Juryverslag Klasseprijs 2019

Literatuurhandboek voor laagtaalvaardigen wint Klasseprijs 2019

Relevant voor het onderwijsveld, vernieuwend, laagdrempelig en concreet. Die 4 kwaliteiten, waar de redactie van Klasse zelf ook prat op gaat, zocht de jury in de 78 onderwijsgerelateerde scripties die dit jaar meedongen naar de Klasseprijs.

Na een uitgebreide lezing nomineerde de redactiejury uiteindelijk 5 scripties. Zowel de bachelor- als masterscripties tonen elk een grote voeling met maatschappelijke evoluties en met de leefwereld van leraren. Ze dragen ook bij tot meer inzicht in of betere praktijk op het vlak van welbevinden, professionalisering, ouderbetrokkenheid, inclusie ... De 5 topgenomineerden voerden ook stuk voor stuk een degelijk (veld)onderzoek.

De scriptie die de jury unaniem het meest kon bekoren, is:

Leesbevordering bij laagtaalvaardigen - Het ontwikkelen van een literatuurhandboek (Titel journalistiek artikel: "De anderstalige leerlingen lezen niet graag." Onzin!) van Thibaut Duthois, Nikolaas Mergan en Robbe Pessemier (Arteveldehogeschool Gent, bachelor secundair onderwijs)

Naast redactionele aandacht, krijgt het drietal tijdens de uitreikingsplechtigheid op 21 december in Mechelen een Holiday Line-reischeque ter waarde van 1000 euro uit handen van Klasse-eindredacteur Nele Beerens.

Duthois, Mergan en Pessemier doorbreken in hun ambitieuze bachelorproef de mythe dat anderstalige en laagtaalvaardige leerlingen niet te motiveren zijn om te lezen. Ze spelen tevens in op een reële nood bij deze doelgroep, namelijk de behoefte aan Nederlandstalige literatuur die aansluit bij hun leesniveau, leeftijd en leefwereld. In samenwerking met professionele auteurs ontwikkelden ze een literatuurhandboek, met technisch eenvoudige, maar inhoudelijk rijke teksten, een werkbundel met oefeningen in lijn met de eindtermen (woordenschat, taalschat, grammatica, technisch lezen, functioneel lezen … komen aan bod) én een bijbehorende handleiding voor leraren. Bovendien zijn de verhalen opgedeeld in 3 niveaus en hebben ze op die manier ook gedacht aan differentiatie. Op basis van hun opleidingsexpertise en literatuuronderzoek ontwikkelden ze vooraf een didactiek gestoeld op de 3 pijlers van leesbevordering. Uit hun intensieve veldonderzoek in een OKAN-/bso-school, waar ze een schooljaar lang 2- tot 3-wekelijks langsgingen, blijkt dat de leerlingen in hun testpubliek met hun literatuurhandboek effectief meer gemotiveerd zijn om te lezen in het Nederlands.

Met hun scriptie spelen de studenten in op een uiterst actueel en prangend issue binnen het onderwijsveld. De recente resultaten van de peilingstoetsen Nederlands en de jongste PISA-resultaten tonen immers dat er op het vlak van begrijpend lezen heel wat werk aan de winkel is. 1 op de 5 leerlingen haalt het basisniveau om goed te functioneren in de maatschappij niet. Een van de knelpunten aan de oorzaak van de tegenvallende resultaten is volgens specialisten een lage leesmotivatie, mede door het gebrek in taalmethodes aan rijke teksten die inspelen op de leefwereld van leerlingen. Dat hiaat vult het literatuurhandboek op een prachtige manier in, en dan nog eens specifiek voor een kwetsbare doelgroep: laagtaalvaardige en anderstalige leerlingen. Dat maakt hun werk extra waardevol, want uit de PISA-resultaten blijkt immers ook dat in Vlaanderen de kloof tussen zwakke (lees: kansarm en/of thuistaal niet-Nederlands) en sterke leerlingen groter is dan gemiddeld.

De scriptie van Duthois, Mergan en Pessemier getuigt van een grote dosis lef, zelfsturing, ondernemingszin, een brede blik én oog voor kwaliteit. Dat ze erin slaagden grote namen te strikken als Herman Brusselmans en Bart Koubaa en samen te werken met en partners als kunstencentrum Vooruit en uitgeverij Wablieft, is opmerkelijk. De jury wil dan ook via de Klasseprijs deze bachelorproef een duwtje in de rug geven en duimt mee voor een verderzetting van dit project met méér verhalen, publicatie via een uitgever en verspreiding in het Vlaams onderwijs.