Peerlearning from different perspectives

Sharon Huysmans
Persbericht

De (leer)krachten van de toekomst

Stel u voor dat je voor een klas staat waarbij leerlingen een kwetsbare sociaal-economische positie hebben, een andere culturele achtergrond en Portugees als moedertaal. Het enige wat je gemeenschappelijk hebt is dat jullie hier zijn om samen en van elkaar te leren.  Op 13 November 2019 belandde ik voor zo een klas in Brazilië in een maatschappij waar jongeren ontmoedigd raken om hun dromen na te streven met als gevolg dat velen zelfs niet meer durven dromen.  

Onderwijs in Brazilië

Het onderwijssysteem in Brazilië kampt met structurele problemen. De private scholen scoren beter dan de publieke scholen, maar zijn slechts toegankelijk voor wie het kan betalen. Vaak trekken dus jongeren uit de favelas (sloppenwijken) met weinig geld en een donkere huidskleur aan het kortste eind. De toekomst ziet er dan ook niet rooskleurig uit door toenemende privatisering.

Gelukkig zijn er ook nog lokaal verankerde NGO’s die de theorie aan de praktijk koppelen en de kloof het systeem en de kwetsbare burgers trachten te minimaliseren. In Salvador leerde ik zo de werking van ICBIE (Instituto de Cultura Brasil Italia Europa) kennen. Zij bieden onderwijs en kunst aan zodat jongeren hun positie op de arbeidsmarkt en in de samenleving kunnen veranderen.

Maatschappelijke verankering van ICBIE

ICBIE wil mensen kansen bieden om te leren en hun eigen toekomst te veranderen. Daarnaast is hun missie om het bewustzijn over ongelijkheden te vergroten en mensen de instrumenten geven om ongelijkheden te veranderen. Dit wordt ook wel de conflictsociologische benadering genoemd van o.a. Paulo Freire, een Braziliaanse pedagoog. Een voorbeeld hiervan is het project Salvador Grafita (2005). Hierdoor kregen verschillende jongeren de kans om zich te ontwikkelen in graffitikunst. Daarnaast diende er gewerkt te worden aan het maatschappelijke imago van graffiti. Salvador is een stad waar cultuur en kunst leeft, maar toch wordt het vaak nog ondergewaardeerd. Dit is iets dat ICBIE wilde veranderen en  deelnemers konden hun kunst verspreiden in het historisch centrum, waar het aanvankelijk illegaal was. Het is een droom van de eigenaars om te beschikken over de middelen om via ​​onderzoek in de gemeenschap de lokale behoeften te identificeren en nieuwe cursussen te ontwikkelen.

Leren met en van elkaar.

Leren is een levenslang proces en gaat verder dan enkel onderwijzen. Ik startte als stagiair en binnen de kortste keren gaf ik Engelse les. Het meest ontroerende moment was toen een leerling (12) moeilijkheden ondervond om de klok te lezen. Ik legde het hem persoonlijk uit, maar de leerlinge naast hem begreep het ook niet. Op dat moment werd hij leerkracht en hielp haar. Het was toen dat ik me realiseerde dat er meer is dan uitwisseling tussen leerkracht en leerling. Ze leren ook van elkaar. Deze manier van leren wordt ook wel peerlearning genaamd.

In de context van  ICBIE wordt hieraan gekoppeld dat leerlingen ook de kans krijgen om hun eigen talent (zingen, graffitikunst,…) aan te leren aan anderen. Deze persoon fungeert als rolmodel. Heel interessant, maar het belangrijkste is natuurlijk hoe dit in zijn werking gaat, wat de voor- en nadelen zijn en wat ICBIE betekent voor de lokale gemeenschap. Om dit te weten te komen werden leerkrachten en studenten die ook lesgeven geïnterviewd. Doordat de bereikbaarheid van de leerlingen bemoeilijkt werd door de sluiting van het centrum omwille van de pandemie, werden de vragen in een vragenlijst gegoten.

