The Use of and Attitudes Towards "Nigga" in Millennial Flemish: A Mixed-Method Study Based on Dell Hymes's SPEAKING-Model
Politieke correctheid en zelfcensuur: het N-woord bij Vlaamse jongeren
“You gotta bleep one single word though”, zei de Amerikaanse rapper Kendrick Lamar enkele maanden geleden tegen een witte fan die op podium meezong met een van zijn hits. Welk woord dat was? Het befaamde N-woord, oftewel “nigga”. Het wordt in de Verenigde Staten niet onder stoelen of banken gestoken hoe mensen denken over het gebruik van deze omstreden term. Reeds jarenlang zijn er discussies over wie het mag gebruiken, en vooral wie niet. De laatste jaren is de term door invloeden van het internet, social media en de populaire hiphopscene ook hier in het taalgebruik van de Vlaamse jongeren opgedoken. Maar hoe staan zij daartegenover? Niet zo kritisch als in de Verenigde Staten, blijkt nu uit nieuw onderzoek van de Universiteit Gent.
Het onderzoek keek naar de attitudes en het gebruik van de term bij Vlaamse jongeren, meer bepaald de zogenaamde Millennials. Zij worden gezien als een generatie van digital natives, politieke correctheid, en tolerantie ten opzichte van anderen. Gezien de racistische geschiedenis van de term in de Verenigde Staten en de uitgesproken mening van de Afro-Amerikaanse gemeenschap dat enkel zij recht hebben op het gebruik ervan, kan verondersteld worden dat Vlaamse jongeren die ingesteldheid meegekregen hebben bij het overnemen van het woord in hun woordenschat. Die veronderstelling blijkt echter niet te kloppen; Millennials vinden het gebruik van het woord in vele situaties oké, hoewel ze toegeven dat ze het zelf nooit gebruiken. Waarom leggen ze zichzelf dan het zwijgen op?
“Nigger”, “nigga” of “neger”?
Hoewel de drie termen afkomstig zijn van dezelfde Latijnse stam “niger”, hebben ze sterk verschillende betekenissen. “Nigger” is in de Verenigde Staten een sterk racistisch gekleurd scheldwoord dat gebruikt werd om tijdens de slavernij denigrerend te verwijzen naar de Afro-Amerikaanse bevolking. Vandaag wordt het minder gebruikt omdat het steeds meer omstreden is om de term nog luidop te zeggen. “Nigga” draagt echter niet dezelfde betekenis. Hoewel het bijna hetzelfde woord is, zorgt de informelere uitgang voor een volledig andere connotatie. In de Amerikaanse hiphopscene, die gedomineerd werd en wordt door Afro-Amerikanen, is het namelijk een geuzennaam geworden. Ze hebben de term teruggenomen met een andere uitspraak om aan de buitenwereld te tonen dat ze het niet eens zijn met de racistische connotaties ervan. Daarom wordt het ook niet geapprecieerd wanneer iemand die niet zwart is de term gebruikt, aangezien zij van “nigger” zo’n racistisch scheldwoord gemaakt hebben in de eerste plaats.
Etymologisch gezien is “neger” het Nederlandse equivalent van “nigger” en in Vlaanderen draagt die term ook een gelijkaardige racistische connotatie. Publieke figuren gaande van Snapchatkoningin Florence Windey tot staatssecretaris Theo Francken hebben zich al uitgesproken hebben over het feit dat ze de term zelf nooit zouden gebruiken. De vraag is dan hoe er over de Engelse equivalenten gedacht wordt.
Angst en zelfcensuur
De keuze om omstreden termen zoals “nigga” of “neger” te gebruiken is sterk verbonden met politieke correctheid. Van de Vlaamse Millennials die ondervraagd werden beweerde een meerderheid van 83 procent de term “nigga” nooit zelf te gebruiken. Die politiek correcte resultaten lijken dus overeen te komen met wat er van deze generatie verwacht wordt. Wanneer echter gevraagd werd naar hun attitudes ten opzichte van het gebruik van “nigga” in het algemeen lijken ze toleranter. Ze vinden het vooral oké wanneer de term gebruikt wordt met een positieve connotatie, wanneer meegezongen wordt met songteksten, of wanneer zwarte mensen de term onderling gebruiken. Hoe kan het dan dat ze het in bepaalde situaties overwegend oké vinden, maar het toch niet zelf (durven) gebruiken?
Politieke correctheid is een soort zelfcensuur. Je kan ervoor kiezen om bepaalde termen te vermijden en op die manier respect te tonen voor mensen die deze termen liever niet horen. Er is echter ook een keerzijde wanneer je je niet aan die normen houdt; een gemeenschap waarin politiek correcte termen de norm zijn, zal mensen die niet politiek correct zijn misschien uit die gemeenschap willen sluiten. De keuze voor politieke correctheid is dus vaak geen keuze uit eigen wil, maar een keuze uit angst om niet verstoten te worden. Iemand zal zichzelf eerder censureren uit angst om als racistisch bestempeld te worden, dan uit respect voor anderen die de term liever niet horen. Op die manier kan de paradox tussen het gebruik van de term “nigga” en de tolerantie ten opzichte van het eigenlijke gebruik ook verklaard worden. Millennials vinden het in sommige gevallen oké, maar gebruiken het zelfs in die gevallen zelf niet om niet negatief bestempeld te worden.
“Wij” vs. “zij”
Het onderzoek toonde ook aan dat er een polaire visie op de samenleving bestaat wanneer er over de bevolking gesproken wordt. Hoewel de vraagstellingen in het onderzoek enkel verwezen naar het onderscheid tussen zwarte en niet-zwarte mensen die de term gebruiken, werd er in de antwoorden door alle verschillende etniciteiten vooral verwezen naar zwarte en witte mensen. Die opsplitsing tussen zwart en wit is tekenend voor hoe er naar dit debat gekeken wordt. Er wordt gesproken over zwarte mensen aangezien de term naar hen verwijst, maar als tegenhanger daarvan wordt er door zowel zwarte jongeren als andere etniciteiten enkel gefocust op witte mensen.
Hoewel de Vlaamse Millennials dus inclusief en tolerant lijken, blijkt dit niet het geval te zijn wanneer het gaat over het N-woord. Hun grootste angst is niet om respectloos te zijn tegenover anderen, maar om het respect van anderen te verliezen. En wanneer het gaat om de bevolking in zijn geheel, is de inclusiviteit ook ver te zoeken, aangezien enkel aan zwart versus wit gedacht wordt en alle andere etniciteiten zo uit het debat gesloten worden. Na decennia ophef rond de term in de Verenigde Staten, is er nu dus reden te meer om het debat ook hier in Vlaanderen aan te wakkeren. Enkel nog wachten op het Nederlandstalige equivalent van Kendrick Lamar om zich er op een podium over uit te spreken.
ACADEMIC WORKS
Asim, Jabari. The N Word: Who Can Say It, Who Shouldn’t, and Why. New York: Houghton Mifflin Harcourt, 2007.
Becelaere, Elien. Accidental Second Language Grammar Acquisition of English by Flemish Children Through Watching Subtitled Television Programmes or Films. A Contrastive Survey of ASO, TSO and B-stream. Gent: Universiteit Gent, 2012.
Castryck, Geert. “Whose History is History? Singularities and Dualities of the Public Debate on Belgian Colonialism.” Europe and the World in European Historiography, edited by Csaba Lévai. Pisa: PLUS-Pisa University Press (2006): 71-88.
De Jans, Kevin. The Lexical Knowledge of English of Secondary School Children in Flanders Prior to English Instruction. Gent: Universiteit Gent, 2013.
De Malsche, Fien. Spoken Language Production of the English Past Tenses before Formal Instruction: A Multiple Case Study of 14 Brussels Pupils. Gent: Universiteit Gent, 2017.
Dörnyei, Zoltán. Research Methods in Applied Linguistics: Quantitative, Qualitative, and Mixed Methodologies. Oxford: Oxford University Press, 2007.
Downing, Kris. "Next Generation: What Leaders Need To Know About the Millennials." Leadership in Action 26.3 (2006): 3-6.
Fought, Carmen. Language and Ethnicity. Cambridge: Cambridge University Press, 2006.
Frankenberg, Ruth. White Women, Race Matters: The Social Construction of Whiteness. London: Routledge, 1993.
Gudykunst, William B., Elizabeth Chua, and Stella Ting-Toomey. Culture and Interpersonal Communication. London: Sage, 1998.
Halcomb, Elizabeth J., and Patricia M. Davidson. “Is Verbatim Transcription of Interview Data Always Necessary?” Applied Nursing Research 19.1 (2006): 38-42.
Hochschild, Adam. King Leopold’s Ghost: A Story of Greed, Terror and Heroism in Colonial Africa. Boston: Mariner Books, 1998.
Howe, Neil, and William Strauss. Millennials Rising: The Next Great Generation. New York: Vintage, 2000.
Hymes, Dell. “Models of the Interaction of Language and Social Life.” Directions in Sociolinguistics: The Ethnography of Communication, edited by John J. Gumperz and Dell Hymes. New York: Holt, Rinehart and Winston (1972): 35-71.
Judy, Ronald A.T. “On the Question of Nigga Authenticity.” Boundary 2 21.3 (1994): 211-230.
Kennedy, Randall. Nigger: The Strange Career of a Troublesome Word. New York: Vintage, 2008.
Kuppens, An. “Incidental Foreign Language Acquisition from Media Exposure.” Learning, Media and Technology 35.1 (2010): 65-85.
Labov, William. “Some Principles of Linguistic Methodology.” Language Society 1.1 (1972): 97-120.
Licata, Laurent, and Oliver Klein. “Holocaust or Benevolent Paternalism? Intergenerational Comparisons on Collective Memories and Emotions about Belgium’s Colonial Past.” International Journal of Conflict and Violence 4.1 (2010): 45-57.
Lippens, Caroline. The Incidental Acquisition of English Before the Input of Formal Instruction: A Contrastive Analysis of TSO, B-stream & ASO in Flanders. Gent: Universiteit Gent, 2010.
Lippens, Charlotte. The English Productive Vocabulary of Secondary School Children in Flanders Prior to English Instruction. Gent: Universiteit Gent, 2010.
Loury, Glenn C. "Self-Censorship in Public Discourse: A Theory of ‘Political Correctness’ and Related Phenomena." Rationality and Society 6.4 (1994): 428-461.
Merlaen, Kirsten. The Passive Knowledge of English Vocabulary in Flemish Primary Schools and the Possible Influential Factors. Gent: Universiteit Gent, 2014.
Michalopoulos, Stelios, and Elias Papaioannou. "The Long-run Effects of the Scramble for Africa." American Economic Review 106.7 (2016): 1-40.
Neal, Mark Anthony. “Nigga: The 21st-Century Theoretical Superhero.” Cultural Anthropology 28.3 (2013): 556-563.
Oliver, Daniel G., Julianne M. Serovich, and Tina L. Mason. “Constraints and Opportunities with Interview Transcription: Towards Reflection in Qualitative Research.” Social Forces 84.2 (2005): 1273-1289.
Schuman, Amy. Other People’s Stories: Entitlement Claims and the Critique of Empathy. Illinois: University of Illinois Press, 2010.
Secord, Paul F., William Bevan, and Brenda Katz. “The Negro Stereotype and Perceptual Accentuation.” The Journal of Abnormal and Social Psychology 53.1 (1956): 78-83.
Tielens, Maarten. “Eens Allochtoon, Altijd Allochtoon? De Socio-economische Etnostratificatie in Vlaanderen.” Jaarboek de Arbeidsmarkt in Vlaanderen (2005): 1-61.
Van Herreweghe, Mieke, and Ellen Simon. Media-induced Second Language Acquisition: Children’s Acquisition of English in Flanders Prior to Instruction. Unpublished manuscript, 2017.
Vertovec, Steven. “Super-diversity and Its Implications.” Ethnic and Racial Studies 30.6 (2007): 1024-1054.
Willems, Manon. The English Receptive Vocabulary Knowledge of Flemish Secondary School Children Prior to Formal Instruction Across Three Types of Education. Gent: Universiteit Gent, 2016.
Young, Vershawn Ashanti. “Your Average Nigga.” College Composition and Communication 55.4 (2004): 693-715.
Ziff, Bruce, and Pratima V. Rao. “Introduction to Cultural Appropriation: A Framework for Analysis.” Borrowed Power: Essays on Cultural Appropriation, edited by Bruce Ziff and Pratima V. Rao. New Jersey: Rutgers University Press (1997): 1-27.
NON-ACADEMIC SOURCES
“’Blank of Zwart’: Isabelle A schrapt woord neger uit haar oude hit.” Het Nieuwsblad, 23 November 2017, www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20171122_03202544. Accessed 4 April 2018.
Brinckman, Bart. “Wit of blank? De slechtste vorm van politieke correctheid.” De Standaard, 10 February 2018, www.standaard.be/cnt/dmf20180209_03349545. Accessed 31 July 2018.
“Chapter V.” Dear White People, Season 1, Episode 5, 28 April 2017. Netflix, www.netflix.com/watch/80125304?trackId=13752289&tctx=0%2C4%2C7d100223-d…. Accessed 6 April 2018.
Clay, Denise. “Kendrick Lamar Put a White Fan in Check Over the N-word. Here’s the Reasoning.” ABC News, 24 May 2018, www.abc.net.au/news/2018-05-24/kendrick-lamar-n-word-hip-hop-inevitable…. Accessed 10 July 2018.
“Curriculum: Eindtermen, ontwikkelingsdoelen, basiscompetenties en doelen beroepsgerichte vorming.” Eindtermen Vlaanderen, eindtermen.vlaanderen.be. Accessed 2 April 2018.
Dalle, Kristof. “Flo Windey: 'Besef het effe: je gebruikt het n-woord niet als blanke. Nooit.'” Focus Knack, 5 June 2018, focus.knack.be/entertainment/tv-radio/flo-windey-besef-het-effe-je-gebruikt-het-n-woord-niet-als-blanke-nooit/article-normal-1157127.html. Accessed 11 July 2018.
Dekeyser, Marius. “Koloniale standbeelden verwijderen of duiden noodzakelijk maar onvoldoende. Dekoloniseren gaat over het racisme in de 21e eeuw.” MO Mondiaal Nieuws, 23 August 2017, www.mo.be/opinie/koloniale-standbeelden-verwijderen-duiden-noodzakelijk…. Accessed 2 April 2018.
Deprins, Lieselot, and Pieter-Jan Segers. “De kolonisatie van Congo: ‘Daar hebben we het wél over gehad tijdens de geschiedenisles.’” VRT Nieuws, 7 June 2018, www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/06/04/wat-weten-jongeren-over-congo-/. Accessed 11 July 2018.
@FranckenTheo. “Het woord ‘neger’ gebruik ik echt nooit. Met politieke correctheid heeft het niets te maken. Het is gewoonweg beledigend. Ik vind het een vreselijk woord.” Twitter, 14 June 2018, 3:35 p.m., twitter.com/franckentheo/status/1007255089877340167?lang=en. Accessed 2 August 2018.
“Gent vervangt allochtoon door ‘persoon met migratieachtergrond’.” Het Laatste Nieuws, 21 March 2014, www.hln.be/nieuws/binnenland/gent-vervangt-allochtoon-door-persoon-met-…. Accessed 1 August 2018.
“’Niemand durft nog iets te zeggen’: Herman Brusselmans heeft gepeperde mening over politieke correctheid.” Het Laatste Nieuws, 27 February 2018, www.hln.be/showbizz/-niemand-durft-nog-iets-te-zeggen-herman-brusselman…. Accessed 31 July 2018.
“Vrouw dient klacht in bij Unia tegen Truiense bakkerij Vangrootloon: Vrouw dient klacht in tegen bakkerij: ‘Een gebakje dat negerkop heet is kwetsend.’” Het Nieuwsblad, 31 Jan. 2018, www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20180131_03331154. Accessed 4 April 2018.
“Zwarte/neger.” Taaltelefoon, www.taaltelefoon.be/zwarte-neger. Accessed 4 April 2018.