‘Le kilométrage’: de kilometerafstand tot een ‘world event’ als nieuwsselectiecriterium.

Weinig studies hebben systematisch onderzocht of kilometerafstand een factor kan zijn voor de aandacht die massamedia hebben voor bepaalde gebeurtenissen. Deze studie wilde daar echter komaf mee maken en onderzocht of de kilometerafstand tot een ‘world event’ een bepalende determinant was voor de aandacht van de Vlaamse massamedia. Het deed dat door gebruik te maken van het elektronisch nieuwsarchief, een databank die alle nieuwsuitzending van 19 uur van VRT en VTM sinds 2003 bewaart. Verder werd er gekozen om drie grote categorieën van ‘world events’ te onderzoeken: conflicten, verkiezingen en politiek-maatschappelijke kwesties. De resultaten werden gekoppeld aan de nieuwsselectietheorie van de Noren Johan Galtung en Mari Holmboe Ruge en aan de bestaande literatuur.

Concreet keek dit onderzoek naar de verslaggeving van VRT en VTM binnen de tijdsperiode 2011-2015. De hoofdhypothese ging er vanuit dat onder een bepaald niveau van nieuwswaarde de kilometerafstand waarschijnlijk een rol zou spelen. De bijkomende hypothese vroeg zich af of de kilometerafstand tot een bepaald ‘world event’ de inhoud en accuraatheid van de verslaggeving zou beïnvloeden.

Uit de analyse van de resultaten bleek dat landen in Midden- en Zuid-Amerika, alsook Azië ondervertegenwoordigd waren in de media-aandacht. Ook werd vastgesteld dat VRT kwantitatief meer nieuwsitems had dan VTM en dat conflicten meer aandacht kregen dan verkiezingen. De meeste resultaten van dit onderzoek konden echter verklaard worden aan de hand van de nieuwsselectietheorie. Een klein deel van de resultaten viel daarentegen te verklaren door een mix van verscheidene factoren. Sommige complexere items kregen vanaf een bepaalde afstand weinig tot geen aandacht. Het was net die combinatie van complexiteit en afstand die een belangrijke factor was. Met andere woorden, geografische proximiteit speelt voor de Vlaamse massamedia een rol wanneer bepaalde complexe ‘world events’ geografisch ver verwijderd waren. Wel was niet alleen de kilometerafstand een bepalende factor, maar was het net een mix van verschillende factoren waarbinnen de kilometerafstand een rol speelde.

De vraag of er een verschil in verslaggeving was bij gelijkaardige ‘world events’, moest negatief beantwoord worden. Er waren wel inhoudelijke verschillen tussen VRT en VTM, maar die waren niet al te uitgesproken. Bovendien bracht dat geen problemen met zich mee op vlak van accuraatheid.

Tenslotte spitste dit onderzoek zich toe op de nieuwsjournaals van VRT en VTM waardoor de veralgemeenbaarheid van de resultaten niet kon worden toegepast.