Beautiful no matter what they say?
Beautiful no matter what they say? Toch krijgt het ‘dunne ideaalbeeld’ voorkeur bij adolescente meisjes.
Dat de media invloed hebben op het al dan niet ervaren van lichaamstevredenheid is een feit. Maar hoe wordt die invloed ervaren? Uit het onderzoek van Anaël Duthoy, Bachelor Toegepaste Psychologie aan de Hogeschool West-Vlaanderen, blijkt dat adolescente meisjes wel degelijk invloed vanuit de media en hun omgeving ervaren op hun lichaamstevredenheid. Of zoals een meisje citeerde: “De massa beslist eigenlijk wat mooi is en ik vind het jammer dat de media geen realistische beelden tonen.” Toch zijn er onderlinge verschillen in de meningen en de belevingen over dit thema.
Anaël Duthoy, zelf ook een jonge vrouw, contacteerde 14 Vlaamse meisjes, vanwege een beperkt budget, en onderzocht door middel van groepsgesprekken hoe zij de invloed van de media beleven op hun lichaams(on)tevredenheid. Uit het onderzoek blijkt dat de meisjes zichzelf vooral gaan vergelijken met leeftijdsgenoten en minder met ultradunne modellen uit de media. Een meisje verwoordde het als volgt: “Vooral met meisjes van dezelfde leeftijd vergelijk je, dan kijk je hoe gelukkig zij er uitzien.”.
In het onderzoek werd vastgesteld dat er door de media een ideaalbeeld opgedrongen wordt. Niet alleen door de magazines en de reclame, maar ook door diverse sociale media en de mode industrie wordt het ideale beeld, dat meestal onnatuurlijk dun is, gepromoot. Volgens de meisjes worden de beelden die de media gebruikt duidelijk gemanipuleerd. Niettegenstaande ze beseffen dat de media hen proberen te beïnvloeden en dit uitsluitend voor commerciële doeleinden, ervaren sommigen van hen toch de druk om aan het opgedrongen schoonheidsideaal te voldoen. Dit zorgt bij de meisjes voor gemengde gevoelens en verschillende meningen. Werd uw interesse als nieuwsgierige lezer naar deze meningen geprikkeld? Neem dan zeker het werk van Anaël Duthoy door!
Verder onderzocht Duthoy ook aan welk ideaalbeeld de meisjes wensten te voldoen. Opvallend was dat er niet veel onderlinge verschillen te vinden waren in het gewenste schoonheidsideaal. Hun ideale beeld werd getypeerd door een slank lichaam, mooi haar, een mooie glimlach en mooie ogen. Slechts twee meisjes hadden een andere visie. Er was bijvoorbeeld één meisje die haar ideaalbeeld als een levensstijl omschreef: gezonde voeding, muziek,… Als meisjes hun lichaam gaan vergelijken met het schoonheidsideaal kan hun zelfvertrouwen aangetast worden, wat uiteindelijk een invloed heeft op de lichaams(on)tevredenheid.
Op basis van haar onderzoek geeft Anaël Duthoy nog enkele aanbevelingen mee voor verder onderzoek. Volgens haar is het belangrijk om het onderzoek verder te zetten, met een groter aantal deelnemers, om zo veel mogelijk adolescente meisjes aan het woord te laten komen. Het kan daarnaast verhelderend zijn om enkele meisjes doorheen de puberteit (13 tot en met 21 jaar) te volgen, om beter zicht te krijgen hoe ze omgaan met de invloed van de media en andere factoren.
De bedoeling van dit onderzoek was niet alleen om de belevingen van adolescente meisjes in kaart te brengen, maar ook om mensen op te roepen stil te staan bij hoe ze zelf omgaan met de invloed van de media en hun omgeving op hun lichaams(on)tevredenheid. Om het in de woorden van Epicurus te formuleren: “Bederf wat je hebt niet door te verlangen naar wat je niet hebt.”
Meer weten? Roept dit artikel vragen op of wenst u als lezer uw eigen mening daarover te laten gelden aarzel dan niet om Anaël Duthoy te contacteren; anaelduthoy15@gmail.com.
Bibliografie
Ahern, A. L., Bennett, M. K., Kelly, M., Hetherington, M. M. (2010). A qualitative exploration of young women’s attitudes towards the thin ideal. Journal of Health Psychology, 16, 70-79. doi: 10.1177/1359105310367690
Baarda, D. B., de Goede, M.P.M., Teunissen, J. (2005). Basisboek kwalitatief onderzoek: handleiding voor het opzetten en uitvoeren van kwalitatief onderzoek (2e druk). Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff.
Baarda, B. (2009). Dit is onderzoek! Handleiding voor kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff.
Barlett, C., Saucier, D., Vowels, C. (2008). Meta-analyses of the effects of media images on men’s body-image concerns. Journal of Social and Clinical Psychology, 27, 279–310. Geraadpleegd op http://public.gettysburg.edu/~cbarlett/index/08BVS.pdf
Bartlett, C., Harris, R., Smith, S., Bonds-Raacke, J. (2005). Action Figures and Men. Sex Roles, 53, 877-886. doi: 10.1007/s11199-005-8304-4
Boeije, H. (2006). Analyseren in kwalitatief onderzoek: denken en doen. Amsterdam: Boom onderwijs
Bos, A., Valkenburcht, G. I, Mayer, B., Steenhuis, I., Derks, D. (2005). De weerspiegeling van het uiterlijk in het zelf: Lichaamswaardering, zelfwaardering en sociale vergelijking. Nederlands Tijdschrift Psychologie, 60, 71-79. doi:10.1007/BF03062345
Brehm, S., Kassin, S., Fein, S., Mervielde, I., Van Hiel, A. (2006). Sociale psychologie. Gent: Academia Press
Clay, D., Vignoles, V., Dittmar, H. (2005). Body Image and Self-Esteem Among Adolescent Girls: Testing the Influence of Sociocultural Factors. Journal of Research on Adolescence, 15, 451-477. doi:10.1111/j.1532-7795.2005.00107.x
Craeynest, P. (2010). Psychologie van de levensloop: Inleiding in de ontwikkelingspsychologie. Leuven: Uitgeverij Acco
Crone, E. (2012). Het sociale brein van de puber. Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker
De Boer, F. (2010). Een volgende variant van de Grounded Theory Approach. KWALON, 15, 55-60. Geraadpleegd op http://www.boomlemmatijdschriften.nl/tijdschrift/KWALON/2010/1/KWALON_2…
De Boer, F. (2011). Grounded Theory Approach: an update. KWALON, 16, 25-33. Geraadpleegd op http://www.metamedicavumc.nl/pdfs/boerKWALON2011001008.pdf
Dens, N., De Pelsmacker, P., Janssens, W. (2008). Effects of scarcely dressed models in advertising of Belgian men and women. Sex Roles, 60, 366-378. doi: 10.1007/s11199-008-9541-0
Dinç, B., Alisinanoğlu, F. (2010). Defining the Effects of Television on the Body Image on the Basis of Adolescents’ Opinions. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry,1, 66-77. Geraadpleegd op http://www.tojqi.net/articles/TOJQI_1_2/TOJQI_1_2_Article_5.pdf
Dinklo, I. (2006). Fabels en feiten over kwalitatieve onderzoeksresultaten. KWALON, 11, 35-43. Geraadpleegd op http://www.boomlemmatijdschriften.nl/tijdschrift/KWALON/2006/2/KWALON_2…
Doodle maakt plannen eenvoudiger. (2014). Geraadpleegd op http://doodle.com/nl/
Dove Fonds voor zelfwaardering. (2006). Het Dove onderzoek toont aan wat de impact is van een laag gevoel van zelfwaarde op het leven van meisjes en vrouwen (rapport). Geraadpleegd op http://www.zorra.gendersquare.org/Publieksprijs/2006/images/DoveFiche_B…
Eliot & Associates (2005). Guidelines for Conducting a Focus Group. Geraadpleegd op http://assessment.aas.duke.edu/documents/How_to_Conduct_a_Focus_Group.p…
Etcoff, N., Orbach, S., Scott, J., D’Agostino, H. (2006). The real truth about beauty: A global report: Findings of the Global Study on Women, Beauty and Well-Being (rapport). Geraadpleegd op: http://www.clubofamsterdam.com/contentarticles/52%20Beauty/dove_white_paper_final.pdf
Frost, J., McKelvie, S. J. (2005). The relationship of self-esteem and body satisfaction. Athletic insight: The online Journal of Sport Psychology, 7, 36-49. Geraadpleegd op http://www.athleticinsight.com/Vol7Iss4/SelfPDF.pdf
Gerner, B.,Wilson, P. (2005). The relationship between friendship factors and adolescent girls' body image concern, body dissatisfaction, and restrained eating. International Journal of Eating Disorders, 37,313-320. doi: 10.1002/eat.20094
