"Aquathermie wordt vandaag nog te vaak vergeten"

Je huis verwarmen met water uit de rivier? Het kan, en het zou mee een antwoord bieden aan de klimaat- en de huidige gascrisis. Sebastian Baes en Jan Denayer berekenden in hun thesis het potentieel van rivieren voor aquathermie. Een aantal maanden na hun winst goten ze, samen met hun co-promotor, de modellen uit hun thesis in een businessmodel.

“Moeten we nu écht het warme water uitvinden?” was de titel van hun inzending aan de Vlaamse Scriptieprijs 2020. Deelnemen deden ze onder het motto: "try and fail, but never fail to try.” Van falen bleek geen sprake. De jury was enthousiast.

“Mochten alle technische studies zo helder zouden zijn, dan zou er veel meer onderzoek opgepikt worden door beleidsmakers.” Dat bleken profetische woorden. Sebastian en Jan wonnen niet alleen de hoofdprijs, de gouden hersenen én 2500 euro, hun werk werd inderdaad opgepikt: de VRT berichtte over hun studie en ook op de kabinetten van ministers Zuhal Demir en Hilde Crevits luisterde men geboeid en enthousiast.

Van thesis tot start-up

In de maanden na de winst bleef ook hun eigen interesse in aquathermie alleen maar groeien. “Langzaamaan begon ons businessmodel te rijpen. In maart hebben we de knoop doorgehakt en in juli zijn we gestart als Extraqt. Ook onze co-promotor Stijn De Jonge is toen mee aan boord gestapt. Ons model uit onze thesis hebben we verder uitgewerkt en daarmee bieden we nu potentieelstudies aan. We onderzoeken dus of het haalbaar is om bijvoorbeeld een bedrijventerrein te verwarmen met water uit een rivier of meer, en werken daarna het concept verder uit.”

Vandaag is hun werk meer dan ooit actueel. Door de klimaatcrisis en hoge gasprijzen is de vraag naar alternatieve verwarmingsbronnen groot. Toch gaat het voor aquathermie nog veel te traag, vindt Sebastian Baes. Hij vergelijkt het met de opkomst van de geothermie, een methode om warmte te onttrekken aan de bodem. “Aanvankelijk reageerde men toen ook afwachtend. Vaak installeerde men, naast een warmtepomp, ook een gasboiler als back-up, omdat mensen nog niet voldoende vertrouwen hadden in die nieuwe technologie. Tien jaar later beseffen mensen dat geothermie werkt en is die back-up niet meer nodig. Nu we op dezelfde manier warmte willen halen uit meren en rivieren, moeten we dat vertrouwen opnieuw zien te winnen. En dat proces willen we graag versnellen.”

Een meer als warmtebron

Voorlopig heeft Extraqt nog maar weinig concurrentie, er zijn momenteel weinig bedrijven actief in de aquathermie. Jan Denayer: “Die beperkte concurrentie speelt in België voorlopig eerder in ons nadeel, omdat mensen nog wat terughoudend zijn, in de Verenigde Staten speelde dat net in ons voordeel.”

Niet toevallig dus dat hun eerste grote project er één in de VS is. “Daar durven ze veel sneller de sprong te maken en te investeren. We werken momenteel aan een concept voor een tiental kantoorgebouwen rond een meer, waarbij we het meer als warmtebron willen gebruiken.”

“Belgen zijn in vergelijking toch een stuk conservatiever en dat is soms een struikelblok... Nu de gasprijzen stijgen, zien we bijvoorbeeld dat Nederlanders investeren in meer isolatie en warmtepompen. In België beginnen we opnieuw met hout te verwarmen.”

Toch begint ook hier de bal te rollen voor Extraqt. Ook in Leuven werken ze intussen aan een project en verschillende particulieren willen graag mee op de kar springen. Sebastian ziet een duidelijke toekomst voor aquathermie: “Als het gaat over hernieuwbare energie en verwarming, wordt aquathermie vandaag nog vaak vergeten. Daar willen we iets aan doen. Want om onze huidige gasvraag te vervangen, zullen we alle hernieuwbare bronnen samen moeten inzetten.”

Duw in de rug

Hoe ze terugblikken op hun deelname aan de Vlaamse Scriptieprijs? “Dat het de moeite waard was, absoluut! In het begin was er wel wat twijfel. Gaan we dat wel doen, gaat dat wel iets opleveren? En kijk nu. Vandaag hebben we een eigen bedrijf opgericht op basis van onze thesis, die prijs was het duwtje in de rug dat we daarvoor nodig hadden. Vorig jaar vertelde ik al dat de Scriptieprijs deuren opende voor ons. Toen was er zelfs nog geen sprake van Extraqt.”

Jan beaamt: “Door de prijs moesten we ons een stuk minder zorgen maken over de interesse in aquathermie, we wisten dat we iets in handen hadden. En daarnaast is het vandaag natuurlijk ook leuk om aan te halen in een meeting. Niet om op te scheppen natuurlijk, maar als ze horen dat je met je werk al in de prijzen bent gevallen... Daar is men altijd wel van onder van de indruk.”

En wat hebben ze met het prijzengeld gedaan? “Ik denk dat we dat vooral in ons bedrijf hebben geïnvesteerd. Helaas geen exotische reis naar een ver eiland. Al was dat zeker ook leuk geweest (lacht).”

Meer info over Extraqt www.extraqt.be
Lees de scriptie: scriptieprijs.be/rivierwarmte