Wat als volwassenen knutselen op de werkvloer?

Kan jij je vaardigheden ten volle benutten in je job? Ja? Goed voor jou! Nee? Je bent niet alleen! Zo blijkt uit een recent onderzoek dat 40% van de werknemers uit diverse landen dit niet kan. Job crafting biedt hiervoor een oplossing doordat het jouw job aanpast aan je eigen vaardigheden en je eigen interesses. Bovendien blijkt uit een thesisstudie aan de KU Leuven dat job crafting gedrag aan te leren is via een micro-interventie.

Euhm job crafting?

Inderdaad! En dat is geen academisch paradepaardje, maar iets dat zelfs Jan met de pet kan toepassen in zijn of – in het geval van Janine – haar job. In het Nederlands wordt het weleens ‘functieknutselen’ of ‘baanboetseren’ genoemd. Job crafting houdt in dat je als werknemer zelf veranderingen aanbrengt in je job zodat deze beter aansluit bij je eigen vaardigheden en je eigen interesses. Concreet kan je je job craften op verschillende manieren. Zo kan je bijvoorbeeld nieuwe – weliswaar leuke – taken toevoegen aan je takenpakket of een betere band creëren met één van je collega’s. Dit alles op basis van je motivatoren, talenten en persoonlijke kenmerken. Tot zover de theorie, tijd voor de praktijk. Hier knelt het schoentje echter vaak aangezien het niet altijd vanzelfsprekend is om job crafting op een effectieve manier toe te passen. 

Eerste hulp bij job crafting

Net omdat het niet altijd eenvoudig is om je job aan te passen aan je eigen vaardigheden en voorkeuren bestaan er ‘hulplijnen’, zoals workshops over job crafting. Die zijn heel leuk om bij te wonen, maar vergen vaak heel wat tijd. Tijd die we in ons drukke bestaan niet altijd ter beschikking hebben. Bijgevolg rijst de vraag of er geen andere manier bestaat om te leren job craften. Het antwoord hierop verschijnt als een ware deus ex machina in de vorm van een micro-interventie.

Een micro-interventie is een online interventie waarbij geen intensief contact met een begeleider of coach nodig is. Bovendien beslis je als deelnemer zelf waar en wanneer je aan de micro-interventie werkt. Handig hé. Micro-interventies zijn reeds succesvol toegepast in andere psychologische onderzoeken, maar hebben hun weg naar studies over job crafting nog niet gevonden. Daar wou een masterproef aan de KU Leuven verandering in brengen. Helaas bekt ‘micro-interventie’ niet zo goed, waardoor we besloten om het wat fancier te maken. En hup, de term ‘online zelfbegeleidingstraject’ was geboren.

Missie job crafting

De masterproef had als missie na te gaan of een online zelfbegeleidingstraject – alias micro-interventie – mensen leert job craften. Hiervoor maakten we gebruik van een experimentele groep, die het online zelfbegeleidingstraject volgde, en een controlegroep die het traject niet volgde. De mate van job crafting werd voor beide groepen gemeten voor en na het online zelfbegeleidingstraject. Op deze manier werd het effect ervan in kaart gebracht.

De missie van de deelnemers uit de experimentele groep bestond uit het opstellen van vier persoonlijke job crafting doelen. Deze doelen konden de deelnemers vervolgens in de weken na het zelfbegeleidingstraject uitvoeren. Op het einde van elke werkweek koppelden de deelnemers terug naar hun ‘job crafting missie’ en dachten ze na waarom hun vooropgestelde doelen al dan niet verwezenlijkt waren.

Mission (Im)possible?

En dan nu de hamvraag van het onderzoek: werkt zo’n online zelfbegeleidingstraject ook? Het antwoord is… – tromgeroffel: Ja! Uit de metingen bleek dat mensen uit de experimentele groep beduidend meer aan job crafting deden dan personen uit de controlegroep, wat te wijten is aan het online zelfbegeleidingstraject. Daarnaast vonden we een positief verband tussen job crafting en werk-privé verrijking. Dit laatste is het gevoel dat positieve ervaringen op het werk eveneens voor positieve ervaringen in het privéleven zorgen, wat wordt verklaard doordat job crafting meer betekenis geeft aan het werk. Over de richting van bovenstaand verband kan echter niet met zekerheid een uitspraak worden gedaan. Job crafting kan met andere woorden voor werk-privé verrijking zorgen, maar het omgekeerde kan evenzeer waar zijn.

Kwartier functieknutselplezier

Wie dacht dat knutselen voorbehouden was voor kinderen heeft het grondig mis. Integendeel, knutselen, en meer bepaald ‘functieknutselen’ – alias job crafting –, werpt zijn vruchten af doordat het je job beter laat aansluiten bij jou als persoon en het je je job eveneens betekenisvoller maakt. Bijgevolg zouden we voortaan wat meer moeten knutselen op de werkvloer. Omdat dat makkelijker is gezegd dan gedaan, bestaat er het online zelfbegeleidingstraject waarbij stapsgewijs een persoonlijke ‘job crafting missie’ wordt uitgestippeld. Kortom: vergeet ‘Half uur natuur’, nu is er ‘Kwartier functieknutselplezier’.

Lorenz Verelst