Giummarra, M. J., Gibson, S.J., Georgiou-Karistianisa, N., Bradshawa, J.L. (2008). Mechanisms underlying embodiment, disembodiment and loss of embodiment. Neuroscience and biobehavioral reviews, 32,143-160.Geraadpleegd op http://www.psychfysio.nl/Nieuws/2_18_1.html
Grabe, S., Hyde, S. J., Ward, M. L. (2008). The role of the media in body image concerns among women: A meta-analysis of experimental and correlational studies. Psychological Bulletin, 134, 460-476. doi: 10.1037/0033-2909.134.3.460
Gray-Little, B., Williams, V.S.L., & Hancock, T. D. (1997). An item response theory analysis of the Rosenberg Self-Esteem Scale. Personality and Social Psychology Bulletin, 23, 443-451. Geraadpleegd op http://www.fetzer.org/sites/default/files/images/stories/pdf/selfmeasur…
Grogan, S. (2008). Body image: understanding body dissatisfaction in men, woman and children. New York : Routledge
Grudens-Schuck, N., Allen, B. L., Larson, K. (2004). Focus Group fundamentals (Report no. PM 1969b). Geraadpleegd op Iowa State University website: http://www.extension.iastate.edu/publications/pm1969b.pdf
Hargreaves, D., Tiggemann, M. (2003). The effect of ‘thin ideal’ television commercials on body dissatisfaction and schema activation during early adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 32, 367-373. doi: 0047-2891/03/1000-0367/0
Hemmerechts, K. (2008) De man, zijn penis en het mes. Amsterdam/Antwerpen:Querido’s Uitgeverij
Hennink, M.M. (2007). International Focus group Research: A handbook for the Health and Social Science. New York: Cambridge University Press
Holland Doc. (2013). Sunny Side of Sex: Cuba [video]. Geraadpleegd op http://www.hollanddoc.nl/kijk-luister/documentaire/s/sunny-side-of-sex-…
Ivens, D. (2009). De groep aan het woord: de techniek van focusgroepsgesprekken. Ad Rem, 5, 10-12. Geraadpleegd op http://www.communicerenmetarmen.be/sites/default/files/DorienIvensFocus…
Kelly, M., Wall, M., Eisenberg, M.E., Story, M., Neumark-Sztainer, D. (2005). Adolescent girls with high body satisfaction: who are they and what can they teach us? Journal of Adolescent Health, 37, 391-396. doi:10.1016/j.jadohealth.2004.08.008
Knauss, C., Paxton, S. J., Alsaker, F. D. (2008). Body dissatisfaction in adolescent boys and girls: Objectified body consciousness, internalization of the media, body ideal and perceived pressure from media. Sex Roles, 59, 633-643. doi: 10.1007/s11199-008-9474-7
Kohnstamm, R. (2002). Kleine ontwikkelingspsychologie III: de adolescentie. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum
Koppen (2014). Nood aan echte lijven [video]. Geraadpleegd op http://www.een.be/programmas/koppen/nood-aan-echte-lijven
Krueger, R. A., Casey, M. A. (2008). Focus groups: A practical guide for applied research. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
Martijn, C., Alleva, J., Jansen, A. (2012). Nieuwe interventies om tevredenheid met eigen uiterlijk te vergroten: ‘Help, ik ben zo lelijk!’. De Psycholoog,10-18. Geraadpleegd op http://www.eetonderzoek.nl/publikaties/martijn%20et%20al%20DP%20ned%202012.pdf
Mäkinen, M., Puukko-Viertomies, L.R., Lindberg, N., Siimes, M., Aalberg, V. (2012). Body dissatisfaction and body mass in girls and boys transitioning from early to mid-adolescense: additional role of self-esteem and eating habits. BMC Psychiatry, 1-8. doi:10.1186/1471-244X-12-3
Meeus, W. (1994). Adolescentie: een psychosociale benadering. Groningen: Wolters-Noordhoff
Mönks, F.J., Knoers, A. M. P (2009). Ontwikkelingspsychologie: inleiding tot de verschillende deelgebieden. Assen: Uitgeverij Van Gorcum.
