GoGreen: hoe we al gamend het klimaat kunnen redden

"I want you to act as if the house is on fire, because it is."

Met deze zin sloot Greta Thunberg haar speech op het World Economic Forum in Zwitserland af. Tenzij je de laatste maanden onder een steen hebt geleefd, heb je Greta’s boodschap waarschijnlijk al luid en duidelijk gehoord. Ze is niet de enige die een call-to-action in naam van het klimaat verkondigt, krantenkoppen zijn tegenwoordig gevuld met nieuws over milieuproblematiek en duurzaamheid. Thema’s zoals de opwarming van de aarde, microplastics, uitstoot van vliegtuigreizen, consumptie van plastic en emissies ten gevolge van veeteelt beheersen de voorpagina’s. Een groot aandeel van deze problemen wordt veroorzaakt door menselijk gedrag. Dat is een boodschap die we niet graag horen, maar gelukkig is er ook goed nieuws. Onderzoek toont namelijk aan dat we met kleine veranderingen in onze levensstijl de klimaatverandering kunnen tegengaan. Bovendien hoeft het aanpassen van ons gedrag niet saai te zijn. In mijn masterproef onderzocht ik namelijk of gamification, het gebruik van game-elementen in een niet-game context, mensen kan motiveren om duurzamer te leven. Het antwoord (spoiler alert): ja!

Iedereen aan het gamen

Je bent hoogstwaarschijnlijk zelf al eens in contact gekomen met gamification, misschien zelfs zonder dat je het doorhad. Game-elementen zoals puntensystemen, competitie en het delen van vooruitgang met vrienden worden steeds meer gebruikt in applicaties. Het doel: jou, de gebruiker, motiveren een doelstelling te behalen. Deze doelstellingen kunnen zeer uiteenlopend zijn, van het leren van een taal tot het afleggen van een opgelegd aantal stappen per dag. Neem eens een kijkje op je smartphone, misschien gebruik je zelf wel een app die je met behulp van gamification aanmoedigt je doelen te behalen.

Duurzame punten scoren

Om het effect van gamification op duurzaam gedrag te achterhalen, ontwikkelde ik een smartphone applicatie: GoGreen. De app toont je verschillende dingen die je kan doen om het klimaat te helpen, beginnend met kleine veranderingen. Wanneer je deze makkelijkere acties begint uit te voeren, krijg je gradueel moeilijkere taken te zien. Voor elke nieuwe verandering krijg je punten. Dagelijks krijg je ook een opdracht die iets uitdagender is. Lukt het jou om een dag geen plastic verpakkingen te gebruiken? Ga de uitdaging aan en misschien verdien je wel een badge. Je kan je vooruitgang, punten en badges bekijken op een profielpagina die voorzien is van een avatar naar keuze. 

Gamification voor het klimaat: een positief verhaal?

Tijdens het ontwerpen van de app maakte ik verschillende prototypes en vroeg ik feedback van eindgebruikers, om uiteindelijk een zo gebruiksvriendelijk mogelijk ontwerp te bekomen. Het eindresultaat werd gedurende anderhalve maand gebruikt door zestig testpersonen. Met behulp van vragenlijsten meette ik het duurzame gedrag van elke persoon voor en na het gebruiken van de app. Uit de resultaten blijkt dat deelnemers na afloop van de studie gemiddeld vier duurzame acties uitvoeren die ze daarvoor nooit deden. Daarbovenop maakte de app gebruikers bewuster van bepaalde duurzame acties, waardoor ze gemiddeld vier taken die ze al af en toe deden, omzetten in consistente gewoontes. Zoals één van de deelnemers zelf zegt:

“De app maakte me bewust van enkele simpele handelingen die kunnen zorgen voor een duurzamere levensstijl. Juist omdat het zulke kleine dingen zijn die weinig aanpassing vragen raakte ik gemotiveerd om ze dagelijks toe te passen.”

Volgens deelnemers zijn de dagelijkse, meer uitdagende opdrachten en de weetjes die getoond worden bij elke taak de sterkste motivators om duurzamer te leven. Misschien denk je dat het je nooit zou lukken om zonder plastic te leven, maar de app daagt je uit dit toch eens een dag te proberen. Wanneer je hier vervolgens in slaagt, voelt dat best wel als een grote overwinning, zeker als je ook nog eens een weetje te zien krijgt over de impact van je actie. Reden om het vaker te proberen! Ook de opdeling van taken in levels en het puntensysteem hebben een waargenomen motiverend effect. Zien hoe je vooruitgang maakt zorgt ervoor dat je blijft volhouden en steeds een stap verder probeert te gaan. Samengevat heeft gamification in de vorm van punten, levels en uitdagingen dus een positieve impact op duurzaam gedrag.

Wil je het zelf eens uitproberen? Je kan de app downloaden voor je Android smartphone: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.leenvanhoudt.gogreen