Peerlearning in ICBIE

De jongeren leren in de eerste plaats vakgerelateerde vaardigheden. Hierbij ondervinden leerlingen moeilijkheden bij de taalcursus. Het grootste obstakel is gebrek aan kennis van de moedertaal wat te wijten valt aan een structureel probleem binnen het onderwijssysteem. Op ICBIE wordt hieraan tegemoet gekomen door een extra les te voorzien in grammatica van het Portugees. Vervolgens worden deze regels vertaald naar de context van de andere taal. Tijdens die lessen wordt ook een groot beroep gedaan op de participatie van de leerlingen en worden ze aangemoedigd om vragen te stellen. Zo leren zij opkomen voor hun eigen ideeën en standpunten, maar wordt ook tegemoet gekomen aan een ander obstakel van Braziliaanse jongeren; faalangst. Hen onderwijzen is dus in de eerste plaats een psychologisch werk en les krijgen van iemand die de te leren taal niet als moedertaal heeft bevordert dit. Wanneer er een te groot verschil is tussen leerling en leerkracht dan heeft dit een omgekeerd effect. Onderwijzen is inzetten op verbinding en een veilige omgeving en dat zit vervat in de werking van ICBIE, maar wordt ook doorgegeven aan lokale en internationale vrijwilligers.

ICBIE is een centrum waar jongeren, maar ook vrijwilligers hun talenten kunnen ontwikkelen. Het is een centrum dat kansen geeft aan kwetsbare jongeren om de ongelijkheden in de maatschappij te trotseren met de nodige veerkracht. Het centrum doet zeker aan practice what you preach, want in Coronatijden gingen zij een engagement aan met o.a. de plaatselijke universiteit om samen te werken (GeoCombateCovid19 -BA) om verschillende date te verzamelen en zo beter in te spelen op de maatschappelijke noden.

ICBIE: gaten prikken in het koffiesyndroom

De betekenis van ICBIE voor de maatschappij werd door één van de vroegere studenten/ lesgevers/ deelnemer in Salvador Grafiti benoemd als het koffiesyndroom. Stel je hebt 1000 reais op zak en je hebt zin in een kop koffie van 5 real. De bar is klassiek ingericht en er zitten allemaal klanten in hun “zondagse kleren”. Kortom, het voelt niet als een bar voor jou en je gaat niet binnen ook al heb je zin in koffie en kan je het betalen. De drempel is te hoog om binnen te gaan. Hiermee bedoelde hij dat kansarme jongeren de verschillende mogelijkheden in het leven vaak worden voorgehouden en hen ook wordt gezegd dat het niet voor hen is. Ze worden door het systeem al ontmoedigd vooraleer ze nog maar een poging hebben gedaan. Het is die cirkel van onwetendheid, armoede en zelfs geweld dat ICBIE doorbreekt.

 

 

Bibliografie

Achutti, D. & Pallamolla, R. (2012). Restorative Justice in Juvenile Courts in Brazil: A brief Review of Porto Alegre and São Caetano Pilot Projects. Universitas Psychologica, 11(4), 1093-1104. ).

Akkari, A. (2013). Blurring The Boundaries Of Public And Private Education In Brazil. Journal of International Education and Leadership. Vol. 3. No.  1, pp. 1 – 13. Consulted from https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1135990.pdf.

Albuquerque, C. (2018). Murdered hope. Consulted from https://www.dandc.eu/en/article/civil-society-activists-are-increasingly-risk-brazil

Amadeo, E. & Camargo, J. M. & Gomes, C. (1992). Fiscal crisis and assymetries in the educational system in Brazil. consulted from https://www.econstor.eu/bitstream/10419/186522/1/td276.pdf

Asmann, P. & O’Reilly, E. (2020). InSight Crime’s 2019 Homicide Round-Up. Consulted from https://www.insightcrime.org/news/analysis/insight-crime-2019-homicide-round-up/.

