Facebook mama's. Een kwalitatieve studie naar het Facebookgebruik van moeders met tieners
Facebook mama's. De rol van Facebook binnen het moederschap.
De masterproef 'Facebook mama's' onderzocht welke rol Facebook speelt binnen het moederschap van moeders met tieners. Facebook lijkt al een tijdje niet enkel meer gebruikt te worden om contacten te onderhouden met familie en (uit het oog verloren) vrienden. Facebook is een vaste waarde geworden binnen het dagelijks leven. We komen thuis van school en gebruiken Facebook om een groepswerk tot een goed einde te brengen, om te kijken of dat leuke winkeltje nog iets nieuws binnen heeft, of om zelf iets te koop aan te bieden in de vele verkoopgroepen die te vinden zijn op Facebook. Maar hoe zit dat met mama's? Waarvoor gebruiken zij Facebook?
Er werden diepte-interviews afgelegd bij 16 moeders van tieners tussen de 12 en 14 jaar om dit te weten te komen. Zo werd er in deze studie onder andere gekeken naar wat er gebeurt wanneer moeder en kind elkaar vinden op Facebook. Hoe de offline relatie tussen moeder en kind zich voortzet online. Eerst en vooral nemen moeders de tijd om het kind wegwijs te maken op Facebook. De privacyinstellingen worden overlopen, er wordt uitgelegd hoe je berichten en foto's plaatst en hoe je privéberichtjes verstuurd. Dit wordt gedaan omdat kinderen vaak al op een zeer jonge leeftijd om een Facebookprofiel komen vragen. Mama's zien het daarom niet altijd meteen zitten om hun kinderen toe te laten op Facebook. Ze zijn vaak bezorgd dat hun kind vreemde personen zou toevoegen of te veel persoonlijke informatie deelt. Daarom hebben ze graag een beetje toezicht op wat hun kind zoal doet op Facebook. Zo kan er bijvoorbeeld gevraagd worden aan zoon of dochter om inkomende vriendschapsverzoeken aan de mama te laten zien. Personen die de moeder niet kent of waar ze geen goed gevoel bij heeft worden dan niet aanvaard. Sommige moeders weten ook graag het wachtwoord van zoon of dochter, zodat ze er toezicht op kunnen houden wanneer ze dit nodig achten.
Wanneer moeders de vraag gesteld werd welke rol Facebook speelt binnen hun moederschap dan werd er vaak geantwoord dat ze Facebook gebruiken om hun kind(eren) een beetje te controleren en in het oog te houden. Wanneer ze bevriend zijn met hun kinderen op Facebook krijgen ze automatisch zicht op wat er speelt in het leven van hun zoon of dochter. Als ze dan iets zien verschijnen wat hen zorgen baart, kunnen ze het kind hier eventueel over aanspreken. Indien ze beschikken over het wachtwoord van hun kind(eren) kan er nog een stapje verder gegaan worden. Dan hebben moeders ook de mogelijkheid om de privéberichten te lezen. Dit wordt soms gedaan wanneer men ziet dat het kind toch vriendschapsverzoeken aanvaardt van personen waar de moeder geen goed gevoel bij heeft. Er wordt niet altijd iets gedaan met het wachtwoord van het kind. Gewoon de mogelijkheid om in te grijpen, mocht er zich iets raars voordoen, stelt hen gerust.
Maar wanneer doet er zich iets raars voor? Wanneer gaan moeders bewust het profiel van hun kind controleren? Hier speelt de bezorgdheid rond pesten een verklarende rol. Pesten is een topic dat vaak aan bod komt in de media waardoor moeders zich er bewust van zijn dat pesten niet stopt eens de kinderen thuis zijn. Pesten loopt door via sociale media als Facebook en moeders gebruiken Facebook dan ook als middel om eventueel pestgedrag op te sporen. Moeders in deze situatie merken dat er iets scheelt met hun kind, maar wanneer ze hun kind hierover aanspreken blijft enig reactie uit. Het is dan dat moeders te rade gaan op Facebook en het profiel van het kind bekijken of de privéberichten openen.
Facebook wordt ook gebruikt als een extra vorm van communicatie binnen het gezin. Zowel binnenshuis als buitenshuis kunnen er praktische berichtjes gestuurd worden naar elkaar. Kinderen durven via Facebook wel eens polsen of ze wat langer mogen opblijven, mama's daarentegen roepen hun kroost weleens aan tafel via Facebook. Het is leuk en luchtig converseren met elkaar vanwege de hoge funfactor die Facebook met zich meedraagt. Denk maar aan de vele grappige emoticons die je naar elkaar kan sturen, of filmpjes en foto's die je met elkaar kan delen. Toch kunnen er ook diepere conversaties plaatsvinden op Facebook. Zo halen sommige moeders aan dat Facebook door hun kind(eren) soms gebruikt wordt om iets te vragen of vertellen wat ze niet meteen face-to-face durven aan te kaarten. Mama's denken dat het voor kinderen soms makkelijker is om dingen via een chatvenster te vertellen eerder dan rechtstreeks. Voor gescheiden moeders speelt Facebook nog een extra rol. Via Facebook kunnen zij (stiekem) contact blijven houden met hun zoon of dochter wanneer deze bij de vader verblijft.
Verder kan Facebook ook gebruikt worden als een meer praktisch hulpmiddel binnen het ouderschap. Elke moeder gebruikt Facebook op haar eigen manier. Zo zijn er verschillende Facebookgroepen waar men lid van kan worden, denk bijvoorbeeld aan ruil- en verkoopgroepen waar ze oude kledij van hun kind(eren) in kwijt kunnen. Er kunnen ook nieuwe vriendschappen ontstaan met andere moeders, bijvoorbeeld met de moeders van klasgenoten van hun kinderen. Zo kan er wel eens met elkaar gechat worden om schoolgerelateerde zaken te bespreken. Kortom, Facebook kan een zeer uitgebreide rol spelen in het leven van moeders met tieners. Het vormt een onderdeel van het dagelijks leven waardoor Facebook zich ook een weg baant binnen het ouderschap. De rol van moeder krijgt ook een online-invulling wanneer kinderen hun weg vinden naar Facebook.
