Meerdaagse excursie Parijs

Een ontdekkingstocht in Parijs 

Paris, c'était la gaieté, Paris
C'était la douceur aussi
C'était notre tendresse
Paris, tes gamins, tes artisans
Tes camelots et tes agents
Et tes matins de printemps
Paris, l'odeur de ton pavé d'oies
De tes marroniers du bois
Je pense à toi (…)
 

Edith Piaf zingt het toch oh zo mooi. De Fransen zijn er trouwens over het algemeen goed in; het eigen land vol lof bezingen. En in het geval van Parijs moeten wij dat meer dan beamen. Parijs is namelijk een fantastische stad, een stad waar je spontaan kippenvel van krijgt. Niet verwonderlijk dat aan deze kranige dame, we spreken weldegelijk over Parijs, ons eindwerk opgedragen is.

Het vak aardrijkskunde in het middelbaar onderwijs vraagt via de leerplannen om enkele keren per jaar een excursie te organiseren. Op die manier kunnen leerlingen de leerstof aan den lijve ondervinden. Een van de leerplandoelstellingen van de eerste graad vraagt het bestuderen van een grootstad. In de meeste gevallen wordt Parijs besproken. Meestal blijft het echter bij het bespreken alleen. Er worden wat foto’s getoond, maar de leerlingen krijgen geen inzicht in de stad. Ze kunnen de stad niet aanvoelen.

Ons eindwerk wil daar verandering in brengen. Daarenboven willen we ook nog eens vakoverschrijdend werken. Parijs enkel en alleen vanuit aardrijkskundig oogpunt bestuderen zou zonde zijn. Ons eindwerk is breder georiënteerd; aardrijkskunde komt zeker aan bod, maar ook Frans en geschiedenis. Het uiteindelijke resultaat is een vakoverschrijdende excursie van vier dagen voor leerlingen van het vierde middelbaar.

Het excursiepakket bestaat uit twee delen. Enerzijds is er een bundel voor de leerkracht. Deze is voor elk excursiepunt hetzelfde opgesteld. Per punt vind je uitvoerig beschreven waar het punt exact gelegen is, welke metroverbindingen vlakbij liggen, wat de eventuele openingsuren en toegangsprijzen zijn, etc. Een tweede luik omvat een uitvoerige historische beschrijving van het punt met daarbij nog een hele hoop achtergrondinformatie. Deze kan de leraar gebruiken voor zijn/haar uitleg bij het punt zelf. Tot slot zijn er ook nog didactische wenken opgenomen. Hier kan de leraar tips vinden wat hij op het punt exact kan doen voor aardrijkskunde, Frans of geschiedenis.

Het tweede deel van het pakket omvat de excursiegids voor de leerlingen. We hebben geprobeerd om deze zo attractief mogelijk op te stellen zodat de leerlingen zeker niet ‘overbevraagd’ worden, een fout die in vele excursiegidsen gemaakt wordt. Elk excursiepunt is volgens hetzelfde stramien opgesteld. Eerst moeten de leerlingen situeren; elk excursiepunt moet op de kaart aangeduid worden zodat de leerlingen ruimtelijk inzicht krijgen in de stad. Daarna volgen de specifieke opdrachten voor aardrijkskunde en/of Frans. We hebben geprobeerd om de vakken zoveel mogelijk te combineren; zo moeten de leerlingen in het winkelcentrum ‘Les Halles’ een onderzoek uitvoeren naar de verschillende functies, etc., in het Frans. Aardrijkskunde en Frans worden gecombineerd. Via icoontjes weten de leerlingen snel wat van hen verwacht wordt: luisteren, noteren, kaartwerk,…

De eerste excursiedag start op de site van Parijs: Ile de la Cité. De Notre-Dame, Sainte-Chapelle of Conciergerie zijn meer dan de moeite. Vervolgens verkennen de leerlingen het hart van Parijs met het Forum des Halles, Centre Pompidou en ‘les grands boulevards’. Hier vinden de leerlingen o.m. de Opéra Garnier, Place Vendôme, les Tuileries en Place de la Concorde. Al deze punten kunnen te voet of via de metro bereikt worden. Onze excursie moedigt het gebruik van de metro sterk aan. De leerlingen zijn op die manier altijd bezig met het lezen van het metroplan, wat een belangrijke kaartvaardigheid voor aardrijkskunde is.