Bargent, J. (2020). Brazil’s Youth Violence Crisis Deepening: Report. Consulted from https://www.insightcrime.org/news/brief/brazil-s-youth-violence-crisis-deepening-unicef/.

Beato, L. B. (2004). Inequality and Human Rights of African Descendants in Brazil. Journal of Black Studies34(6), 766–786. https://doi.org/10.1177/0021934704264005

Bijleveld, C. C. J. H. (2013). Methoden en Technieken van Onderzoek in de Criminologie, 5e gewijzigde druk. Den Haag: BOOM.

Boud, D. (2001). Making the move to peer learning. In Boud, D., Cohen, R. & Sampson, J. (Eds.) (2001). Peer Learning in Higher Education: Learning from and with each other. London: Kogan Page (now Routledge), 1-20.

Boud, D., Cohen, R., & Sampson, J. (1999). Peer Learning and Assessment. Assessment & Evaluation in Higher Education, 24(4), 413–426. https://doi.org/10.1080/0260293990240405

Brugnerotto, J.C. (s.d.). An overview of juvenile offences in Brazl. 118 – 123. https://www.unafei.or.jp/publications/pdf/RS_No101/No101_13_IP_Brazil.pdf

Cahill, C., Sultana, F. & Pain, R. (2007).Participatory Ethics: Politics, Practices, Institutions. ACME: An International E-Journal for Critical Geographies, 6 (3), 304-318

Cornwall & Jewkes, (1995). What is participatory research?  Vol. 41. No. 12. https://p.cygnus.cc.kuleuven.be/bbcswebdav/pid-26521792-dt-content-rid-241066829_3/orgs/C-7507320-K-1920/what_is_participatory_researchAndrea%20Cornwall.pdf

da Silva, J. C. (2017, May 23). Jurados pela polícia e pelo tráfico. Agência Pública. Retrieved from https://apublica.org

Fishman, A. (2020, May 5). BRAZIL’S PRESIDENT GOES TO WAR WITH DEMOCRATIC INSTITUTIONS — AND HOPES THE MILITARY HAS HIS BACK. The Intercept. Retrieved from https://theintercept.com

Garcia, M. F. (2020, May 27). Desigualdade social: 1 em cada 4 brasileiros não tem acesso à internet. Observatório Do 3° Setor. Retrieved from https://observatorio3setor.org.br

GeoCombate Covid-19 BA. (n.d.). Retrieved 9 June 2020, from https://sites.google.com/view/geocombatecovid19ba/in%C3%ADcio

https://www.icbie.net/#vision (consulted on 22 November 2019).

Huisman, B., Saab, N., Van Driel, J., & Van Den Broek, P. (2019). A questionnaire to assess students’ beliefs about peer-feedback. Innovations in Education and Teaching International, 57(3), 328–338. https://doi.org/10.1080/14703297.2019.1630294

Human Development Reports (2018). United Nations Development Programme. Consulted from http://hdr.undp.org/en/countries/profiles/BRA#

ICBIE (INSTITUTO DE CULTURA BRASIL ITÁLIA EUROPA) – Institute of Culture Brazil Italy Europe. (n.d.). Retrieved 14 May 2020, from https://www.icbie.net/#vision

Korstjens, S. (2020, April 1). Duizenden besmettingen, 200 doden: president Brazilië matigt toon over corona. RTL Nieuws. Retrieved from https://www.rtlnieuws.nl

Lim, L. L. (2014). A Case Study on Peer-Teaching. Open Journal of Social Sciences, 02(08), 35–40. https://doi.org/10.4236/jss.2014.28006

McConville, K. (2019, July 12). What is the cycle of poverty — and how do we make it go away? Retrieved from https://www.concernusa.org/story/cycle-of-poverty/

Muggah, R. (2019). What Explains Brazil’s Homicide Decline? Consulted from https://www.insightcrime.org/news/analysis/what-explains-brazils-homicide-decline/.

