Scriptiebank overzicht

De Vlaamse Scriptiebank is een vrij toegankelijke online databank. Deze bevat alle artikels en full text scripties van deelnemende bachelors en masters aan de

Abortus in Vlaanderen: gelijke wens, ongelijke kans. Een kwalitatief onderzoek naar de impact van het huidig en toekomstig abortusbeleid in Vlaanderen op vrouwen van etnisch-culturele minderheidsgroepen

Universiteit Gent
2023
Ann-Sophie
Dondeyne
Dit onderzoek gaat over de sociale uitsluiting die vrouwen met een migratieachtergrond ervaren bij het zoeken van abortusdiensten.
Meer lezen

De digitale nalatenschap: inpassing in het huidige recht of tijd voor wetgevende initiatieven?

Universiteit Gent
2023
Jonas
Monsieur
Een onderzoek naar de digitale nalatenschap. Voornaamste focus van deze masterproef was gericht op de vraag of het Belgisch recht in staat is om over te gaan tot een efficiënte afwikkeling van deze nieuwe nalatenschap. De wetgever lijkt op vandaag verschillende mogelijkheden te hebben om het recht aan te passen.
Meer lezen

De juridische bescherming van het ongeboren kind dat dreigt op te groeien in een verontrustende situatie: een zoektocht naar een evenwichtige, mensenrechtelijke regelgeving.

Universiteit Gent
2023
Jente
De Bruecker
In deze masterproef werd concreet onderzocht welke mensenrechtelijke aspecten in het gedrang komen wanneer de reproductieve rechten in het kader van de menselijke voortplanting wettelijk beperkt zouden worden en welke alternatieve maatregelen het Belgische recht eventueel kan bieden om het leven van het ongeboren kind te beschermen, indien de ouder zijn belangen verwaarloost.

Derhalve werden eerst de reproductieve rechten in het kader van de menselijke voortplanting bestudeerd, waarna de eventuele beperkingsmogelijkheden van deze rechten nader onderzocht werden. Daarenboven werden ook de eventuele knelpunten van de huidige wetgeving om een ongeboren kind te beschermen, doorgelicht. Afgesloten werd uiteindelijk met de vraag hoe de prenatale kinderbeschermingsmaatregelen in de huidige Nederlandse wetgeving vormgegeven zijn.
Meer lezen

De zorgvolmacht: een vergiftigd geschenk? De mogelijkheden om een intern controlesysteem in te bouwen in de zorgvolmacht met het oog op het voorkomen van misbruik

UC Leuven-Limburg
2023
Jolien
Theijbers
Er wordt gekeken naar de mogelijkheden om een intern controlesysteem in te bouwen in de zorgvolmacht met het oog op het voorkomen van misbruik. Daarnaast wordt de rol van de notaris en de vrederechter besproken.
Meer lezen

De impact van de coronacrisis op de mensenrechten van gedetineerden

Universiteit Gent
2022
Maud
Decavel
Onderzoek naar de impact van de coronacrisis en de daarmee gepaard gaande maatregelen op het recht op gezondheid en het recht op privé-, gezins- en familieleven van gedetineerden.
Meer lezen

Het hoorrecht van minderjarigen in procedures voor de Belgische Familie- rechtbank in het licht van de mensen- en kinderrechten

Vrije Universiteit Brussel
2022
Ward
Van Dorpe
Het hoorrecht van minderjarigen voor de familierechtbank in België onder de loep. Een diepgaand onderzoek naar de balans tussen praktijk en wet.
Meer lezen