Dag twee is minder traditioneel. ’s Ochtends staat er een bezoek aan het Louvre op het programma. We hebben in de excursiegids een route doorheen het museum uitgestippeld die de leerlingen langs de belangrijkste kunstwerken in het museum brengt. Per schilderij vindt de leraar in zijn bundel een hele hoop informatie over het schilderij, de kunstenaar en de bedoeling van het werk. Nieuw aan dit museumbezoek is dat het vak aardrijkskunde volop geïntegreerd wordt. Leerlingen moeten in de klas op foto’s verschillende landschappen kunnen beschrijven, herkennen en analyseren. De leerlingen hebben in het museum geen foto’s, maar wel schilderijen ter beschikking. Ze bekijken de werken met een aardrijkskundige bril en analyseren het type reliëf, de vegetatie, het klimaat, de rivierinsnijding en komen zo tot een besluit. Aardrijkskunde in een museum: het kan!

Ook het namiddagprogramma is vernieuwend. De leerlingen van vandaag zijn praktisch allemaal in het bezit van een iPod of mp3-speler. Waarom zou je deze technologie niet gebruiken in schoolverband? Met dit idee in het hoofd hebben we in de trendy wijk ‘le Marais’ een mp3-wandeling uitgestippeld. De leerlingen voeren deze wandeling in kleine groepjes uit. De instructies, wegbeschrijving en opdrachten worden via de mp3-speler meegedeeld. Per punt luisteren de leerlingen naar een audiofragment. Er wordt hen verteld wat ze moeten doen, hoe ze moeten wandelen en waar ze het volgende fragment moeten beluisteren. Zo krijgt deze wandeling iets van een rally.

De audiofragmenten worden vooraf gedownload en zijn zowel in het Frans als het Nederlands beschikbaar. Er zijn ook geschreven teksten van de audiofragmenten voor leerlingen die geen mp3-speler tot hun beschikking hebben.  

Dag drie start met een museumbezoek. Vooraf hebben de leerlingen de keuze kunnen maken uit drie musea: Museé d’Orsay, Centre Pompidou en Parc de la Villette. De leerlingen ervaren op die manier inspraak in het programma en kunnen samen beslissen welk museum ze bezoeken. In de namiddag verkennen de leerlingen de buurt van de Champs Elysées en de zakenwijk la Défense. Een facultatief bezoek aan de Eiffeltoren staat ook op het programma, maar is niet verplicht wegens de hoge kostprijs. Voor leerlingen die de toren niet willen beklimmen is er een vervangprogramma uitgewerkt.

De laatste dag van de excursie staat in het teken van het vak Frans en meer nog in het teken van Amélie Poulain. Via een wandelzoektocht met de beroemde film als thema ontdekken de leerlingen Montmartre en omgeving. Via allerlei opdrachtjes beklimmen ze de heuvel en verkennen ze de Sacré-Coeur en de typische sfeer op de ‘butte’.

Parijs is een ontzettend mooie stad. Leerlingen die de stad nog niet kennen, worden onmiddellijk aangesproken door de enorme aantrekkingskracht die er van uitgaat. Jammer genoeg zijn vele Parijsexcursies in het onderwijs ofwel te vakgericht, ofwel te vrijblijvend. Met ons eindwerk hopen we dat we een deftig alternatief kunnen aanbieden. We hopen de leerlingen niet alleen te kunnen informeren, maar ook te prikkelen. We hopen verwondering en bewondering te creëren voor de kunst, de geschiedenis en de toekomst van misschien wel de mooiste stad ter wereld…