Scriptiebank overzicht

Deze masterthesis onderzoekt de ervaring van het gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan bij gemeentelijke omgevingsambtenaren en schepenen van Omgeving. Ondanks dat het ruimtelijk beleidsinstrument een kwarteeuw bestaat, werd nooit onderzocht of dit ruimtelijk beleidsinstrument de lokale goede ruimtelijke ordening ten goede komt. Deze masterthesis vult dit hiaat op door een tweejarig kwantitatief en kwalitatief onderzoek.

Dit onderzoek vormt een wandeling door de stad Hasselt met de Demer als leidraad. Na een beknopte literatuurstudie wordt een dérive, een vrije wandeling, uitgevoerd en vervolgens gebruikt als inspiratie voor een (anti-)architectuurproject. Het belang van dit soort wandeling wordt op een organische manier duidelijk gemaakt met het project.

De gelatinefabriek - bestempeld als erfgoed - gelegen aan de Kanaalkom in Hasselt staat al een lange tijd leeg. Rondom de gelatinefabriek zijn er veel nieuwbouwprojecten gerealiseerd. Deze scriptie onderzoekt het contrast tussen deze nieuwbouwprojecten en de bestaande buurt. Daarnaast worden de behoeftes en de noden van de stad Hasselt onderzocht zodat de gelatinefabriek als lijm kan fungeren tussen de Kanaalkom en het historisch stadscentrum van Hasselt.

België is een land waarin iedereen wel eens het openbaar vervoer gebruikt, maar hoe staat het nu werkelijk met de toegankelijkheid van onze perrons, gebouwen en voertuigen? Is de Gentse infrastructuur te evenaren met pakweg Helsinki of Wenen? Deze bachelorproef vestigt de aandacht op mogelijke verbeterpunten voor de stad Gent zodat er geëvolueerd kan worden naar een zo inclusief mogelijk transportnetwerk. Aan de hand van literatuuronderzoek en observaties werden verschillende aandachtspunten vergeleken welke samengebracht zijn in een vergelijkende tabel. De beste good practices voor de stad Gent zijn geïntegreerd binnen een allesomvattende infographic.

De projectnota is opgesteld in het kader van de masterproef OMG! Van God Los en bundelt het onderzoekend en ontwerpend werk, opgebouwd uit drie blokken, opeenvolgend onderzoek, scenario’s en ontwerp. De masterproef spitst zich toe op het relevant en hedendaags vraagstuk rond de herbestemming van het kerkelijk erfgoed in Vlaanderen. Door de groeiende secularisering lopen de kerken, vaak gelegen in het centrum van een wijk of dorp, stilaan leeg. Toch zien architecten, stedenbouwkundigen en erfgoedspecialisten verschillende opportuniteiten ontstaan voor de gebouwen omwille van hun specifieke typologie, strategische ligging en publieke schaal. De casestudies richten zich specifiek toe op kerken gebouwd na de Tweede Wereldoorlog. De modernistische architectuur zowel in plan als opbouw verschilt fenomenaal van de kerken gebouwd voor de oorlog.
De vooropgestelde case van deze nota is de Sint-Ritakerk in Harelbeke van de Belgische architect Léon Stynen. De kerk staat als een losstaand sculpturaal artefact in een generische Vlaamse context. “Dit is een tent waar men God vindt”, concludeerde de pastoor bij de inwijding in 1966. De architectuur is een zoektocht naar de essentie van deze typologie waarin de sacraliteit wordt uitgedrukt in de piramidale oervorm en puurheid tussen het materiaal en structuur. Sinds 2016 is de kerk een beschermd monument.
De aanwezigheid van de Sint-Ritakerk laat zich gelden in de ruimte waarmee dit heilige object een spanningsveld creëert als monument op zijn omgeving. Hierom luidt de onderzoeksvraag als volgt: “Wat is de impact van een ‘beschermd monument’ op zijn omgeving op korte en lange termijn?”. De Sint-Ritakerk wordt hiermee niet enkel een ‘heilige’ plek voor christenen, maar ook voor architecten en erfgoedspecialisten.
Het uitgewerkte scenario is een masterplan dat de zones en perimeters die voortkomen uit de gedefinieerde spanningsvelden eerst gaat optekenen om ze vervolgens te gaan herformuleren in een groter netwerk. De intentie is om de kerk van zijn banale omgeving te onttrekken en hem een centrale rol als monument en kerk te geven in de nieuwe gecontroleerde stedelijke ruimte waar zowel de lokale als de globale actoren in en rond de kerk samenkomen. Het web van de kerk biedt zo een omkadering op uiteenlopende schaalniveaus dat de impact van de Sint-Ritakerk op zijn omgeving op korte en lange termijn kan meten.

