Scriptiebank overzicht

Een verloren meesterwerk van Rogier Van der Weyden gereconstrueerdRond 1436 kreeg de bekende schilder Rogier Van der Weyden de opdracht om vier grote schilderijen te maken voor het Brusselse stadhuis. Het duurde een aantal jaren vooraleer de kunstenaar de werken voltooide maar nadien werden ze de trots van Brussel, enkel vergelijkbaar met het Lam Gods van Jan Van Eyck in Gent.  Het is moeilijk voor te stellen dat het Lam Gods niet meer zou bestaan maar voor de schilderijen van Van der Weyden is dit helaas het geval.

“Vrijheid of Dood!” De herinnering aan de Geuzen in negentiende-eeuws BelgiëNa de onafhankelijkheid van 1830 voelde de nieuwe natiestaat België de nood zichzelf ten opzichte van zowel inwoners als buitenwereld te legitimeren. Toneel vormde het ideale medium, terwijl de toegeëigende vaderlandse geschiedenis de stof leverde.In de ogen van Vlaamse letterkundigen was België een samenvoeging van twee taalkundige en culturele sferen. Door het Vlaamse element extra in de verf te zetten, onderscheidde het Belgenland zich van het “Hollandse” Nederland en Franse invloed.

Ideeën in de vorm van vrouwen“Hierna zag ik het beeld van een vrouw die zo groot was als een grote stad. Ze had een wondermooie kroon op haar hoofd en glanzende pracht hing als mouwen aan haar armen. Haar stralen vulden hemel en aarde.”Zo beschrijft Hildegard van Bingen, de twaalfde-eeuwse zieneres die beroemdheid verwierf met haar visioenboeken, het visioen waarin ze de verpersoonlijking van de Kerk te zien krijgt. Voor Hildegard en haar tijdgenoten was het evident om abstracte begrippen voor te stellen als vrouwen.

De vergeten psychiatrische patiëntAf en toe krijgen we het op ons bord via een documentaire: psychiatrische zorg in een ontwikkelingsland. Vorig jaar zond Vranckx een shockerende reportage uit over psychiatrische instellingen in Mexico. Later dat jaar toonden zijn nomades even schrijnende beelden over geestelijke gezondheidzorg in Oost-Congo. Het is de logica zelve: leven in een geweldadige, onzekere context kan angst, post-traumatische stress, depressie en zelfs psychose veroorzaken.

Met deze scriptie werd een bijdrage geleverd aan het historisch onderzoek aangaande kinderen tijdens de Eerste Wereldoorlog in onbezet België. Aan de hand van het bespreken van de jeugddelinquentie werd een beeld geschetst van de kinderen en hun dagelijks leven tijdens deze voor hen ongeziene omstandigheden. Het werd duidelijk dat de oorlog niet alleen inwerkte op het wel en wee van de bevolking in het door het Duitse Rijk bezette landsdeel, maar dit ook het geval was voor de bevolking achter het front.

Ketters, terroristen en armoezaaiers: Engelse katholieke en Nederlandse protestantse ballingen in de zestiende eeuw“It is knowne in England that our nation hathe bene begged for in sermons, and this is divulged there in pulpites to shewe in what state the King of Spaine’s English pentioners do live here, as also what a great punishment of misery is now laid uppon us because we are enemyes to them and their gospell. And the matter is lyke shortly to be amplyfied in bookes and ballets.

Elk mens, ongeacht zijn achtergrond of levensverhaal, wordt gedreven en is op zoek naar zinbeleving in zijn leven. Breukervaringen, ervaringen van verlies en lijden … zijn geen struikelblokken in het zoeken naar zin, maar triggeren net het belang van zingeving. Als de hoop verloren gaat, is het aan de a(A)nder om een teken van nieuwe hoop te zijn. Als pastor en als mens zijn we hiertoe gezonden.Spiritualiteit als noodzaak: zin-groepen in opmarsMeer en meer wordt het taboe rond psychische problemen doorbroken en krijgt de geestelijke gezondheidszorg meer media-aandacht.

