PSA - Personal Social Assistant - Smartphone voor personen met een (licht) mentale handicap

publiceerbaar artikel zit tevens in de bijlage.

INLEIDING

Aangepaste Smartphone voor personen met een beperking

De vraag naar aangepaste ICT-middelen om de zelfstandigheid van mensen met een beperking te verhogen neemt steeds toe. Tot op heden blijft het aanbod voor bepaalde doelgroepen achterwege. De oplossing ligt nochtans dichterbij dan men denkt. De PSA (Personal Social Assistant) is een proof-of-concept dat één van de mogelijke oplossingen wil aantonen.

De PSA is een Smartphone die, door middel van ‘scalable interfaces’, aangepast kan worden aan de mogelijkheden van de gebruiker. Hierdoor kan een ruimer publiek, ondanks de eventuele beperkingen, het toestel gaan gebruiken.

De PSA tracht diegene te bereiken die in staat zouden zijn om een Smartphone te gebruiken indien de ‘user interface’ naar het interactieniveau van de gebruiker kan worden gebracht.

De beperkingen van de doelgroep kunnen van allerlei aard zijn. Zo zal de PSA kunnen worden gebruikt door mensen met een mentale beperking, mensen met een beperkte motoriek, (bijna-) analfabeten en andere doelgroepen (bv. senioren) voor wie de mobiele telefoons, GPS toestellen ... vandaag de dag te ingewikkeld zijn. Heel concreet zien we, binnen het PSA-project, personen met een (licht) mentale handicap en senioren als primaire en secundaire doelgroep.

De PSA zal zijn (primaire) doelgroep(en) in staat stellen om meer zelfstandig te leven, wat de onafhankelijkheid van de gebruiker zal doen toenemen. Hetgeen op zijn beurt repercussie heeft op de investeringen van en in (mantel)zorgverleners.

IT in een nieuw jasje

In essentie is de PSA niets meer dan een bijkomende laag software die draait boven het besturingssysteem van bestaande (Windows) Smartphones. Naast de standaard, aan de doelgroepen aangepaste, GSM functionaliteiten bevat de PSA een aantal extra mogelijkheden:

 Text-to-speech (TTS): Daar een belangrijk deel van de primaire doelgroep van de PSA analfabeet is, en een substantieel deel uit de secundaire doelgroep leesmoeilijkheden ondervindt, dienen de belangrijkste functionaliteiten te worden ondersteund door middel van spraak. Om dit te realiseren bevat de PSA een externe TTS synthesizer.

 Photobased GPS: Bij de huidige generatie GPS-systemen is het technisch mogelijk om naar vooraf gedefinieerde adressen te navigeren. Echter, deze functionaliteit wordt amper benut. Via de ‘Photobased GPS’-module maakt de PSA navigeren even eenvoudig als telefoneren. De navigatie start door het drukken op één enkele foto van de gewenste locatie. De gebruiker kan zelf nieuwe locaties toevoegen door het nemen van één foto en het opnemen van een ondersteunend geluidsbestand.

 Remote administration: De PSA is van op afstand beheerbaar door middel van een ondersteunende website. Via deze website kan de (mantel)zorgverlener nieuwe contacten, adressen, agenda-items ... toevoegen. Deze worden gesynchroniseerd met de PSA door middel van ‘mobiel Internet’. Wanneer het item zeer dringend op de PSA dient te worden toegevoegd, kan dit ook gebeuren door middel van SMS-technologie.

AANPAK

Voor het ontwikkelen van de PSA werd volgend stappenplan gevolgd.

Bepalen van de projectinhoud. Samen met Mr. Steven Verstockt (interne promotor), Mevr. Lieve Vanhoutte (externe promotor, VZW Den Ommeloop) en Taco (cliënt VZW Den Ommeloop) werd het project uitvoerig besproken. De noden en doelstellingen werden bepaald, de prioriteiten werden gesteld.

Onderzoek naar de marktsituatie. Een marktonderzoek naar de toenmalige (september 2008) beschikbare GSM’s (‘normale’, Smartphones en aangepaste) werd uitgevoerd. Tevens werd onderzoek gedaan naar mogelijke besturingssystemen en programmeertalen. Op basis van het marktonderzoek werd besloten om te programmeren in C#.Net en Windows Mobile werd gekozen als besturingssysteem.

Ontwikkelen van onderdelen. Verschillende onderdelen werden tegelijkertijd, doch los van elkaar, ontwikkeld. Telkens werden er eerst enkele schetsen van mogelijke oplossingen ontworpen. Hierna werd de beste oplossing (al dan niet een gecombineerde) gekozen en ontwikkeld.

Testen van onderdelen. Eens een volledig onderdeel geprogrammeerd was, werd dit onderdeel uitvoerig getest. Op dit moment (eind april 2009) zijn, naast de programmeurtesten, 2 intensieve 2 uur durende testcases georganiseerd met iemand uit de primaire doelgroep. Een 14-daagse real-life testcase, met dezelfde testpersoon, zal in de loop van de 2e helft van de maand mei georganiseerd worden.

Blijvend herhalen van stap 3 en 4. Stappen 3 en 4 werden blijvend herhaald tot het punt waar de PSA-software vandaag staat.

RESULTATEN

Tijdens het huidige academiejaar hebben we een eerste versie gemaakt van de PSA-software. In deze eerste versie zitten o.a. de algemene lay-out, telefoon-en navigatiefunctionaliteit, een eerste agendaversie, ondersteuning d.m.v. Text-to-Speech, een wekker en mp3-speler ...

Meerdere testcases werden uitgevoerd. Hieruit kunnen we concluderen dat de algemene lay-out, de telefoonfunctionaliteit en de navigatiefunctionaliteit voldoende aangepast zijn aan de primaire doelgroep. Voorts kunnen we concluderen dat deze zowel intuïtief als technisch in orde zijn.

BESLUIT

Deze masterproef toont aan dat de PSA een potentiële kandidaat is als vereenvoudigd besturingssysteem voor de nichedoelgroepen ‘personen met een (licht) mentale handicap en senioren’, draaiend op commercieel beschikbare Smartphones. Dit besluit kunnen we nemen op basis van enkele positieve testresultaten en het feit dat een gelijkaardige software voor een andere doelgroep succesvol is.

Enkele kantlijnen dienen wel gemaakt te worden:

Het project is nog niet afgewerkt en dient de komende jaren gecontinueerd te worden.

Slechts een zeer beperkt aantal verschillende personen (komende uit één van de beide doelgroepen) heeft deelgenomen aan de testcases. Enkele uitgebreidere testcases dringen zich op.

Tijdens de verdere ontwikkeling dient men zich ernstig de vraag te stellen of men wil doorgaan met de combinatie Windows Mobile en C#.Net, respectievelijk het gekozen besturingssysteem en ontwikkelplatform. Dit was in september 2008, voor het ontwikkelen van PSA als proof-of-concept, een evidente keuze, maar door o.a. de snel evoluerende GSM-markt zijn er mogelijks betere combinaties (qua prijs, snelheid, energieverbruik ...). Een vernieuwde keuze (o.a. op basis van een nieuwe marktstudie) dringt zich bijgevolg op.

Meer informatie op http://www.pih.be/opleiding/elektronica/psa/