Vlaamse politici op Twitter

‘Dankzij Twitter is er nu een echte dialoog tussen politici en burgers,’ aldus Vincent Van Quickenborne (Open VLD) in 2011, maar wat blijkt uit de Masterproef van Robbe van Lier (Universiteit Antwerpen)? Vlaamse politici gebruiken de micro-blogging service eerder om eigen boodschappen te versturen, dan om in conversatie te gaan met anderen.

In zijn Masterproef ‘Vlaamse politici op Twitter, een kwantitatief onderzoek naar het zendgedrag van Vlaamse politici op Twitter’ in het kader van de opleiding Politieke Communicatie aan de Universiteit Antwerpen, onderzoekt van Lier (22) het gedrag van Vlaamse politici die actief zijn op Twitter. Hoewel Twitter steeds vaker aan bod komt in de klassieke media en geroemd wordt om zijn democratiserend effect - het zou de burger namelijk dichter bij de politiek brengen - is er van dat effect in de praktijk weinig te merken.

De student Politieke Communicatie nam in zijn thesis de tweets van 157 Vlaamse politici onder de loep - goed voor in totaal 5174 berichten - en stelde vast dat onze politici het medium eerder als een klassiek campagnemiddel gebruiken. ‘Nochtans zijn de mogelijkheden van Twitter op het vlak van politieke communicatie zo veel groter,’ aldus de 22-jarige auteur. ‘Twitter geeft politici net de mogelijkheid om voortdurend met anderen in conversatie te gaan en boodschappen te verspreiden. Ook wanneer er geen verkiezingen in aantocht zijn.’

Die mogelijkheden lijken de politici echter niet te gebruiken. ‘Uit mijn onderzoek blijkt dat Vlaamse politici Twitter eerder gebruiken om zogenaamde broadcast tweets te versturen, dat zijn tweets die enkel informatie uitsturen.’ Van Lier onderzocht in zijn Masterproef zowel een verkiezingsperiode als een niet-verkiezingsperiode. ‘Ik bekeek het tweetgedrag van onze politici in de twee weken voor de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012 en in twee weken rond februari en maart 2013, wanneer er geen verkiezingen in het vooruitzicht waren.’

Zowel in de verkiezingsperiode als in de niet-verkiezingsperiode, gaan de politici minder in gesprek met andere gebruikers van het sociale medium. ‘Over beide perioden heen bedraagt het aandeel broadcast tweets 42,75 %, terwijl slechts 31,58 % van de tweets gericht is op conversatie. Bovendien is het nog maar de vraag of politici op Twitter in conversatie gaan met gewone burgers, dan wel met andere high influentials zoals collega’s, journalisten of politicologen. Dat is voer voor vervolgonderzoek.’

Er wordt door de Vlaamse politici ook fors meer getweet in aanloop naar de verkiezingen. In de twee weken voor de gemeenteraadsverkiezingen werden er gemiddeld 36,28 berichten via Twitter verzonden. Tijdens de niet-verkiezingsperiode lag dit gemiddelde op 19,85. ‘Ook dit resultaat wijst er op dat politici Twitter vanuit een oude campagnelogica gebruiken,’ aldus van Lier. ‘Wanneer het om verkiezingen gaat, zijn de politici behoorlijk actief op Twitter. Maar wanneer er geen stemmen te winnen zijn, vallen velen stil op de micro-blogging service.’

Hoewel buitenlands onderzoek al eerder aantoonde dat linkse politici over het algemeen actiever zijn op Twitter, is dat in Vlaanderen niet het geval, blijkt uit de scriptie. Bovendien gaan Vlaamse politici die zich links op het politieke spectrum bevinden, ook niet meer in conversatie met anderen. ‘Nochtans zou het progressieve, moderne en open karakter dat linkse partijen over het algemeen hebben – of alleszins willen hebben –extra in de verf gezet kunnen worden,’ is van Lier kritisch.

‘Daartegenover staat wel dat jonge politici meer tweeten en meer in conversatie gaan via het medium dan hun oudere collega’s,’ gaat de Master Politieke Communicatie verder. ‘Hoe jonger de politicus in kwestie, hoe meer tweets hij of zij gemiddeld verstuurt.’

Volgens van Lier is de belangrijkste conclusie uit zijn scriptie dat politici de mogelijkheden van Twitter niet voldoende gebruiken. ‘Mijn onderzoek maakt veel vervolgonderzoek mogelijk, wat het meteen ook een interessant thema maakt. De belangrijkste conclusie tot nu toe is dat politici Twitter vanuit een oude campagnelogica lijken te gebruiken. Hoewel ik ervan overtuigd ben dat Twitter (en sociale media in het algemeen) een enorme meerwaarde kan zijn op het vlak van politieke communicatie, slagen onze Vlaamse politici er niet in de mogelijkheden van het medium ten volle te benutten.’