Geldt een pandemie als overmacht in het verbintenissenrecht

Universiteit Antwerpen
2022
Caro
Stuer
1. Het uitgangspunt is dat een overeenkomst die geldig wordt aangegaan, de partijen tot wet strekt. Een pandemie kan daar een voorbeeld van zijn een omstandigheid die het moeilijk of onmogelijk maakt een verbintenis na te komen. Overmacht zou ervoor kunnen zorgen dat een schuldenaar wordt bevrijd van zijn contractuele verbintenis.
2. Om na te gaan of er in de context van de coronacrisis sprake is van overmacht, dient in de eerste plaats te worden nagegaan of er sprake is van een toestand waarbij de schuldenaar kampt met een financieel onvermogen. In de meeste gevallen is dit in het kader van een handelshuurovereenkomst.
Luidt het antwoord positief, dan kan men er kort over zijn. De kans is groot dat de rechter de rechtsgrond overmacht niet zal aanvaarden. De meerderheid en de meest recente rechtspraak verwijst naar het cassatiearrest van 28 juni 2018. Het Hof van Cassatie aanvaardt namelijk niet dat financieel onvermogen een kwalificatie tot overmacht rechtvaardigt. Het Franse Hof van Cassatie aanvaardt dit evenmin.
Luidt het antwoord daarentegen negatief en is er geen sprake van een financieel onvermogen in hoofde van de schuldenaar, dan dient te worden nagegaan of aan de toepassingsvoorwaarden van overmacht is voldaan.
3. Er moet bij elke met corona verband houdende situatie geval per geval, sector per
sector, contract per contract worden nagegaan of er sprake is van overmacht.
Een schuldenaar moet zich ingevolge de coronacrisis in de onmogelijkheid bevinden de verbintenis na te komen en de contractuele fout dient ontoerekenbaar te zijn. Er is nog discussie over de vraag of het nu gaat om een absolute of een relatieve onmogelijkheid. De contractuele wanprestatie dient onvoorzienbaar en onvermijdbaar te zijn.
Indien aan de toepassingsvoorwaarden van overmacht niet voldaan is, dan is er geen sprake van overmacht. Er kan dan worden onderzocht of er beroep kan worden gedaan op de alternatieven van overmacht: de wijziging van de overeenkomst, de ontbinding, contractuele clausules of de uitvoering te goeder trouw.