Deze masterproef onderzoekt mogelijke ontwerpscenario’s voor de vervangbouw van de sociale Sint-Bernadette tuinwijk te Gent. Daarbij werd de focus gelegd op verdichting van de wijk, zowel naar woning- als inwonersaantal, binnen de schaal en het karakter van de tuinwijk als stedelijk model.

De “Cours de Faubourg”-buurt in Vilvoorde wordt door een vernieuwde landschapsarchitectuur ontwerp opgewaardeerd. Er wordt meer rust gebracht in de buurt aan de hand van een verkeersluwe infrastructuur. Door de verharding drastisch te verminderen, door aangename ontmoetingsplekken te creëren en door meer biodiversiteit te introduceren met een gelaagde en meer gevarieerde beplanting krijgt de buurt een groene impuls.

Landschapsarchitecten beschikken over de expertise om klimaatadaptieve oplossingen te bieden. Ze combineren natuurtechnische oplossingen met esthetisch ontwerp. Het werk van een landschapsarchitect is goed voor het klimaat én voor het pscho-sociaal welbevinden van ons allemaal.

Deze masterproef architectuur is een ontwerpend onderzoek rond het thema 'dorpstedelijkheid'. Een academisch onderbouwd concept wordt tekstueel en visueel toegepast in verschillende contexten in Vlaanderen. Het resultaat is een haalbaar ideaalbeeld dat het evenwicht houdt tussen identiteit en innovatie.

Dit onderzoek beoogt het complexe stadsproject “het Eilandje” in Antwerpen te analyseren. Er zal achterhaalt worden of iedereen welkom is op Het Eilandje, of het een wijk is louter en alleen voor welvarende bewoners. Er zal onderzocht worden of de stadsontwikkeling in deze wijk geslaagd is en wat de weerslag hiervan is op maatschappelijk en sociaal vlak. Dit zal getoetst worden aan de hand van de aspecten: inkomen, leeftijd, type huishouden en etniciteit. Met andere woorden, hoe is de sociale mix verdeeld bij de reconversie van oude havengebieden?
Om geleidelijk aan tot een antwoord te komen op bovenstaande onderzoeksvraag, zal dit onderzoek verlopen in verschillende fases. Het eerste deel van dit onderzoek houdt een uitgebreide literatuurstudie in. Als eerste wordt er getracht het begrip stadsvernieuwing een kader te geven in de stad Antwerpen. Vervolgens wordt er onderzocht welke impact deze stadsvernieuwing heeft gehad op de cijfers. Aansluitend volgt het hoofdstuk waar het begrip reconversie uitgebreid omschreven wordt. Daarna wordt er geleidelijk dieper ingaan op de reconversie van oude havengebieden, om zo tot het hoofdstuk waterfrontontwikkeling te komen. Nadien wordt onderzocht welke sociale implicaties de stadsvernieuwing heeft waarbij de begrippen gentrificatie en sociale mix verder worden toegelicht.
In het tweede deel van dit eindwerk volgt de eigenlijke casestudie van het projectgebied het Eilandje. Vooreest zal de wijk gesitueerd worden in tijd en ruimte. Nadien wordt elk component van de sociale mix uitgebreid toegelicht. Daaropvolgend het hoofdstuk waarin oplossingen worden aangereikt om betaalbaar wonen in de stad mogelijk te maken. Tot slot werden experten uit het vakgebied geïnterviewd om meer kennis over het onderwerp te verwerven. Helemaal achteraan de bachelorproef kunt u de uitgeschreven interviews dan ook raadplegen.

Stedenbouwkundig ontwerp van de Churchillkaai in Oostende tot een volwaardig nieuw stadsdistrict.

Het werk vormt een referentiedocument voor de stedelijke groei van Afrikaanse steden, meer specifiek in het geval van Kaapstad. Het onderzoekt en toont de rol van stedelijk ontwerp en architectuur in één van de snelst groeiende steden in zuidelijk Afrika.

Naast de Gentse universiteitsbibliotheek werkte architect Henry van de Velde in de jaren 30 aan nog een ander belangrijk Oost-Vlaams ensemble: de Polikliniek voor Inwendige Ziekten en Villa Landing voor Dr. Adriaan Martens te Astene (Deinze). Na een ingewikkelde beschermingscampagne werd de polikliniek in 1994 als monument beschermd, maar de plaatselijke politiek kon een bescherming van Villa Landing tegenhouden. In deze thesis wordt de connectie tussen dokter Martens en Henry van de Velde besproken, gevolgd door een analyse van de polikliniek en Villa Landing in hun ‘as built’ situatie, net zoals een analyse van hun evolutie. Verder werd onder meer een analyse van de erfgoedwaarden uitgewerkt, van waaruit een masterplan voor de restauratie van Villa Landing gedefinieerd kon worden.