Feest in Brussel anno 1670Wonderbaarlijke mirakels spreken vaak tot de verbeelding. Dat is duidelijk het geval bij het Brusselse Sacrament van Mirakel dat bestaat uit hosties die in 1370 doorstoken zouden zijn door joden uit Brussel en Leuven en die daardoor begonnen te bloeden. Het verhaal rond het Sacrament van Mirakel leefde bij de Brusselse bevolking en uitte zich in een specifieke devotie. Naast een jaarlijkse processie werden er ook jubileumvieringen ingericht.

In de zomer van 1916 luisterde een Amerikaanse vrouw begeesterd naar een toespraak van kardinaal Mercier in de kathedraal van Brussel. Als vertegenwoordiger van de internationale Commission for Relief in Belgium (CRB of kortweg Commissie) had zij enkele dagen eerder de oversteek naar bezet België gemaakt. Charlotte Kellogg is de eerste en enige Amerikaanse vrouw die voor de Commissie in België verbleef. Op zoek naar lokale liefdadigheidsinstellingen trok zij zes maanden lang door Vlaamse en Waalse gemeenschappen.

EEN UITWEG UIT JONGERENBENDES: GOD OF DE DOOD? “Hier in Honduras kunnen jongeren slechts voor twee redenen een bende verlaten: door zich te bekeren tot de kerk of doordat ze worden vermoord.”Honduras ligt geografisch gezien in het midden van Centraal-Amerika en wordt samen met El Salvador en Guatemala ook wel ‘de geweldadige driehoek’ genoemd. Honduras staat bekend als het land met de meeste moorden ter wereld. Niet minder dan 90 per 100.000 inwoners worden ieder jaar vermoord (ter vergelijking, in België gaat het om minder dan 2 per 100.000 inwoners).

Homofoob zijn? Da’s zo gay! “Janet, jongen!” “Je kleed je als een pot!”“Gast, doe niet zo gay!”Als we de wetenschappelijke literatuur mogen geloven, is homofobie – ofwel negatieve opvattingen en attitudes over mensen die niet heteroseksueel geaard zijn - in België steeds meer uit den boze. De kerkelijke afkeur van homoseksuelen is vervangen door wijdverspreid protest tegen anti-homowetten en ‘uit de kast komen’ is al zo dagdagelijks geworden dat het in Thuis en Familie voorkomt. Leven we niet in een regenboogparadijs? Het antwoord hierop kan je zelf wel bedenken: nee.

Wat een oorlogsmuseum met je doet: de Groote Oorlog in bezoekersperspectief Eén keer binnen krijg ik een heleboel indrukken tegelijk: ik merk dat er erg weinig in de ruimte aanwezig is. Ik bedoel: ik kan alles in quasi één oogopslag zien. (…) Het gebouw is heel modern en dat voelt goed aan: er is licht van buiten en er is plaats om te zitten. Wanneer ik me op de bankjes zet, kijk ik aan de ene kant uit op foto’s van soldaten en (…) aan de overkant [op] een gedicht van Erwin Mortier. Ik probeer me erop te concentreren en het te lezen, maar begrijp nog niet goed wat er staat.

De onzichtbare architectuur van de Afrikaanse kerken in GentLuchthavens en treinstations, detentiekampen en asielcentra, grensposten en -muren, maar ook fenomenen als 'de sociale mix' en 'gentrificatie': ze illustreren dat architectuur, stedenbouw en planning voor – of vaak eerder tegen – de migrant vrij aanwijsbaar is. Moeilijker is om die migrant als actor te beschouwen in architecturale en stedenbouwkundige activiteiten.

Ethiopische Moslims in de publieke ruimte van Addis Ababa sinds 1991Het is vrijdag twaalf uur in Addis Ababa, de Ethiopische hoofdstad. Over een uurtje begint het vrijdagsgebed of Juma’a: het belangrijkste gebed van de week voor Moslims over heel de wereld. Ik bevind me in het stadscentrum en bezoek er de belangrijkste moskee: Anwar mosque. Daarvoor moet ik naar Merkato, volgens de Ethiopische bevolking de ‘grootste markt van Afrika’. Uit alle straatjes en steegjes stromen mensen naar de moskee om Juma’a bij te wonen. De gebedsruimte is echter al snel vol.