4. Het eerste alternatief voor overmacht is de wijziging van de overeenkomst.
Een contract kan alleen gewijzigd of opgezegd worden mits wederzijdse toestemming van de partijen of op grond van de wet. Dit standpunt wordt gevolgd in het Franse recht en in het nieuwe Burgerlijk Wetboek.
5. Het tweede alternatief is de ontbinding van de overeenkomst. Wanneer de gedwongen uitvoering niet mogelijk is, kan er een keuze gemaakt worden tussen: de gerechtelijke ontbinding, de ontbinding op kennisgeving of het uitdrukkelijk ontbindend beding.
De ontbinding op kennisgeving werd recentelijk erkend door cassatierechtspraak en zal in het nieuwe Burgerlijke Wetboek een wettelijke grondslag krijgen. De ontbinding op kennisgeving is wellicht geïnspireerd op het Franse recht. Er dient bij een ontbinding op kennisgeving sprake te zijn van een wederkerig contract, een voldoende gekwalificeerde schending, een ingebrekestelling en een kennisgeving van de beslissing van de schuldeiser aan de andere contractspartij. Het klassieke voorbeeld van een wanprestatie is de niet-betaling van de huurgelden. Wanneer overmacht kan worden vastgesteld, zal er niet aanvaard worden dat er sprake is van een wanprestatie die de ontbinding rechtvaardigt.
6. Het derde alternatief voor overmacht zijn de contractuele clausules. Deze clausules zijn mogelijk nu het verbintenissenrecht van aanvullend recht is. Enerzijds zijn er de overmachtsclausules en anderzijds de imprevisieclausules. In zo een clausule kunnen contractspartijen bedingen welke omstandigheden in aanmerking komen als overmacht of imprevisie en wat de gevolgen zijn van deze kwalificatie op hun contract. Partijen kunnen dus zelf overeenkomen in welke mate een pandemie een impact zal hebben op hun overeenkomst.
In Frankrijk zijn contractuele clausules eveneens mogelijk.
7. Het vierde en laatste alternatief dat in deze thesis wordt voorgesteld voor overmacht, is de uitvoering te goeder trouw.
Er kunnen op grond van de aanvullende werking van de goede trouw bijkomende verbintenissen worden opgelegd aan partijen. Zo dienen de contractspartijen er zich van te onthouden de nakoming van de verbintenis door de wederpartij te bemoeilijken in de context van een pandemie. Er kan ook de verplichting worden afgeleid om bijkomende contractuele regelingen te treffen met het oog op de goede afloop van de basisovereenkomst. Ook het Franse recht en het nieuw Burgerlijk Wetboek geven deze betekenis aan de aanvullende werking van de goede trouw. Een contractspartij die zich in een situatie van overmacht bevindt, kan worden verhinderd zijn verplichtingen te goeder trouw na te komen. Vaak is een onderhandelde oplossing wel opportuun. Zo kan een betalingsuitstel, afbetalingsregeling of een prijsvermindering worden voorgesteld.
Het is bij de matigende werking en bij rechtsmisbruik aan een contractpartij verboden de haar uit de overeenkomt voortvloeiende rechten uit te oefenen op een manier die in strijd is met wat van een redelijke contractpartij mag worden verwacht. Wie in het kader van de coronacrisis de nakoming zou blijven eisen van een ingrijpend gewijzigde overeenkomst, kan zich schuldig maken aan rechtsmisbruik. De schuldenaar dienst daarnaast loyaal redelijke maatregelen te nemen die de schade van de niet-nakoming kunnen matigen of beperken. Deze redenering is in het Franse recht en het nieuw Burgerlijk Wetboek terug te vinden. Het ontbreken van een onderhandelde oplossing, zoals een betalingsuitstel, een afbetalingsregeling of een prijsvermindering, kan leiden tot rechtsmisbruik. De matigende werking staat de toepassing van de risicotheorie in geval van overmacht echter niet in de weg.
8. Imprevisie kan niet als alternatief worden gebruikt voor overmacht in het Belgische recht. Bij imprevisie is er, in tegenstelling tot bij overmacht, sprake van omstandigheden die de uitvoering van de overeenkomst bijzonder moeilijk of aanzienlijk zwaarder maken voor (één van) de partijen. De coronacrisis kan daar een voorbeeld van zijn. De imprevisieleer beoogt een heronderhandeling van de overeenkomst tussen de partijen. Noch het Burgerlijk Wetboek, noch het Hof van Cassatie en noch andere (corona)rechtspraak aanvaarden de imprevisieleer.
De bindende kracht van een overeenkomst blijft het uitgangspunt. Het Franse recht en het nieuwe Burgerlijk Wetboek aanvaarden de imprevisieleer wel.
Partijen kunnen wel steeds een contractuele imprevisieclausule opnemen. De imprevisieleer kan ook min of meer het recht binnensluipen via enerzijds de matigende werking van de goede trouw en de leer van het verbod op rechtsmisbruik en anderzijds door een soepele invulling van het overmachtsbegrip.
We hebben de imprevisieleer niet kunnen gebruiken tijdens de coronapandemie.
Mocht het nieuw Burgerlijk Wetboek al van kracht zijn geweest, had dit een grote invloed gehad op verschillende contracten en zou de rechtspraak vandaag anders luiden.
De aanvaarding van de imprevisieleer tijdens de coronacrisis had er wellicht toe geleid dat overmacht minder snel werd aanvaard.
Meer lezen

Het verbod op commercieel draagmoederschap bekeken vanuit mensenrechtelijk en rechtsvergelijkend perspectief

Universiteit Hasselt
2021
Tessa
Quina
Er wordt onderzocht of een verbod op commercieel draagmoederschap noodzakelijk is vanuit mensenrechtelijk en rechtsvergelijkend perspectief. Uiteindelijk wordt een aanbevelend voorstel geschreven.
Meer lezen

De Betonstop: een journalistiek onderzoek naar een onhaalbaar beleid

Vrije Universiteit Brussel
2021
Mathijs
Minten
  • Annabel
    Meuleman
Betonstop
Meer lezen

Is er nood aan een algemene wettelijke regeling met betrekking tot de contractuele aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken?con

Universiteit Antwerpen
2021
Nikki
Vermeylen
De contractuele aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken
Meer lezen

De geestesstoornis als grond van ontoerekeningsvatbaarheid: een analyse en rechtsvergelijkend onderzoek

Universiteit Gent
2021
Romanie
De Pelsemaeker
Over het complexe ontoerekeningsvatbaarheidsbegrip en de moeilijke wisselwerking tussen twee centrale wetsbepalingen in deze discussie. Over de juridische lacune waar gedeeltelijk of verminderd toerekeningsvatbaren in terechtkomen. En over de vraag of Frankrijk een inspiratiebron kan bieden voor een nieuw en beter systeem inzake toerekeningsvatbaarheid.
Meer lezen

Big brother is watching you! How online police infiltration and online systemic police observation have to be balanced with fundamental rights and freedoms. A comparative analysis between Belgium and the United States.

