Quality Awareness bij Personeel op een Zware Medisch-Technische Ziekenhuisdienst

Kwaliteitsdenken bij ziekenhuispersoneel: een must, maar ook bewust?

Dat de gezondheidszorg niet meer zonder kwaliteitsdenken kan, werd nog maar eens duidelijk toen er begin 2012 een nieuwe omzendbrief werd rondgestuurd. Hierin moedigt de overheid ziekenhuizen aan om te starten met een accreditatietraject. In dit traject worden ziekenhuizen systematisch doorgelicht om te garanderen dat bepaalde kwaliteitsnormen worden gehanteerd zodat de patiënt kan genieten van de best mogelijke zorg.

Vaak is kwaliteit de verantwoordelijkheid van de kwaliteitsverantwoordelijke. Het slagen van kwaliteitsprojecten is echter sterk verbonden aan de medewerking van werknemers. Het is dan ook belangrijk dat iedereen op de hoogte is van hoe er aan kwaliteit gewerkt wordt in het ziekenhuis of op de afdeling. Kwaliteitsmanagement kan pas slagen wanneer alle ziekenhuismedewerkers hiervan op de hoogte zijn. De basis van een goed kwaliteitssysteem begint dan ook bij een goede kennis van de bestaande en gebruikte kwaliteitstools binnen de gezondheidszorg.

In deze studie naar kwaliteitsbewustzijn werd uitgevoerd bij ziekenhuispersoneel werkzaam op afdelingen met zware medisch-technische apparatuur (radiotherapie, PET-scan en MRI-scan). In de eerste plaats werd gepeild naar de gerapporteerde zelfkennis van kwaliteitstools. Hieruit kon men concluderen dat de kennis over de verschillende tools sterk uiteen loopt. Tools die ‘dicht’ bij de werkvloer staan en eveneens in andere sectoren toegepast worden, waren het best gekend. Werkervaring speelt ook een rol, de meerderheid van de bevraagde tools waren beter gekend door werknemers die al langer werkzaam zijn op de afdeling.

In de tweede plaats werd onderzocht in welke mate ziekenhuispersoneel op de hoogte was van de aanwezigheid van bepaalde tools. Opvallend was dat werknemers bij sommige tools amper wisten of deze werden toegepast binnen het ziekenhuis of de afdeling. Deze vaststelling op zich dient niet noodzakelijk tot bezorgdheid te leiden. Niet alle tools moeten immers door al het personeel even goed gekend te zijn. Elk organisatie legt haar eigen klemtonen bij het ontwikkelen van een kwaliteitsmanagementsysteem en de kennis die daarmee gepaard gaat. Wel is het noodzakelijk om op te lijsten welke werknemers betrokken en bekend zouden moeten zijn met de aanwezigheid en het gebruik van bepaalde tools en dit af te toetsen met de praktijk.

Training en opleiding aanbieden rond de verschillende instrumenten en methodieken van kwaliteitsmanagement kunnen helpen om dit kwaliteitsbewustzijn bij het ziekenhuispersoneel te vergroten en kwaliteit zo een breder draagvlak te geven. Hiernaast zijn ook communicatie en informatie aan personeel geven, feedback aanbieden en het scheppen van duidelijke verwachtingen van cruciaal belang. Eveneens moeten voldoende middelen en betrokkenheid van het management aanwezig zijn om een systeem van kwaliteitsmanagement uit te bouwen.

De hele kwaliteitsgedachte binnen de gezondheidszorg is vrij recent en in continue ontwikkeling. Het voortdurende streven naar een betere kwalitatieve zorg voor patiënten, zal in de toekomst steeds meer een prioritaire rol innemen. Om dit de doen slagen, mag men niet vergeten dat elke werknemer een belangrijke taak en verantwoordelijkheid heeft om kwalitatieve zorg, kwaliteitsverbetering en patiëntveiligheid - vertrekkende vanuit een hoog kwaliteitsbewustzijn - binnen het ziekenhuis te promoten.