Kinderen als ‘ideale’ slachtoffers?Op 13 maart 2012 stond ons land even stil. Een bus vol met 12-jarigen, die terugkwamen van hun sneeuwklassen, verongelukte in Sierre met dramatische gevolgen. Het was een gebeurtenis die iedereen beroerde en waarover uitvoerig werd bericht in de media. Maar zou deze berichtgeving even uitvoerig geweest zijn als er enkel volwassenen betrokken waren bij het ongeval?Dit vroeg Sofie Monballyu, studente Communicatiewetenschappen aan Universiteit Gent, zich af en maakte er haar masterproef over.

De Vlaamse diasporasamenleving zorgt ervoor dat er niet enkel aandacht is voor het televisiegebruik van autochtonen, maar ook voor dat van etnische minderheden. Vooral diasporajongeren bevinden zich in een moeilijke positie, aangezien ze tussen twee culturen balanceren. Ook in bestaand kwantitatief media-onderzoek wordt nadruk gelegd op het dichotome televisiegebruik van etnische minderheden.In dit onderzoek stappen wij af van die dichotomie en trachten wij het televisiegedrag van diasporajongeren te onderzoeken zonder de individuele situatie van elke jongere uit het oog te verliezen.

Zie PDF bestand

Wat als de broek u past maar de productieomstandigheden knellen?Weet u het nog? Op 24 april 2013 stortte de Bengaalse textielfabriek Rana Plaza in.Minstens 1125 werknemers kwamen om en 2500 arbeiders liepen (zware) verwondingen op.In één klap zoveel slachtoffers voor onze kledingproductie…Het is best mogelijk dat de kledij die u op dit ogenblik draagt in zo’n onveilige fabriek geproduceerd is.

HOE EEN ZAK KOLEN DE SAMENLEVING VERANDERDEWelkom in Limburg, een multiculturele provincie met veel geschiedenis. Limburg lijkt voor velen een boerenprovincie, maar in het verleden is het een belangrijke factor geweest voor de Belgische economie. De mijnen hebben daartoe veel bijgedragen, maar ze hebben er ook voor gezorgd dat de provincie verschillende nationaliteiten kent.Vanaf de jaren 1917 ontstonden zeven mijnzetels over heel Limburg. Daar waren heel wat arbeiders voor nodig.

Twittergebruik Studio Brussel en JOE fm onderzochtNaar de radio luisteren is anno 2014 nog steeds hip. En dat terwijl de radio een aantal jaren geleden ten dode opgeschreven leek te zijn. Het oudste medium ging de uitdaging met de toenemende digitalisering volledig aan en staat vandaag sterker dan ooit. Ook bij Studio Brussel (VRT) en JOE fm (Medialaan) hadden ze de boodschap begrepen. Zij hebben dan ook handig ingespeeld op de toenemende populariteit van sociale media.

Optimalisatie van een biogasinstallatie voor kleinschalig gebruikVZW “Students for energy in Africa”, kwam met het innovatieve idee om onderzoek te doen naar kleinschalige biogasinstallaties. Het probleem bij deze installaties is het warmteverlies omwille van de koudere omgevingstemperatuur. Daarom ligt de focus op het verbeteren van de rendabiliteit en het bepalen van de commerciële toepasbaarheid.

 Er zijn van die woorden of begrippen die als een soort van mantra opduiken in elke visietekst of beleidsverklaring, ongeacht het thema. Duurzame ontwikkeling is daar zo een van. Van politiek over banksector, overheid, bedrijfswereld tot architectuur, mobiliteit en gezondheidszorg: alles moet solidair, verantwoordelijk, onderbouwd, visionair en voluntaristisch zijn, maar anno 2014 bovenal ook duurzaam. Ook de erfgoedwereld kon natuurlijk niet achterblijven en is zich sinds enkele jaren op duurzaamheid beginnen richten.

Constitutionele crisis in Egypte: sharia of mensenrechtenSinds 1980 zijn de islamitische geloofsregels, de sharia, volgens de Egyptische grondwet “de voornaamste bron van wetgeving”. Een bepaling die hier in het westen niet hartelijk werd onthaald, maar ook in Egypte voor de nodige commotie zorgde. De politieke discussie over de rol van de sharia woedt er al jaren, en nog sterker na de Arabisch lente. Wat zou de mogelijke uitkomst zijn van de revolutie?In deze discussie vuren de verschillende partijen uiteenlopende argumenten op elkaar af.