Veel mensen gaan in hun vrije tijd op zoek naar groen en rust. Anderen kiezen er uitdrukkelijk voor om zich te vestigen op het platteland omwille van de mooie natuur, de gezelligheid van een dorpskern, de rust en de ruimte. Vaak zijn ze echter mede oorzaak van de teloorgang van de open ruimte. Groenstructuren lijken te worden teruggedrongen door de bouwzucht van de Vlaming. De open ruimte staat onder druk (Tempels, Bomans, & Verbeek, 2012, p. 18). Dagelijks verdwijnt er in Vlaanderen namelijk 6 ha open ruimte onder invloed van deze tendens.

Collectief wonen in Vlaanderen en BrusselCollectief wonen is niet populair in België. In 2012 liet onze minister van Ruimtelijke Ordening Philippe Muyters zich nog ontvallen dat hij cohousing een goede vorm van verdichting vindt, “Maar er specifieke zones voor bepalen, zou de vrije keuze beknotten.”Deze uitspraak duidt op twee heersende tendensen.Ten eerste geeft de overheid vooralsnog niet veel blijk van interesse als het over collectief wonen gaat.

De tram als ruimtelijke en economische ontwikkelaar?Het verkeer op de ring rond Antwerpen staat vaak stil. De oorzaken zijn talrijk, de symptomen hardnekkig en het lijkt er niet onmiddellijk op dat de files op korte termijn zullen verdwijnen. Niet enkel in Antwerpen, maar ook in de rest van Vlaanderen zijn files en toenemende verkeersonveiligheid al langer dan vandaag een enorme uitdaging waartegen allerlei grote masterplannen ontwikkeld werden. Ook in Antwerpen kregen alternatieven voor de auto zoals nieuwe tramverbindingen en fietsinfrastructuur duidelijk een plaats.

De herbestemming van de Leuvense Verpleegstersschool: een pleidooi. Erfgoed gaat iedereen aan. Het zijn beeldbepalende elementen in de bebouwde omgeving. Telkens schuilt er een verhaal achter en steeds heeft het voor ieder van ons een andere betekenis. Zo ook de Verpleegstersschool, een icoon van de Ziekenhuissite te Leuven. Verbazingwekkend genoeg staat dit gebouw op het punt te verdwijnen in het voorgestelde masterplan. Is deze beslissing wel gegrond? Welke karakteristieke waarden bezit het gebouw om behoud te bepleiten?

Verbeteringshulpmiddel voor het starten van nieuwe ondernemingen.AbstractVoor grote ondernemingen bestaan er veel hulpmiddelen om betere resultaten te behalen. Dit gaat dan bijvoorbeeld over een vermindering van de verspilling binnen de onderneming, een efficiëntieverhoging van hun productieproces, een winstverhoging en zo verder. Maar hoe zit het met de kleine en startende ondernemingen? Aangezien deze ondernemingen voorlopig enkel hun buikgevoel hebben om hun belangrijkste beslissingen te nemen, reikt deze scriptie startende ondernemingen een verbeteringshulpmiddel aan.

Levensloop van het begin tot het einde…Herbestemming rusthuis Hoogstraten tot zorgcentrum met focus op palliatieve zorg…Bieke Hillen – Masterscriptie – Interieurarchitectuur - Universiteit HasseltGestimuleerd door het werken rond de bijdrage die interieurarchitectuur kan hebben aan ‘geluk’ , word er in deze thesis een concept uitgewerkt voor de herbestemming van het voormalige rusthuis te Hoogstraten. Het concept groeide door middel van een historisch onderzoek van dit pand en een omgevingsanalyse van de stad Hoogstraten.

 “ONTHAALONDERWIJS IN VLAANDEREN KAN BETER.”Freya Van Alsenoy (Universiteit Antwerpen) detecteert een grote wens om de adviezen van de Vlaamse Onderwijsraad over het organiseren van secundaire onthaal onderwijs te laten omvormen tot beleid. Doorstroom van leerlingen uit onthaalscholen moet beter Vlaanderen kent in het secundaire onderwijs sinds 1991, naast de reguliere schoolwerking (ASO, TSO, BSO, KSO), ook onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers.

