Hoe hoor je geluid

Afgelopen schooljaar heb ik meegewerkt aan “Hearing of Sound”, een internationaal project dat kadert binnen het Europese Pathway Project. Dit laatste heeft als doel het stimuleren van onderzoeksgericht leren in het Europese wetenschappelijke onderwijs. Hiervoor werken ze samen met heel wat Europese didactische en wetenschappelijke experts. Daarnaast betrekken ze ook een aantal grote wetenschappelijk bedrijven in hun project.

“Hearing of Sound” zelf is een onderzoeksproject dat bestudeert of onderzoeksgericht leren de leerlingen een uitgebreidere kennis geeft van de materie. Hiertoe werden een vakoverschrijdende cursus en begeleidend materiaal ontwikkeld voor leerlingen van het derde jaar secundair onderwijs. Volgend jaar zal dit materiaal gebruikt worden in een heel aantal Vlaamse scholen waarbij alle leerlingen verschillende enquêtes zullen moeten afleggen om onderzoeksresultaten te verkrijgen. Grote bezieler van het hele project is de Duise master in de biologie Sarah Schmid die dit project opstartte als haar doctoraatstudie.

Mijn inbreng binnen het project speelde zich af op verschillende vlakken. Ten eerste hielp ik voor een groot deel aan het ontwikkelen van de cursus in het Engels. Daarnaast moest deze cursus ook verschillende keren vertaald worden naar het Nederlands waarvoor ik ook verantwoordelijk was. Ook in het selecteren van de proeven, proefmaterialen en media die gebruikt zouden worden had ik mijn inspraak. Ik maakte tevens met de hulp van Sander Hungenaerts twee filmpjes die de lessen moeten ondersteunen. De uiteindelijke cursus “Hoe hoor je geluid” is ontwikkeld voor het derde jaar van het secundair onderwijs. Ze situeert zich zowel binnen het vak fysica als het vak biologie. De cursus beslaat een 30-tal pagina’s en is bedoeld om over 5 lestijden gespreid te worden. Het is belangrijk dat de leerkracht tijdens deze 5 lestijden zo weinig mogelijk ingrijpt en de leerlingen zoveel mogelijk zelf laat zoeken naar antwoorden. Zij kunnen dit doen aan de hand van een groot aantal experimenten, analogieën en teksten. “Hoe hoor je geluid” bestaat uit drie grote leerstations. Hierin wordt de weg van een geluid gevolgd vanaf haar ontstaan tot in de hersenen. Het eerste leerstation bespreekt vooral de fysische eigenschappen van geluid: het ontstaan ervan, hoe het zich voortplant door de ruimte en de frequentie. In het tweede leerstation worden het buitenoor en het middenoor grondig bestudeerd. In het derde leerstation wordt ten slotte gekeken naar het fenomeen resonantie en naar het binnenoor. Zowel fysische als biologische verschijnselen worden dus grondig uitgediept en met elkaar in verband gebracht.