegel van 2017 blijkt dat slechts één op vijf leerkrachten inspeelt op de noden van ieder kind tijdens de lessen Frans. Dit staat in contrast met de diverse samenstelling van de klassen in het lager onderwijs. Daarom onderzochten we dit fenomeen.

Volgende onderzoeksvragen gebruikten we als leidraad:
"Hoe kunnen we gericht differentiëren met behulp van ICT zodat de leerkrachten hiermee beter kunnen inspelen op de behoefte van elke leerling binnen het vak Frans? Heeft deze manier van onderrichten een positieve invloed op de motivatie van de leerlingen?"

Foto uit de klaspraktijkWerken op maat

Tijdens de zoektocht naar bestaande online tools kwamen we al snel tot de conclusie dat het aanbod aan tools om te differentiëren vrij beperkt is. Daarom werd de focus gelegd op online tools waarbij de leerkracht zelf de inhoud van de oefeningen kan aanpassen naargelang de aan te reiken leerstof. Op deze manier kunnen ze zelf differentiatie inbouwen.

Om de tools op een onderbouwde manier te ontwikkelen, deden we opzoekwerk in de literatuur. Hieruit blijkt dat ICT een ideaal middel is om te werken op maat van elke leerling. Door ICT-matig te werken, kunnen leerlingen op individuele basis aan de slag. Dit is een veiligere leeromgeving dan het klassikale gebeuren. Daarnaast is feedback van een computerprogramma minder bedreigend dan feedback van een leerkracht. De combinatie van deze factoren zorgt voor een stijging van de spreekdurf. Een kanttekening hierbij is dat er in één op vijf klassen een gebrek is aan ICT-ondersteunde materialen. Bovendien worden deze zelden benut tijdens de lessen Frans. De ICT- toepassingen die hierbij wel gebruikt worden, zijn bijna uitsluitend gericht op het inoefenen van Franse woordenschat en grammatica. Hierop ligt echter niet de nadruk in de eindtermen.

Focus op luisteren en spreken

Bij het leren van een taal is motivatie één van de belangrijkste elementen om het leerrendement te doen stijgen. Er zijn verschillende manieren om deze motivatie te verhogen. Aangezien motivatie en spreekdurf in wisselwerking staan, zorgt een verhoging van de spreekdurf voor een stijging van de motivatie. Ook het weergeven van de na te streven doelen en het geven van directe feedback hebben een positieve invloed op de motivatie. Inspelen op interesses van leerlingen, visuele ondersteuning, werken met ICT en een leerkracht die zelf voldoende Frans spreekt tijdens de lessen, zullen ervoor zorgen dat de motivatie van de leerlingen nog een extra boost krijgt.

In de eindtermen ligt de nadruk op luister- spreekvaardigheid en mondelinge interactie. Om de competentie van de leerlingen hierin te verhogen is het belangrijk dat de leerkracht de instructies in het Frans geeft en dat niet elke fout meteen wordt verbeterd.

Criteria vanuit de literatuur

Aan de hand van het literatuuronderzoek kwamen we tot enkele criteria waaraan een goede tool moet voldoen. Ten eerste is een Frans gesproken en geschreven instructie van belang. Dit zorgt ervoor dat leerlingen een correct taalmodel hebben. Ten tweede vermeldt de literatuur variatie in oefeningen als aandachtpunt. Ten derde is het een pluspunt dat een tool zich voortdurend aanpast aan het niveau van de lerende. Dit wordt adaptiviteit genoemd. Hiernaast is het een voordeel dat verschillende tools, apps... geïntegreerd kunnen worden in één systeem. Verder is het cruciaal om de doelen die leerlingen zullen nastreven mee te geven en van daaruit feedback te geven op het juiste moment. Ook met deze aandachtspunten kan je best rekening houden: beperking in kosten, gebruiksgemak, oefeningen aanbieden in een rijke context die aansluit bij de leefwereld van leerlingen, helderheid en kwaliteit van geluidsfragmenten, verschillende modellen bij spraakopnames. Ten slotte is het een meerwaarde als er de mogelijkheid is tot gegevensopslag.

Website met concrete oefeningen

Aan de hand van deze inzichten uit de literatuur werd een website ontworpen waarop oefeningen aangeboden worden voor de thema’s ‘En route’ en ‘Chez le médecin’ en voor de onderdelen: woordenschat, grammatica, luisteren, spreken en zelfs mondelinge interactie. Voor ieder onderdeel vindt u op deze website oefeningen op 3 niveaus terug.
Deze link verwijst naar de website: https://frans-ict.weebly.com/

Praktijkonderzoek

Er werd bij zowel de leerkrachten als de leerlingen een enquête afgenomen om de beginsituatie te bepalen. Bij de leerlingen werd gefocust op de motivatie om aan de slag te gaan met Frans, de spreekdurf bij het spreken van Frans en de frequentie waarmee online oefeningen worden gebruikt om Frans in te oefenen. Bij de leerkrachten legden we de nadruk op de vraag of ze zich competent voelen om gedifferentieerde lessen Frans te geven. Daarna gaven we in beide scholen lessen aan de hand van de oefeningen op de website. Ook ontwierpen we voor de tools op deze website een handleiding die de leerkrachten ten alle tijden kunnen raadplegen. Op basis van deze handleiding demonstreerden we aan de leerkrachten hoe zij hiermee aan de slag kunnen gaan. Tot slot namen we dezelfde enquêtes opnieuw af om te achterhalen of na het uitvoeren van de lessen en het geven van de demonstratie er een evolutie zichtbaar was. 
 