MusiBrasil on Julio & Bigode (English) « The I.C.B.I.E. Blog. (2007, November 17). Retrieved from http://icbie.net/blog_old/?page_id=223

Nascimento*, V. (2020, May 20). Bahia tem o 3o maior número de casas em favelas do Brasil, aponta IBGE. Jornal CORREIO | Notícias e Opiniões Que a Bahia Quer Saber. Retrieved from https://www.correio24horas.com.br

Nasir, B. (2019). Global Framework on Transferable Skills. New York, US: United Nations Children’s Fund, The (UNICEF).

OECD & EAG (2019). Education GPS: Brazil overview of the education system. Consulted from http://gpseducation.oecd.org/CountryProfile?primaryCountry=BRA&treshold=10&topic=EO

Osava, M. (2020, May 6). Afzetting Bolsonaro is nog niet voor meteen. MO*. Retrieved from https://www.mo.be

Paraguassu, L. & Eisenhammer,S. (2020, Match 20). Brazil calls COVID-19 state of emergency as Bolsonaro approval slips. IN. Retrieved from https://in.reuters.com

Pare, M. (2004). Educating Marginalized Children: The Challenge of the Right to Education in Brazil. The International Journal of Children’s Rights, Vol. 12 No. 3. https://doi-org.kuleuven.ezproxy.kuleuven.be/10.1163/1571818042885985

Pesquisa Nacional de Amostra Por Domicílio (PNAD-2018) https://agenciadenoticias.ibge.gov.br/media/com_mediaibge/arquivos/81c9b2749a7b8e5b67f9a7361f839a3d.pdf

Phillips, D. (2020, April 17). ‘We’re abandoned to our own fate’: coronavirus menaces Brazil’s favelas. The Guardian. Retrieved from https://www.theguardian.com

SDGS. (n.d.). Retrieved 6 March 2020, from https://www.sdgs.be/nl/sdgs

Sergiovanni, T.J. (1994). Building community in schools (reviewed by Sean Lynch). Consulted from https://pdfs.semanticscholar.org/f1fc/20f91d0603136bfc8ca587803b00c6c8351f.pdf.

Slavin, R. E. (1990). Research on cooperative learning: consensus and controversy. Educational Leadership, 47, 4, pp. 52-54.

Sociedade civil 2023 consulted from http://sociedadecivil2023.org.br/.

Thys (Eds.). (2019). Leren in maatschappelijk betrokken onderwijs. Basisinzichten voor leraren nu en in de toekomst. Leuven: Universitaire Pers Leuven.

Topping, K. J., & Ehly, S. W. (2001). Peer Assisted Learning: A Framework for Consultation. Journal of Educational and Psychological Consultation, 12(2), 113–132. https://doi.org/10.1207/s1532768xjepc1202_03

Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development .:. Sustainable Development Knowledge Platform. (n.d.). Retrieved from https://sustainabledevelopment.un.org/post2015/transformingourworld

Transparency International (2018). Americas: Weakening democracy and rise in populism hinder anti-corruption efforts. Consulted from https://www.transparency.org/news/feature/cpi-2018- regional-analysis-americas

Vanoost, L. (2020, May 1). Brazilië, land in complete chaos tijdens coronapandemie. DeWereldMorgen.be. Retrieved from https://www.dewereldmorgen.be

Zaitch, D., Mortelmans, D. & Decorte, T. (2010). Participerende observatie in de criminologie. In T. Decorte, & D. Zaitch (Reds.), Kwalitatieve methoden en technieken in de criminologie (pp. 261-314). Leuven: Acco.

Zimmerman, R. (2020, June 7). The ICBIE in Times of Pandemic and Social Isolation. ICBIE (INSTITUTO DE CULTURA BRASIL ITÁLIA EUROPA). Retrieved from https://www.icbie.net

Universiteit of Hogeschool
Advanced Bachelor Internation Cooperation North - South
Publicatiejaar
2020
Promotor(en)
Kim Peeters
Kernwoorden
Share this on: