De Vlaamse Martelaarsteden uit de Eerste Wereldoorlog: (on)vermogen tot permanente toeristische aantrekkingskracht?

2014 stond centraal voor de honderdjarige herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Heel wat herdenkingstoeristen zakten af naar de Westhoek. 774 500 om precies te zijn (Westtoer, 2015). Toch begon de Eerste Wereldoorlog in de Martelaarsteden, een vaak vergeten onderdeel van de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog (Serrien, 2012; Bauwens, 2013). Daarom is het een interessant gegeven om onderzoek te voeren naar de ‘underdog’ steden. Er is geopteerd om de Vlaamse Martelaarsteden Aarschot, Leuven en Dendermonde te onderzoeken wat betreft de mogelijkheid tot een permanent toeristisch product op vlak van herdenkingstoerisme. Daarom werd een inventaris gemaakt van het erfgoed en het toeristisch aanbod waarover deze steden beschikken. Om te kijken of er een product mogelijk is, is het ook belangrijk te weten wat de vraag inhoudt. Het onderzoek werd gevoerd aan de hand van kwalitatief onderzoek, aangevuld met een beperkt kwantitatief deel. Hiervoor werden inwoners en bezoekers van de Vlaamse Martelaarsteden ter plaatse geïnterviewd (in totaal 106 respondenten over de drie Vlaamse Martelaarsteden). Er werd nagegaan hoe goed de respondenten de oorlogsgeschiedenis van de desbetreffende steden kennen, of ze de term Martelaarsteden kennen, hoe zij staan ten opzichte van herdenkingsactiviteiten en of zij potentieel zien in herdenkingstoerisme in de Vlaamse Martelaarsteden. Daarnaast werden stakeholders binnen het toerisme op lokaal en regionaal niveau geïnterviewd, hetzij via e-mail, hetzij via telefoon of face-to-face.  Door interviews met de inwoners en bezoekers van de Vlaamse Martelaarsteden en de stakeholders binnen het toerisme is het mogelijk vraag en aanbod af te wegen. Er werd gekeken wat de lange termijnstrategieën van de Vlaamse Martelaarsteden inhouden, hoe de samenwerking verloopt en of zij zelf een product op vlak van herdenkingstoerisme willen creëren. De  voornaamste conclusie is dat de Vlaamse Martelaarsteden weinig tastbaar erfgoed overgehouden hebben aan de Eerste Wereldoorlog, waardoor het creëren van een toeristisch product vooral steunt op het vertellen van verhalen. Verder zijn de toeristische diensten niet van plan pro-actief promotie te voeren rond herdenkingstoerisme, waardoor herdenkingen in de toekomst een lokale gebeurtenis zullen zijn.