Grafieken praktijkonderzoek

Conclusies

Hieruit bleek dat bij de leerlingen zowel de motivatie als de spreekdurf is gestegen na het geven van de lessen. De leerkrachten geven aan dat ze meer mogelijkheden zien om te differentiëren met ICT en ze zeggen meer op de hoogte te zijn van de ICT-tools. Ze voelen zich dus competenter.

 

 

Bibliografie

Bee Tin, T. (2016). Stimulating Student Interest in Language Learning: Theory, Research and Practice. New Zealand: palgrave macmillan. Gevonden op het internet: https://link.springer.com/content/pdf/10.1057%2F978-1-137-34042-9.pdf

Bunt, J. (2015). Wie leest, leeft duizend levens tegelijk: Interactieve literatuurlessen rondom een centrale vraag. Levende Talen Tijdschrift, 102 (5), 4-8. Gevonden op het internet: http://www.lt-tijdschriften.nl/ojs/index.php/ltm/article/view/1114/1082

Corda, A., Koenraad, T., Visser, M. (2012). Spreekvaardigheidsdidactiek en ICT. Levende Talen Tijdschrift, 13 (1), 36-44. Gevonden op het internet: http://lt-tijdschriften.nl/ojs/index.php/ltt/article/view/132/130

De Craemer, J. (2005). Het Vlaams beleid inzake ICT in het onderwijs. (s.a.). Gevonden op het internet: http://koine.vsko.be/doc/PB/artikelen%20ICT/ICTODeCraemerHetVlaams1.pdf

De Waele, J. & Vandenberghe, B. (2015). Frans: Digitale didactiek voor het vak Frans. S.I.: Diocesane pedagogische begeleidingsdienst Brugge. Gevonden op 28/05/2018 op het internet: http://www.dpbbrugge.be/secundair/dipebe/2015- 2016/documenten/frans.pdf

Denies, K., Janssen, R., Yashima, T. (2015). Classroom Versus Societal Willingness to Communicate: Investigating French as a Second Language in Flanders. (s.a.). Gevonden op het internet:https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/modl.12276%20%0b Dummer, G., (2011). ICT voor de klas. Nederland: Noordhoff Uitgevers.

Elen, J., Evens, M., Larmuseau, C., Depaepe, F., Desmet, P., Dewaele, K. et al. (2015/2016). Ontwikkelen van gespreksvaardigheid in de lessen Frans in de basisschool. (s.a.).

Elzenga, A., De Graaff, R. (2015). Motivatie voor Engels en Frans in het tweetalig onderwijs: Zijn leerlingen in het tweetalig onderwijs gemotiveerdere taalleerders. Levende Talen Tijdschrift, 16 (4), 16-26. Gevonden op het internet: http://lt- tijdschriften.nl/ojs/index.php/ltt/article/view/1531/1140

Gomes C., Levis J.M., Cabral Borges, M. (2010). The design of an instrument to evaluate software for EFL/ESL pronunciation teaching. (s.a.). Gevonden op het internet: https://periodicos.ufsc.br/index.php/desterro/article/view/2175- 8026.2016v69n1p141/31172

Hattie, J. (2012). Leren zichtbaar maken. Sint-Niklaas: Abimo.

Lazero, N., Van Dinteren, R. (2010). Brein @ work: Wetenschap en toepassing van breinkennis. Houten: Springer Media. Gevonden op het internet: https://books.google.be/books?id=TWI6hSO0aCQC&printsec=frontcover&hl=nl…

Marianne Rijke, M., Hooglugt, Y., Sanders, R., Visser, N., Dol, C., Niewenhuis, D. et al. (2017). Onderwijs van de toekomst. Pulse Media Group. Gevonden op het internet: https://leerling2020.nl/wp-content/.../05/Onderwijs-van-de-toekomst-jul…

Ministerie van onderwijs. (2017). Eindtermen Frans: basisonderwijs. Gevonden op het internet: http://eindtermen.vlaanderen.be/basisonderwijs/lager- onderwijs/leergebieden/frans/eindtermen.htm

Myles, F. (2017). Learning foreign languages in primary schools: is younger better? Society & Policy. Gevonden op het internet: http://www.meits.org/files/policy_papers/uploads/Myles_JLSP_2017_.pdf

Nederlandse Taalunie. (2008). Gemeenschappelijk Europees Referentiekader voor Moderne Vreemde Talen: Leren, onderwijzen, beoordelen. (s.a.). Gevonden op het internet: http://taalunieversum.org/sites/tuv/files/downloads/gemeenschappelijk_e… rentiekader.pdf

Rubens, W. (2016). Hattie over de effecten van technology enhanced learning. [blogbericht]. Gevonden op het internet: http://www.te-learning.nl/blog/hattie-over- de-effecten-van-technology-enhanced-learning/

Tondeur, J., van Keer, H., van Braak, J., Valcke, M. (2008). ICT integration in the classroom: Challenging the potential of a school policy. Gent: Elsevier. Gevonden op het internet: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0360131507000498

Valcke, M. (2014). Krachtige leeromgevingen. Gent: Academia Press.

Vlaams Ministerie van Onderwijs, Vorming Onderwijsinspectie. (2017). Onderwijsspiegel 2017: Deel 2 onderzoeken in de kijker. (s.a.). Gevonden via de website van: https://www.vlaanderen.be/nl/publicaties/detail/onderwijsspiegel-2017- jaarlijks-rapport-van-de-onderwijsinspectie

Universiteit of Hogeschool
Bachelor in het onderwijs: Lager Onderwijs
Publicatiejaar
2018
Promotor(en)
Kris Appeltans
Kernwoorden
Share this on: