Thematische taalboxen voor het gezin

Beeld je eens in dat je van de ene op de andere dag je koffers moet pakken en met je gezin in een vreemd land terechtkomt. Alles om je heen is onbekend. De cultuur, een hele boel vreemde mensen, een onbekende omgeving,… en dan is er nog die taalbarrière. Dit is helaas de realiteit voor vele gezinnen die naar België vluchtte.

“Aanleiding tot”

Taalstimulatie bij anderstalige nieuwkomer. Het is en blijft een veelbesproken thema. Ikzelf ben aan de slag gegaan met anderstalige gezinnen die verblijven in een asielopvangcentrum. Gedurende mijn stage bij het Rode Kruis noodopvangcentrum in Houthalen-Helchteren, merkte ik dat het leren van Nederlands niet voor iedereen even gemakkelijk is. Kinderen die in België aankomen, gaan relatief snel naar school. Op deze manier leren zij binnen aanzienlijke tijd Nederlands. Ik merkte echter dat in gezinnen de kinderen vaak sneller vooruit gaan op gebied van Nederlands dan hun ouders. Dit maakt dat de kinderen er vaak “alleen” voor staan. Waar u vroeger bij een moeilijke vraag mama of papa erbij haalden, blijven deze kinderen vaak op hun honger zitten. Andersom zien we ook kinderen die het moeilijker hebben met het leren van taal. Zij zouden wat extra ondersteuning kunnen gebruiken van o.a. thuis uit. Aangezien ouders het Nederlands vaak zelf niet of beperkt machtig zijn, kunnen deze hun kinderen niet altijd adequaat ondersteunen in hun noden.

“Onderzoeksvraag en aanpak”

Voor de basis van mijn bachelorproef ben ik aan de slag gegaan met vragen zoals: hoe verwerven kinderen een tweede taal, wat is taalstimulatie en hoe kunnen we het leren van die tweede taal bevorderen. Ik ben op zoek gegaan naar gezinsgerichte methodieken omtrent taalstimulatie. Het viel mij echter op dat deze methodieken niet in grote aantallen bestaan. In het werkveld wordt er naar mijn mening te vaak óf met het kind óf met de ouders gewerkt. Met deze bachelorproef wilde ik graag een methodiek creëren die het gezin als geheel ondersteund. Ouders en kinderen kunnen veel van elkaar leren. Van die kracht heb ik gebruik gemaakt om mijn methodiek omtrent taalstimulatie vorm te geven.

Ik maakte dit eindwerk natuurlijk niet voor mezelf. Uiteraard vond ik het dan ook ontzettend belangrijk om de doelgroep waarvoor de bachelorproef ontwikkeld werd een platform te geven om hun mening en noden omtrent het thema te uiten. Deze mening werd bevraagd aan de hand van interviews met enerzijds gezinnen uit het opvangcentrum en anderzijds de scholen waarmee het opvangcentrum nauw samenwerken. Scholen zijn een belangrijke factor wanneer het gaat om taalstimulatie aangezien kinderen vooral hier taal leren. Het leek dan ook zinvol om hun visie en werking omtrent taalstimulatie en betrekking van de ouders te bevragen.

“Uitwerking taalboxen”

Nu hoor ik u denken “wat heeft ze dan gedaan met al deze informatie?”. Ik ontwikkelde taalboxen met als doel anderstalige ouders te ondersteunen en aan te sporen om samen met hun kinderen met taal bezig te zijn. Concreet stelde ik vier thematische boxen samen die gebruikt kunnen worden in gezinscontext. Ze zijn zo samengesteld dat er voor alle leeftijden interessante elementen terug te vinden zijn. Het doel van deze boxen is taalstimulatie bieden aan kinderen en hun ouders door middel van spelmateriaal. Ouders kunnen een leidende rol opnemen in het klaarzetten en uitleggen van de verschillende materialen aan hun kinderen. Elke box is voorzien van een uitgeschreven handleiding die ouders met een beperkt niveau van Nederlands kunnen begrijpen. Ik hoop het gevoel van competentie en verantwoordelijkheid bij de ouders te kunnen versterken door hen een actieve rol te laten opnemen in de taalstimulatie van hun kinderen.

Kinderen en ouders leren aan de hand van de boxen nieuwe woordenschat die ze spelenderwijs kunnen inoefenen. Ik koos voor vier thema’s waarvan zij de woordenschat geregeld tegenkomen in het dagelijkse leven. Dit maakt dat de woorden die ze leren onmiddellijk toepasbaar zijn in de praktijk. Deze thema’s zijn gevoelens, dieren, vervoersmiddelen en het lichaam. Om voor voldoende variatie te kunnen zorgen koos ik ervoor om zowel verhalen als spelmateriaal aan te bieden. In elke box vindt u een prentenboek terug waarvan het verhaal gelinkt is aan het thema van de box. Elk boek sprak ik bovendien in, zodat ouders en kinderen tegelijkertijd het boeken kunnen lezen en beluisteren, en voorzag ik van vertelplaten die de ouders makkelijk kunnen hanteren. Om herkenbaarheid te creëren koos ik ervoor om een aantal spelmaterialen in alle boxen te laten terugkomen. Zo vindt u in elke box bijvoorbeeld woordkaarten met de woordenschat die bij het thema hoort terug. Enkele andere voorbeelden zijn een bingo, een spot-it spel, puzzels, qr-codes naar YouTube filmpjes, etc.

De boxen werden getest in door gezinnen in het opvangcentrum. Waar kinderen de boxen vooral leuk vonden, gaven ouders aan de boxen een meerwaarde te vinden binnen de mogelijkheden om aan taalstimulatie te doen binnen het centrum.

Ik hoop met de taalboxen bevordering van taalstimulatie op een laagdrempelige manier tot bij de gezinnen zelf te brengen en zo een meerwaarde te kunnen bieden op het gebied van taalstimulatie bij gezinnen in een opvangstructuur. Bovendien ben ik ervan overtuigd dat de boxen, mits enkele aanpassingen, in diverse contexten inzet baar zijn. Denk maar aan het onderwijs of een naschoolse kinderopvang.

Tot slot deel ik nog graag de mooie woorden van één van de ouders die de boxen uittestte: “If we had this kind of thing on the day we arrived in Belgium, I am sure my family would have learned more by now.” Ik kan me geen mooier compliment bedenken. Mijn doel is geslaagd.