Ongewenst, Intrusief Gedrag bij Homoseksuele versus Heteroseksuele Ex-Partners

Stalken holebi’s hun ex-partners vaker dan hetero’s?

Every breath you take
Every move you make
Every bond you break
Every step you take
I'll be watching you
(The Police)

“Hoe romantisch”, zou je kunnen zeggen... Of is dit het begin van een ware nachtmerrie? Gestalkt worden is niet meer louter een last voor celebrities of koningshuizen, meer dan 10% van de bevolking wordt tijdens hun leven ooit ongewenst lastig gevallen en in 3/4e van de gevallen gebeurt dit door een ex-partner. Verscheidene studies tonen aan dat dit ongewenst, intrusieve gedrag ernstige gevolgen kan hebben voor het welbevinden van de slachtoffers. Ze ervaren meer depressieve klachten, posttraumatische stress, angst voor hun veiligheid, belanden in isolatie enzovoort. Mensen voelen zich over het algemeen kwetsbaarder en het vertrouwen in anderen wordt aangetast. Onderzoek over dit onderwerp is dus zeker aan de orde.

In deze scriptie werd ongewenst gedrag na een relatiebreuk specifiek onderzocht bij hetero’s versus holebi’s. Aan de hand van vragenlijsten werd in beide groepen het voorkomen, de ernst en de soort ongewenste gedragingen vergeleken. Daarbovenop keken we naar enkele risicofactoren, die dergelijk gedrag kunnen voorspellen. Wie de relatie beëindigde, hoe iemand gehecht is, of de persoon veel rumineert (overmatig piekert) over de voorbije relatie en hoe empathisch iemand is zijn factoren die de kans vergroten dat iemand ongewenst gedrag stelt.

Aangezien stalking en ongewenst gedrag steeds frequenter voorkomen in de huidige maatschappij wordt er logischerwijs vaker onderzoek naar gevoerd. Allereerst valt te zeggen dat het merendeel van ongewenst gedrag voorkomt na een relatiebreuk, vandaar dat deze scriptie het gedrag louter bij ex-partners bestudeert. Daarnaast focussen de meeste studies op de algemene bevolking en wordt de holebigemeenschap vaak slechts vaag vermeld of zelfs volledig over het hoofd gezien. Dit onderzoek is wereldwijd één van de weinige waarin holebi’s en hetero’s vergeleken worden op vlak van voorkomen en ernst van ongewenst gedrag. Na online vragenlijsten te analyseren van bijna 800 personen in Vlaanderen, waarvan ongeveer een derde holebi, bleek dat er geen significante verschillen te merken waren. Toch werden enkele kleine discrepanties opgemerkt tussen beide groepen op vlak van de meest gestelde gedragingen. Zo laten holebi’s vaker ongewenste boodschappen achter bij de ex-partner en dringen ze zich vaker op bij vrienden, familie of collega’s van de ex-partner. Ongewenste gedragingen die in beide groepen het meest voorkomen zijn het overdreven uiten van liefde, het controleren van de ex-partner en/of diens gedrag en het achterlaten van ongewenste liefdesboodschappen.

Om dieper in te gaan op onderwerp werden in dit onderzoek ook de risicofactoren van ongewenst gedrag onderzocht. Op basis van voorgaand onderzoek blijkt dat personen die de relatie niet zelf beëindigden (de ‘gedumpten’ als het ware), meer angstig gehecht (verlatingsangst) zijn, vaker piekeren over de voorbije relatie en meer empathisch zijn (specifiek: meer beïnvloed worden door de emotionele staat van hun naasten) meer geneigd om hun ex-partner lastig te vallen na de relatiebreuk. Wederom is hierover reeds veel onderzoek gebeurd bij heteroseksuele exen, maar nog zo goed als geen bij holebi’s. Het tweede deel van deze studie bevestigt het effect van deze risicofactoren, zowel bij heteroseksuele deelnemers als bij holebi’s. Daarbovenop werden enkele verbanden opgemerkt die in vroegere studies niet te vinden waren. Zo blijken vermijdend gehecht zijn en betere sociale vaardigheden beschermende factoren, die kunnen helpen bij het stellen van minder ongewenst gedrag.

Tenslotte werd gekeken of het effect van deze risicofactoren op het voorkomen van ongewenst gedrag beïnvloed wordt door iemands geaardheid. Wederom was de te herkennen tendens dat er geen al te grote verschillen te vinden zijn tussen hetero- en holebi-seksuele ex-partners, maar toch zijn er enkele interessante uitzonderingen op te merken. Zo stellen meer empathische holebi’s meer ongewenst gedrag dan empathische hetero’s, terwijl hetero’s die vaker piekeren over de relatie dan weer meer ongewenst gedrag stellen dan piekerende holebi’s.

Hoewel het summum van deze resultaten op het eerste zicht misschien een anticlimax lijkt is het interessant om te zien dat de holebi- en heterogemeenschap niet zo sterk verschillen als vaak verondersteld wordt. Daarbovenop toont deze studie aan dat er toch bepaalde verschillen te merken zijn in de specifieke ongewenste gedragingen en zeker op vlak van de risicofactoren. Voornamelijk deze risicofactoren kunnen heel belangrijk zijn om ongewenst gedrag te voorkomen in de toekomst.  Mogelijkheden voor uitgebreider onderzoek over dit onderwerp zijn eindeloos. Als dit artikel reeds je interesse kon prikkelen is de scriptie zeker een aanrader, aangezien het onderzoek uitgebreid besproken wordt, verscheidene verklaringen voor de bekomen resultaten aangereikt worden en talrijke ideeën voor toekomstig onderzoek geopperd worden.