Presnell, K., Bearman, S. K., Stice, E. (2004). Risc factors for body dissatisfaction in adolescent boys and girls: A prospective study. International Journal of Eating Disorders, 36, 389-401. doi: 10.1002/eat.2004
Rabiee, F. (2004). Focus-group interview and data analysis. Proceedings of the Nutrition Society, 63, 655-660. doi: 10.1079/PNS2004399
Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton, NJ: Princeton University Press. Geraadpleegd op http://www.fetzer.org/sites/default/files/images/stories/pdf/selfmeasur…
ScienceDaily. (2013). Peer pressure trumps 'thin' ideals in the media. Geraadpleegd http://www.sciencedaily.com/releases/2013/01/130130143628.htm
Schneider, S., Weiss, M., Thiel, A., Werner, A., Mayer, J., Hoffmann, H., Diehl Katharina, The GOAL Study Group. (2012). Body dissatisfaction in female adolescents: extent and correlates. Eur J Pediatr, 127, 373-384. doi: 10.1007/s00431-012-1897-z
Sivert, S. S., Sinanovic, O. (2008). Body dissatisfaction: Is age a factor? Philosophy, Sociology, Psychology and History, 7, 55-61. Geraadpleegd op http://facta.junis.ni.ac.rs/pas/pas2008/pas2008-05.pdf
Sira, N., Parker White, C. (2010). Individual and Familial Correlates of Body Satisfaction in Male and Female College Students. Journal of American college Health, 58, 507-514. doi:10.1080/07448481003621742
Slocum, N., King Baudouin Foundation. (2005). Participatory methods: a practioner’s manual, focus group [Brochure]. Geraadpleegd op http://www.kbs-frb.be/uploadedFiles/KBS-FRB/Files/EN/PUB_1540_Toolkit_8…
Stalpers, J. (2007). Elicitatietechnieken in kwalitatief onderzoek. KWALON, 12, 32-39. Geraadpleegd op http://www.boomlemmatijdschriften.nl/tijdschrift/KWALON/2007/1/KWALON_2…
Stang, J., Story, M., Croll, J. (2005). Guidelines for Adolescent Nutrition Services. Chapter 13: body image and adolescents. Geraadpleegd op http://www.epi.umn.edu/let/pubs/img/adol_ch13.pdf
StatPac Inc. (2013). Survey Sampling Methods. Geraadpleegd op http://www.statpac.com/surveys/sampling.htm
Stice, E., Shaw, H. (2002) Role of body dissatisfaction in the onset and maintenance of eating pathology: A synthesis of research findings. Journal of Psychosomatic Research, 53, 985-993. Geraadpleegd op http://cronus.uwindsor.ca/users/j/jarry/main.nsf/032ecd0df8f83bdf852569…
Solomon, M., Bamossy, G., Askegaard, S. (2008). Consumentengedrag. Amsterdam: Pearson Benelux
Tucci, S., Peters, J. (2008). Media influences on body satisfaction in female students. Psicothema, 20, 521-524. Geraadpleegd op http://www.psicothema.com/pdf/3517.pdf
Van der Meulen, M. (1993). Zelfbeeld en psychisch functioneren: een introductie. Kind en adolescent, 14, 94-101. doi: 10.1007/BF03060513
Van Hellemont, C., Van Den Bulck, H. (2008). Beeldvorming van vrouwen en mannen in de reclame in België. Geraadpleegd op Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen website: http://igvm-iefh.belgium.be/nl/binaries/27%20-%20Beeldvorming_reclame_NL_tcm336-59987.pdf
Van den Berg, P., Paxton, S.J., Keery, H., Wall, M., Guo, J., Neumark-Sztainer, D. (2007). Body dissatisfaction and body comparison with media images in males and females. Body Image, 4, 257-268. doi: 10.1016/j.bodyim.2007.04.003
Van Selm, M. (2007). Focusgroeponderzoek. Kwalon, 34, 5-10. Geraadpleegd op http://www.boomlemmatijdschriften.nl/tijdschrift/KWALON/2007/1/KWALON_2…
Vartanian, L.R. (2012). Self-discrepancy Theory and body image. Encyclopedia of Body Image and Human Appearance, 2, 711-717. doi:10.1016/B978-0-12-384925-0.00112-7
Wade, T., Tiggemann, M. (2013). The role of perfectionism in body dissatisfaction. Journal of Eating Disorder, 1-6. doi:10.1186/2050-2974-1-2
Wester, F., Smaling, A., Mulder, L. (2000). Praktijkgericht kwalitatief onderzoek. Bussum: uitgeverij Coutinho b.v.
Woertman, L. (1994). Beelden van een lichaam: De mentale representatie van lichaamsbeelden. Lisse: Swets & Zeitlinger
Woertman, L., van den Brink, F. (2009). Welke spiegel vormt mijn lichaamsbeeld? Tijdschrift voor Seksuologie, 33, 141-147. Geraadpleegd op http://www.tijdschriftvoorseksuologie.nl/archief/tvs2009-02/tvs%20editi…
W.W. Norton & Company Inc. (2014). Rosenberg’s Self-Esteem Scale [Vragenlijst]. Geraadpleegd op http://www.wwnorton.com/college/psych/psychsci/media/rosenberg.htm
Yamamiyaa, Y., Cashb, F.T., Melnykb, S.E., Posavacc, H.D., Posavac, S.S. (2004) Brief Research report: Women’s exposure to thin-and-beautiful media images: body image effects of media-ideal internalization and impact-reduction interventions. Body Image, 2, 74-80. doi:10.1016/j.bodyim.2004.11.001