KU Leuven
2021
Sylvia
Lissens
In deze masterscriptie worden de opsporingstechnieken van (online) politie-infiltratie en (online)
stelselmatige politieobservatie afgewogen tegen de fundamentele rechten op privacy, het recht op een eerlijk proces en de vrijheid van meningsuiting. Deze onderwerpen zijn in dit functioneel rechtsvergelijkende onderzoek geanalyseerd voor België en de Verenigde Staten. Dit onderzoek werd uitgevoerd aan de universiteiten van KU Leuven (België) en Duke University (Verenigde Staten), onder supervisie van een Belgische en Amerikaanse Professor, in samenwerking met Venice International University (Italië).
Meer lezen

Minimale solidariteit voor feitelijke samenwoners: vanuit een macro-Europees perspectief naar een Belgisch juridisch-empirische werkelijkheid

KU Leuven
2020
Stijn
Debie
Feitelijke samenwoning zit al jaren in de lift. Meer dan ooit kiezen koppels er, al dan niet bewust, voor om hun relatie niet officieel te beklinken. Juridisch heeft dit verregaande gevolgen, vooral omdat de huidige wetgever er niet in slaagt hen op een gepaste manier te beschermen.
Meer lezen

Vaak voorkomende problemen in het woninghuurrecht

Hogeschool PXL
2020
Goele
Bormans
In de praktijk neemt de interesse in “het samenwonen met meerdere personen in één en dezelfde woning” fors toe. Dit is voornamelijk te wijten aan het feit dat het alleen huren van een appartement of woning op financieel vlak vaak niet haalbaar is door de hoge huurkosten. Op juridisch vlak kan dit dan uiteraard ook voor huurrechtelijke problemen zorgen. In deze scriptie wordt er dan ook dieper ingegaan op de pijnpunten en wordt er gezocht naar eventuele oplossingen.
Meer lezen

DE RELATIE TUSSEN ZWEDEN EN NAVO (1948-2020): MAAKT 'PARTNER NUMBER ONE' EEN EINDE AAN MEER DAN 200 JAAR NEUTRALITEIT?

Universiteit Gent
2020
Bruno
Loosvelt
Een politiek-historische literatuurstudie omtrent de relaties tussen NAVO en Zweden, met oog op de lidmaatschapskwestie.
Meer lezen

Lobbyen in België: een zoektocht naar meer integriteit en transparantie

Universiteit Antwerpen
2019
Frederik
Panneel
Deze scriptie probeert het Belgische lobbylandschap in kaart te brengen en de huidige Belgische lobbyregulering wordt kritisch geanalyseerd door middel van rechtsvergelijkend onderzoek.
Meer lezen

Groepsinterne belangenconflicten: is er nood aan hervorming ?

KU Leuven
2018
Jolien
Bulcke
De scriptie handelt over de eventuele noodzaak tot bijkomende hervorming aan de bestaande groepsinterne belangenconflictregeling. Verder wordt beoordeeld of de geplande hervormingen in het kader van het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen zouden volstaan.
Meer lezen

An eye in the sky is watching you Een rechtsvergelijkend onderzoek tussen België en Nederland over het politioneel gebruik van drones op evenementen, na een plots incident of voor langdurige surveillance ter preventie van criminaliteit en de verhouding v