 Op zoek naar leefbare stadsruimteHoe zal de stad er in de toekomst uitzien? Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat de stad leefbaar blijft? Wat doen we nu met grote stukken stadsruimte die vrijkomen? Met onze masterproef hebben we op deze vragen een antwoord willen bieden aan de hand van het gebied Spoor Oost te Antwerpen.

Vijftien vierkante meter toekomst?Een moderne stad is een schone stad. Een moderne plaats heeft geen plaats voor sloppenwijken, geen plaats voor rieten hutten in de barsten van de stad. Een moderne stad is rechtlijnig, duidelijk, glimt en is proper. Dat is het adagium dat vele steden in ontwikkeling zich voorhouden, het doel voor ogen.Wanneer steden claimen om te ontwikkelen, moeten mensen vaak wijken. In vele steden in het globale zuiden wordt wie niet past (lees: vaak de armere bevolking) door ontwikkelingslogica uit de zichtbare stad geweerd.

Secundair onderwijs wil grotere hervormingenEen multiple case study naar de draagkracht binnen vier secundaire scholen om de hervormingen van minister Smet door te voeren.Het akkoord van de Vlaamse overheid over onderwijshervormingen strookt niet met de wensen van de secundaire scholen. Het is te weinig omvattend, blijkt uit de masterproef ‘Onderwijshervormingen’ van Esther Gheyssens aan de Vrije Universiteit Brussel; onder begeleiding van professor Educatiewetenschappen, Katrien Struyven.

De belangstelling om wagens niet meer op benzine of diesel te laden rijden is sterk toegenomen. De groeiende aandacht voor het milieu en de fors slinkende voorraad fossiele brandstoffen is hieraan niet vreemd. Zo wordt er ondermeer veel verwacht van elektrische wagens. Het grootste nadeel van deze voertuigen is momenteel, naast de aankoopprijs, de beperkte actieradius. Vandaag kan men met een elektrisch voertuig ongeveer 150 km rijden.

 
De kaaien zijn van iedereen. Elke Antwerpenaar ziet deze plek als een verlengde van zijn eigen leefwereld. Vanuit zijn eigen woonwijk ziet hij de schepen en de meeuwen die het maritieme karakter van zijn stad verraden. Vervolgens probeert hij via de kaaien zo dicht mogelijk bij het water te komen. Het gaat om een plek op een ademhaal van thuis, waar het stedelijke leven dichtbij maar toch veraf is. De mogelijkheid tot participatie bij de ontwikkeling van een masterplan voor de Scheldekaaien en wat hieruit voortvloeit, mag daarom niet onderschat worden.

Gezocht: toekomst voor grootschalig rust- en verzorgingstehuis
 
De ouderenzorg in Vlaanderen staat de komende jaren voor grote uitdagingen.  Enerzijds willen we meer kleinschaligheid en kwaliteit, bijvoorbeeld kleinere rusthuizen en grotere kamers.  De naamswijziging van ‘rust- en verzorgingstehuis’ naar ‘woonzorgcentrum’ weerspiegelt deze tendens.  Anderzijds komt door de vergrijzing en ontgroening van de bevolking de betaalbaarheid sterk onder druk te staan.  Waar er bijvoorbeeld in 1990 nog vier mogelijke actieven waren per 65-plusser, zullen dit er anno 2040 nog slechts twee zijn.
 
D

 
Het Office des Cités Africaines in Lubumbashi: een geschiedenis.
De historische studie van Afrikaanse regio’s kent sinds enkele jaren een hernieuwde aandacht.

Andy Pieters
Vlaamse dubbeldeksnelwegen: haalbare oplossing of niet?
Het lijkt een eenvoudig idee. Verdubbel de wegcapaciteit van een autosnelweg door met pijlers een gelijklopend tweede wegdek toe te voegen, enkele meters boven de bestaande autosnelweg. Velen zien dubbeldeksnelwegen als dé oplossing van het fileprobleem, aangezien ze in staat zijn om het doorgaand verkeer over de verkeersknelpunten te leiden.

De nieuwe utopie van Ground Zero
 
11 september 2001. Slechts enkele uren na zonsopgang werd New York al weer volledig in het duister gehuld. De hele wereld keek geschokt mee hoe een enorme stofwolk het leven uit de anders zo vitale stad verdreef en plaats maakte voor de dood. Al snel rees de vraag welke feniks er uit de as van het verdwenen World Trade Center zou herrijzen. Voor de eerste keer in zijn geschiedenis ervoer New York de nood aan een gedenkteken: de stad met een natuurlijke afkeer van monumenten, de stad die sinds zijn ontstaan steeds vooruit had gekeken, de stad zonder verleden.