Scriptiebank overzicht

Deze scriptie onderzoekt welke didactische principes Vlaamse leraren Nederlands en PAV hanteren in hun klaspraktijk bij het bevorderen van het leesbegrip en de leesmotivatie van hun leerlingen en welke bevorderende en belemmerende principes zij hierbij ervaren.

In dit onderzoek werden door middel van tien diepte-interviews de ervaringen nagegaan van leerkrachten met etnische diversiteit. De focus ligt hierbij enerzijds op de houding van leerkrachten tegenover etnische diversiteit, en anderzijds welke praktijken leerkrachten hiervoor hanteren in de klas. Het onderzoek vond plaats in drie scholen met elk een uiteenlopende graad van etnische diversiteit binnen de leerlingenpopulatie.

De voordelen van inclusief onderwijs voor leerlingen met een beperking, maar ook voor hun medeleerlingen en de maatschappij, zijn groot. Aan de hand van een enquête werd nagegaan hoe student-leraren hiernaar kijken en hoe zij hun capaciteiten inschatten. Op basis van de resultaten werd een brochure gemaakt, om beginnende leraren met veel positiviteit en zelfvertrouwen op weg te zetten.

Beginnende leraren hebben in de eerste jaren van hun onderwijsloopbaan extra nood aan kwaliteitsvolle ondersteuning en begeleiding. Sinds 1 september 2019 maakt de Vlaamse overheid middelen hiervoor vrij en is aanvangsbegeleiding een recht en een plicht voor elke beginnende leraar. Dit onderzoek gaat na hoe dit in de praktijk concreet vorm krijgt.

Een onderzoek naar hoe leraren het leesbegrip bij leerlingen concreet kunnen bevorderen. Vanuit een inventarisatie van wat al dan niet werkt, ontstond een tool - een “leeslestabel” - een instrument om kwaliteitsvolle leeslessen te garanderen.

Hoewel de etnisch-culturele diversiteit in de maatschappij als een meerwaarde kan gezien worden, neemt de etnische ongelijkheid in het onderwijs toe. Deze etnische ongelijkheid leidt tot verschillen in schoolprestaties, en vervolgens tot de reproductie van ongelijkheid in het onderwijs. Om deze onderwijsongelijkheid te overbruggen zijn succesvolle leerkrachten, en bijgevolg succesvolle lerarenopleidingen nodig. In dit onderzoek wordt nagegaan hoe lerarenopleidingen leerkrachten kunnen voorbereiden op de etnisch-culturele diversiteit onder leerlingen in het lager onderwijs, met aandacht voor de culturele competenties (attitudes, kennis en vaardigheden) van de leraar. De grote uitdaging hierbij is om de theoriepraktijkkloof te overbruggen en gelijke onderwijskansen te bieden aan alle leerlingen, ongeacht hun etnisch-culturele achtergrond. In het eerste deel van de studie werd een systematische literatuurstudie uitgevoerd van 19 literatuurreviews. De meest frequente theorieën en het belang van de culturele competenties werden toegelicht. Vervolgens werden er tien praktijken geïdentificeerd die effectief zouden zijn om leraren voor te bereiden op het omgaan met etnisch-culturele diversiteit bij leerlingen: (1) Een geïntegreerd curriculum op lange termijn, (2) De selectie van toekomstige leraren, (3) Kritische zelfreflectie, (4) Mentoring & coaching tijdens en na praktijkervaringen, (5) Community-based learning, (6) Continued professional development, (7) Voortdurende ondersteuning en samenwerking in de toekomstige praktijk, (8) Ontwikkelen van een veilige omgeving, (9) Focus op specifieke soorten behoeftes en de focus op algemene theorie, en (10) Innovatie en technologie.
In het tweede deel van de studie werd een multiple case studie uitgevoerd op twee lerarenopleidingen Lager Onderwijs in Brussel. Daarbij werd onderzocht in welke mate de tien praktijken tot curriculumdesign aan bod kwamen in het curriculum. Door triangulatie van drie soorten data (documentanalyse, interviews en online enquête) werden enkele resultaten gevonden. De praktijken die het sterkst aanwezig waren in de curricula van beide opleidingen zijn ‘Kritische zelfreflectie’ en ‘Community-based learning’. De praktijken ‘Focus op specifieke soorten behoeftes en de focus op algemene theorie’, en ‘Innovatie en technologie’ waren opvallend afwezig in het curriculum van beide opleidingen. Hoewel studenten uit beide opleidingen zich goed voorbereid voelen voor etnisch-culturele diversiteit, is er enige voorzichtigheid hieromtrent nodig. Zo kan de transitie naar het lerarenberoep als een praktijkschok aanvoelen en hun doeltreffendheidsbeleving doen dalen. Dit onderzoek is slechts een kleine stap voorwaarts in het opleiden van leerkrachten voor etnisch-culturele diversiteit. De systematische literatuurstudie, gebaseerd op reviews uit eerder internationaal onderzoek, duidt wel cruciale elementen aan die noodzakelijk zijn voor lerarenopleidingen in het opleiden van studenten voor etnisch-culturele diversiteit. Alle lerarenopleidingen zouden bijgevolg hun curriculum kunnen analyseren en evalueren in functie van de elementen geïdentificeerd uit de literatuurstudie.

Studenten moeten doorheen hun opleiding veel schrijven. Toch blijkt uit meerdere onderzoeken dat veel studenten moeite hebben om zakelijke teksten te maken. Het secundair onderwijs heeft mee de verantwoordelijkheid om hun leerlingen voldoende schrijfvaardig te maken voor het hoger onderwijs, maar hoe goed kunnen student-leraren zelf schrijven? En hoe kunnen toekomstige leraren het schrijven toch onder de knie krijgen met het doeboek 'Schrijf-vaardig'?

Op die vragen en meer zoekt de bachelorproef 'Schrijf-vaardig. Hoe goed kan de toekomstige leraar schrijven?' antwoorden.

Sinds de invoering van het M-decreet komen er meer leerlingen van het buitengewoon onderwijs op de reguliere schoolbanken terecht. Dit vormt echter een heuse uitdaging voor leerkrachten. Deze bachelorproef onderzoekt hoe leraren kunnen omgaan met leerlingen die ernstige gedragsproblemen vertonen. In het kader hiervan is de website “eerste hulp bij probleemgedrag” ontwikkeld. Deze website vormt een inspiratiebron met praktische tips voor alle lesgevers.

Dit onderzoek handelt over de beleving van beginnende leerkrachten van hun loopbaan. Meer specifiek focust dit onderzoek zich op het web van relaties waarin de beginnende leerkracht zich bevindt en verbindt dit met zijn professioneel ontwikkelingsproces.

Dit onderzoek gaat na in welke mate het sociaal netwerk van beginnende leraren lager onderwijs ondersteunend is en hoe het in relatie staat tot hun professioneel zelfverstaan. Deze scriptie bevat belangrijke aandachtspunten voor iedereen die met leraren in contact komt, waardoor beginnende leraren beter begeleid kunnen worden.

Eindelijk een positief verhaal over beginnende lerarenOngeveer een op de vier leraren verlaat het onderwijs binnen de vijf jaar. Alsof dat nog niet voldoende is, stopt in Brussel bijna een op de twee leraren. De redenen daarvoor zijn reeds onderzocht en halen vaak de media. Maar hebt u ooit al het positieve verhaal van de leraren die wél volhouden gehoord?Kwaliteitsvolle retentie, wat is dat?Het onderwijs is vaak onderwerp van maatschappelijke discussies. Vooral leraren halen wekelijks de media, jammer genoeg op een negatieve manier. Hoog tijd voor een positief verhaal over leraren.

 Your social network matters Binnen de muren van menig leraarskamer gaat het vlotjes over de tongen en ook in de media is het een hot topic, ‘beginnende leerkrachten’. Na het afronden van een lerarenopleiding blijkt de onderwijsrealiteit immers vaak niet helemaal zoals de nieuwelingen verwacht hadden. Bovendien moeten ze niet alleen ontdekken hoe de dingen verlopen in de school, maar moeten ze ook op zoek naar hun plaats in de nieuwe school.

 
Lang en gelukkig werken als leerkracht?
Niet elke school richt zich even intensief in om de professionele ontwikkeling van leraren-in-opleiding (LIO) te stimuleren. De mate van begeleiding door een mentor is met andere woorden schoolafhankelijk. Aandacht voor beginnende beroepsbeoefenaars is van alle tijden. In het onderwijs is die aandacht echter vrij laat op gang gekomen. Zo is er nu hernieuwde belangstelling voor de lerarenopleiding. Vanaf 1 september 2007 komen de vernieuwingen in die lerarenopleiding op kruissnelheid. Zo is er sinds kort het LIO-traject.

WOORD VOORAF
 
 
Graag had ik volgende mensen willen bedanken voor hun steun bij het realiseren van mijn eindwerk:
 
Mevrouw Annemie Thijs, mijn copromotor, heeft mij geholpen bij het opzoeken van nuttige informatie en heeft ervoor gezorgd dat ik mijn leerstage kon volgen in haar dansschool te Mechelen. Daarnaast heeft ze me zo ver kunnen brengen, deel te nemen aan een wedstrijd van Ierse dans, waar ik als derde eindigde bij de “Ligt Jig”. Ik wil haar bedanken voor de steun en voor al de ervaring die ze mij heeft meegegeven.