KU Leuven
2018
Lara
Boonen
Drones zijn onbemande vanop afstand bestuurde luchtvaartuigen. Deze toestellen kunnen een payload dragen waaronder camera’s met een zeer hoge resolutie. In dit onderzoek wordt gefocust op het houden van cameratoezicht door de politie met behulp van drones in drie situaties, namelijk voor crowd control-doeleinden op evenementen, om situational awareness te verkrijgen na een plots onvoorzienbaar incident en als langdurig surveillancemiddel ter preventie van criminaliteit. De beelden die de politie hierbij verzamelt kunnen persoonsgegevens zijn. Daarom kan het gebruik van drones een inbreuk uitmaken op het recht op privacy in de zin van artikel 8 Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Dit artikel stelt minimumvoorwaarden waaraan het gerechtvaardigd gebruik van een drone moet voldoen. De inbreuk mag enkel uitgaan van een openbaar gezag, zoals de politie, voor bepaalde doelstellingen waaronder het waarborgen van de nationale of openbare veiligheid en het voorkomen van strafbare feiten of ordeverstoringen. De inbreuk moet een nationale wettelijke basis kennen, in verhouding zijn tot één van deze doelstellingen, die niet met minder ingrijpende middelen te bereiken zijn.
In deze scriptie is ervoor gekozen om een functionele microrechtsvergelijking uit te voeren tussen de Belgische en Nederlandse wetgeving die het politioneel gebruik van drones omkadert voor de drie bovenstaande situaties. Er wordt nagegaan aan welke voorwaarden voldaan moet zijn, welke procedure gevolgd moet worden en impliciet welke actoren hierbij komen kijken. Hierbij wordt gefocust op de nationale rechtsgronden en de bepalingen met betrekking tot de privacy. Het luchtverkeersrecht wordt buiten beschouwing gelaten.
Uit dit onderzoek kwam naar voren dat wetstechnisch gezien zowel de Belgische als de Nederlandse politie drones kunnen inzetten op evenementen en na een plots incident, maar dat België hiervoor slechts één rechtsgrond kent en Nederland meerdere. Een belangrijk verschil is dat sinds een wetswijziging van 2016 de Nederlandse burgemeester ook kan beslissen om vaste straatcamera’s te vervangen door drones om langdurig toezicht te houden in probleemgebieden, terwijl dit in België niet toegestaan is. In Nederland werd tot op het heden nog geen gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. Het is belangrijk om te benadrukken dat zowel op nationaal vlak in België als op Europees vlak het toepasselijk wettelijk kader onder hervorming is.
Meer lezen

Verzekering en het gezin

KU Leuven
2018
Cédric
Vaes
Deze masterproef handelt over het onderwerp ‘Verzekering en het gezin’ en heeft specifiek betrekking op de aansprakelijkheidsverzekering privéleven.

In deze masterscriptie wordt de huidige regelgeving, rechtspraak en rechtsleer betreffende de aansprakelijkheidsverzekering privéleven uiteengezet om vervolgens de volgende centrale onderzoeksvraag te beantwoorden: ‘Biedt de huidige wettelijke regeling en polispraktijk inzake de aansprakelijkheidsverzekering privéleven voldoende bescherming voor ‘nieuwe gezinssamenstellingen/gezinssituaties’ en ‘nieuwe risico’s’ in het privéleven?’.
Meer lezen

EHRM en bewijs. Terreurbestrijding als opstap naar vernieuwd digitaal speurwerk: de gespannen verhouding tussen nieuwe bewijsgaringsinstrumenten in het Belgisch strafonderzoek en artikel 6 en 8 EVRM.

Vrije Universiteit Brussel
2018
Feia
Deltour
De recente Wet Digitaal Speurwerk heeft ten voordele van de justitiële actoren een aantal nieuwe en verregaande onderzoeksbevoegdheden in de digitale sfeer in het leven geroepen. Deze staan echter op gespannen voet met de artikelen 6 en 8 EVRM. Deze thesis analyseert kritisch de wetgevende en beleidsmatige aspecten in de materie.
Meer lezen

Het statutair uitsluitingsbeding: een oplossing voor het probleem van interne controlewijziging van aandeelhouders?

KU Leuven
2018
Laura
Nulens
Uitsluiting van de aandeelhouder/vennoot die een goedkeuringsclausule wil omzeilen, op grond van een uitsluitingsclausule in de statuten van de vennootschap- geldig naar Belgisch recht? Rechtsvergelijking met Frans en Nederlands recht.
Meer lezen

Een juridische analyse van de verschillen en de gelijkenissen van de begrippen “noodsituatie” en “ondraaglijk lijden” als basisvoorwaarden in de abortus- en euthanasiewetgevingen van vier verschillende Europese landen.