Geen regenboognatie zonder revolutie?Zuid-Afrika ... Dan denkt u aan de windmolens in de Karoo, de Big Five in het Kruger Park, het WK voetbal in 2010, de vuvuzela, de ‘Waka waka’ van Shakira en de ‘Pata pata’ van Makeba. Maar het land kent ook een lange geschiedenis waarbij het steevast zijn niet-blanke bevolking discrimineerde.

 Een grote stap vooruit naar de uitroeiing van malaria in Cambodja! Een nieuwe aanpak om de laatste malaria haarden op te sporen en uit te roeien. Malaria is wereldwijd de meest voorkomende infectieziekte, veroorzaakt door een parasiet die wordt overgedragen door de steek van malariamuggen.Volgens cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie leven 3.3 miljard mensen verspreid over 107 landen in risicogebieden. In Cambodja lopen ongeveer 2.1 miljoen mensen risico op malaria.

Christelijke wortels in een islamitisch nestTijdens haar kindertijd zette Lisa[1] haar schoentje klaar voor de sint, versierde ze de kerstboom en was ze misdienaar in de kerk. In haar huidige leven knutselt ze met de kinderen lampionnen voor de vastenmaand, bidt ze vijf maal per dag en gaat ze bewust voor halal.Het verhaal van Lisa illustreert één van de getuigenissen van Belgische vrouwen die op jonge of volwassen leeftijd kozen voor een islamitisch gezinsleven. In een antropologische studie laat ik de lezer kennis maken met de leefwereld van tien Vlaamse en Brusselse moslimgezinnen.

Individuele onzekerheid en fake gezelschap troef anno 2012 !?Anno 2012 zijn wij, moderne mensen, altijd ‘in touch’ en liefst met de hele internationale wereld – via Facebook, Skype, Twitter enzovoort. Toch huist eenzaamheid in ieder van ons. Volgens de filosoof-socioloog Zygmunt Bauman is die eenzaamheid net het gevolg van een wereld waarin de grenzen zijn weggevallen, en waarin iedereen met alles en iedereen in verbinding staat.

EEN ANDER SOORT ZIJN Wat is bestaan? De tafel waaraan ik zit, de computer waarop ik letters intik, het scherm waarop deze woorden verschijnen, het licht dat door het raam naar binnen valt, de vogel die landt op een tak van de boom, mijn vingers die over het toetsenbord bewegen, de lucht die door mijn longen stroomt, mijn brein dat gedachten omzet in taal: dit alles bestaat. Ik besta. Op deze dag, mijn verjaardag, wijst alles erop dat ik leef, dat ik er ben. Rondom mij strekt zich een wereld uit, dat weet ik. En ver buiten de grenzen van mijn weten is er nog steeds dat immense heelal.

Anna Bijns: een stukje Antwerps literair erfgoedDe grootste rederijker is een vrouw, staat vaak in de Nederlandse literatuurgeschiedenissen geschreven. Met deze vrouw doelt men op Anna Bijns, een gelovige onderwijzeres uit de zestiende eeuw die geboren en getogen was in Antwerpen. Deze bijzondere auteur was beroemd in haar tijd, maar tevens ook erg berucht, en dat om maar een reden: ze vocht in haar tijd tegen ‘opperketter’ Maarten Luther, de man die door zijn vijfennegentig stellingen een heuse kerkhervorming in de zestiende eeuw veroorzaakte.

Het geheugen van architectuur en de zoektocht naar een eigen culturele identiteitVan kinds af aan krijgen we geschiedenis op een zilveren blaadje gepresenteerd. In klaslokalen worden uren gespendeerd aan de levens van onze voorgangers en ook de media bieden dagelijks een ‘gezonde portie’ geschiedenis aan. We worden tegenwoordig overspoeld met historische feiten en weten niet langer wat belangrijk genoeg is om ingeblikt te worden voor de volgende generatie.