De gemeenteraadsverkiezingen in de regionale katernen: een vergelijkend onderzoek tussen Het Nieuwsblad en Het Laatste Nieuws

Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad schrijven anders over gemeenteraadsverkiezingen

Hoewel Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad allebei bestempeld worden als populaire dagbladen, publiceerden ze naar aanloop van de verkiezingen op 14 oktober 2012 een verschillende regionale berichtgeving. Het Laatste Nieuws focuste op het onderlinge duel tussen politici en partijen en publiceerde grote artikels, Het Nieuwsblad koos eerder voor luchtig verkiezingsnieuws en grote foto’s.

Lezers van Het Laatste Nieuws werden op een andere manier geïnformeerd over de lokale verkiezingen dan lezers van Het Nieuwsblad. Zo blijkt uit de masterproef  van Tinne Van Goidsenhoven, studente journalistiek aan de Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB). Ze analyseerde 280 regionale verkiezingsberichten: 142 uit Het Laatste Nieuws, 138 uit Het Nieuwsblad.

Het Laatste Nieuws kiest voor conflicten, Het Nieuwsblad voor luchtige nieuwtjes

Het Laatste Nieuws schreef in haar regionale berichtgeving veel wedstrijdachtige verkiezingsberichten (‘horse race’), waarin het onderlinge duel tussen politici en partijen centraal staat. “Het is dan ook niet verwonderlijk dat de verkiezingsberichtgeving in Het Laatste Nieuws conflictueuzer was dan deze van Nieuwsblad,” aldus Tinne Van Goidsenhoven.

In het Nieuwsblad kwam in de plaats van ‘horse race’, meer ‘hoopla’ aan bod. Hoopla is het officiële label voor zacht politiek nieuws, waartoe artikels over campagne-events en persoonlijke berichten over politici behoren. “Toch is de kritiek dat lezers van populaire kranten te weinig kwalitatief nieuws meekrijgen, niet terecht,” zegt de studente. “Want ondanks het aanzienlijke aandeel horse race en hoopla, primeerde in beide kranten de inhoud. Zowel in Het Laatste Nieuws als in Het Nieuwsblad gingen de meeste artikelen over het huidige of toekomstige bestuursbeleid, de inhoudelijke standpunten van politieke actoren of de beleidsthema’s.”

“Ik ging ervan uit dat Het Nieuwsblad nog iets kwaliteitsvoller zou schrijven dan Het Laatste Nieuws en dus vaker voor achtergrondbeschouwingen en verkiezingsrubrieken zou kiezen dan Het Laatste Nieuws,” gaat de studente verder. “Maar dat bleek slechts gedeeltelijk waar te zijn. Het Nieuwsblad schreef inderdaad meer achtergrondbeschouwingen, maar Het Laatste Nieuws koos onverwacht zes keer zo vaak voor een verkiezingsrubriek als Het Nieuwsblad. Opvallend is ook dat achtergrondverhalen en foto-onderschriften enkel door Het Nieuwsblad werden gebruikt. Het opiniestuk kwam dan weer enkel voor bij Het Laatste Nieuws.”

Het Nieuwsblad zet politici op foto’s

De verkiezingsberichten in Het Laatste Nieuws waren gemiddeld 50 cm2 groter dan deze van Het Nieuwsblad. Het Nieuwsblad verraste wel met grotere foto’s. Op de foto’s van Het Nieuwsblad stond veel vaker een politicus dan bij Het Laatste Nieuws. Volgens de journaliste in spe wijst dit op de commerciële ingesteldheid van de krant: “Het is een belangrijk kenmerk van de moderne – meer commerciële – media om verhalen rond één persoon, in dit geval een politicus, uit te werken. Het verhaal wordt zo meer bevattelijk. En zeker in het geval van politieke informatie is dat niet onbelangrijk.”

Opmerkelijk is eveneens dat beide kranten een andere evolutie doorliepen naar de verkiezingsdag toe. Het Laatste Nieuws schreef haar meeste verkiezingsberichten drie weken voor de stembusgang. Het Nieuwsblad piekte een week later, in de voorlaatste week voor de verkiezingen. Bovendien maakten beide kranten een tegenovergestelde beweging: wanneer de ene piekte, kende de andere haar dieptepunt. Daarnaast fluctueerde Het Nieuwsblad zeer sterk, terwijl Het Laatste Nieuws zeer gelijkmatig haar verkiezingsnieuws bracht.

Burgemeestersbonus

Het Nieuwsblad en Het Laatste Nieuws verschilden niet op alle vlakken. Zo besteedden beide kranten meer aandacht aan de huidige burgemeesters dan aan andere politieke actoren. In drie op vijf gevallen werden deze populaire actoren opnieuw burgemeester.

Toch lijkt de invloed van kranten op het stemgedrag beperkt. De politici en partijen met de meeste aandacht in de kranten kregen niet vanzelfsprekend de meeste stemmen. Voor 65% van de gemeentes gold dat er geen weerspiegeling was van de persaandacht in de verkiezingsuitslag.

De kranten hielden ook geen rekening met de grootte van de gemeentes. Enkel de twee grootste gemeenten (met het meest aantal inwoners) kregen ook de meeste aandacht; voor de andere gemeenten gold deze systematiek niet. “Andere factoren, zoals de nieuwswaarde van het artikel en de nieuwsselectieprocessen op de redactie zullen meer doorwegen.”

Volledig ontzuild

Zowel Het Nieuwsblad als Het Laatste Nieuws fungeren niet langer als spreekbuis voor hun oorspronkelijke zuilpartij. Het Laatste Nieuws schreef niet meer over een liberale partij, Het Nieuwsblad  schreef niet meer over een christendemocratische partij. Toch is het noemenswaardig dat Het Nieuwsblad tien keer zo vaak CD&V – haar zuilpartij – in de krantenkoppen vermeldde dan Het Laatste Nieuws.