Scriptiebank overzicht

1
Marjan Dewulf
Begrensde verbeelding: El Greco en de contrareformatorische kunsteisen
Augustus 1605. De van oorsprong Kretenzische schilder El Greco (1541-1624) krijgt van
het Spaanse Hospital de la Caridad te horen dat een aantal personages uit zijn schilderij
Virgen de la Caridad overschilderd moeten worden. Het struikelblok vormen de portretten
van de burgers met hun rijke kanten kragen. Hun aardse aanwezigheid is niet gewenst in de
nabijheid van de maagd Maria.

Die te hooghe vlieghen...
Icarus in de 16de eeuwse Nederlanden
door Heleen Schamp
 
Wie kent de jonge Icarus niet? In de Griekse mythologie ontsnapte hij samen met zijn vader Daedalus al vliegend aan de tirannie en uit het labyrinth van de Kretenzische koning Minos. Ondanks Daedalus' goede raad vloog Icarus echter te dicht bij de zon, de was die zijn vleugels bijeenhield smolt en de jongeling stortte in zee. Deze mythe werd via de Etrusken doorgegeven aan de Romeinen, van wie Ovidius in zijn Metamorfosen de bekendste versie schreef.
 
In haar eindverhandeling Die te hooghe vlieghen...

 
In 1866 schildert Gustave Courbet, de Franse schilder van het Realisme, zijn meest provocerende naaktschilderij, ‘L’Origine du Monde’.
Een vrouw leunt achterover op een laken, de dijen gespreid, de toeschouwer een onbelemmerde blik gunnend op haar geslacht. Hoofd, armen en benen ontbreken. Dit lichaam is tegelijk seksueel en mooi; sensueel, uitdagend, en confronterend.
 
Provocatie was Courbet nooit vreemd.

De westerse harem ontsluierd
 
Fatima Mernissi onderzoekt in haar boek De Europese harem (2001) de misverstanden die leven in het Westen over de harem en de positie van de vrouw daarin. Ze ging onderzoeken hoe die verhalen rond de harem hun eigen leven leidden. En wat de achterliggende oorzaak kon zijn van het bestaan van die misverstanden. Hoe vormt het Westen zijn beeld over het Oosten? Wat gaat er mis bij die beeldvorming, of beter, welke fenomenen spelen een belangrijke rol bij het vormen van een beeld over een andere cultuur? Met één woord kunnen we dit definiëren als het oriëntalisme.