Universiteit Gent
2018
Patrick
Garré
Onderzoeksvraag: dragen deze begrippen nog bij tot een transparante werking van de onderzochte regelgevingen en moeten zij al dan niet behouden blijven als voorwaarden voor het toestaan van zwangerschapsafbreking en euthanasie en/of zelfdoding?
Meer lezen

Beëindiging bedingen van tontine en aanwas

UC Leuven-Limburg
2017
Isabel
Vanhengel
De beëindiging van het tontinebeding en het beding van aanwas indien één van de partners bij het eindigen van de relatie niet akkoord gaat.
Meer lezen

HERVORMING VAN HET FAMILIAAL VERMOGENSRECHT

Universiteit Gent
2017
Elien
Verniers
EEN PROGRESSIEVE BENADERING VAN HET FAMILIAAL VERMOGENSRECHT: INTRODUCTIE VAN EEN RELATIEVERMOGENSRECHT
Meer lezen

Suggesties voor de invoering van een eenvormig Belgisch relatievermogensrecht

Universiteit Gent
2017
Maxime
Dupan
Suggesties voor de ontwikkeling van een eenvormig relatievermogensrecht in de vorm van een minimale vermogensrechtelijke bescherming voor ongehuwd samenwonende partners.
Meer lezen

Humane gentechnologie en christelijke ethiek: is de kloof te overbruggen?

KU Leuven
2017
Jozef
Peters
Na een kort verslag van de actuele stand van zaken op het gebied van humane gentechnologie (o.a. crispr) komen uitgebreid argumenten van voor- en tegenstanders aan bod. Is er überhaupt nog een rol weggelegd voor ethiek? Vervolgens komen standpunten van christelijke kerken aan bod en wordt nagegaan of en hoe de kloof te overbruggen valt. Met enkele aanbevelingen en conclusies wordt de scriptie afgesloten.
Meer lezen

Economische ongelijkheid in het voetbal: rode kaart voor het transfersysteem?

Vrije Universiteit Brussel
2017
Niels
Verborgh
Winnaar Scriptieprijs
Deze masterproef onderzoekt in welke mate het transfersysteem in het voetbal strijdig is met juridisch hogere normen. Uit het onderzoek blijkt dat het transfersysteem in zijn huidige vorm problematisch is en dit op verschillende vlakken. Er zijn schendingen van diverse bepalingen van het Europees en nationaal recht. De kloof tussen de praktijk en het recht in het voetbal is onrustwekkend.
Meer lezen

Afstammingsrechtelijke gevolgen van de juridische geslachtsverandering in rechtsvergelijkend perspectief

Universiteit Gent
2016
Eline
Souffriau
Mijn masterproef behandelt de bestaande problematiek betreffende het Belgische afstammingsrecht voor transgenders (art. 62bis, § 8 BW) en probeert via rechtsvergelijkende analyse een oplossing te bieden voor de bestaande problemen.
Meer lezen

Gegevensverkeer in de Cloud: mogen mijn persoonsgegevens worden opgeslagen in landen buiten Europa?

Hogeschool Gent
2016
Femke
Vanden Buverie
Deze scriptie bespreekt cloudservices vanuit een juridisch standpunt. De focus ligt hierbij op de opslag en doorgifte van persoonsgegevens naar landen buiten Europa. Voornamelijk het privacy-aspect komt hierbij sterk naar de voorgrond.
Meer lezen

Hogere werkbereidheid bij 50+ werknemers op de Vlaamse arbeidsmarkt. Een toepassing van het ‘Motivation-Ability-Opportunity’ model op de vervroegde uittredingskwestie.

Universiteit Antwerpen
2015
Dorien
Verckist
Werken tot 67 jaar: “het is van de moetens”, maar hoe?59,6 jaar. Dat is de gemiddelde leeftijd waarop Belgen hun werk inruilen voor het pensioen. Het maakt van België een land met één van de jongste uittredingsleeftijden van de Europese Unie. Samen met een werkzaamheidsgraad (dit is het aandeel werkenden in de actieve bevolking  van zo’n 42% voor de 50-plussers in ons land resulteert dit cijfer in een hoog kostenplaatje voor de sociale zekerheid. Om de financiële dam te stutten, heeft de regering beslist om de wettelijke pensioenleeftijd op te trekken tot 67.
Meer lezen