U vrijt toch ook? Een onderzoek naar normalisatie en seksualiteit in Vlaamse organisaties

Aanes, D. & Haagenson, L. (1978). Normalization: Attention to a Conceptual disaster. Mental retardation 16(1), pp. 55-56.

Alaszewski, A. & Roughton, H. (1990). The development of residential care for children with a mental handicap. In: A. Aleszewski & B.N.Ong (Reds). Normalization in practice. London: Routledge.

Alen, A. & Meersschout, F. (2003). De grondwet van het federale België. Mechelen: Kluwer.

Aunos, M. & Feldman, M.A. (2002). Attitudes towards sexuality, sterilization, and parenting rights of persons with intellectual disabilities. Journal of applied research in intellectual disabilities 15(4), pp. 285-296. [16.03.2006, Academic Search Premier:  http://search.epnet.com].

Baldwin, S. (1985). Sheep in wolf’s clothing: impact of normalisation teaching on human services and service providers. International Journal of Rehabilitation Research, 8(2), pp. 131–142.

Bank-Mikkelsen, N.E. (1980). Denmark. In: R.J. Flynn & K.E. Nitsch (Reds.). Normalization, social integration, and community services. (pp. 51-70). Baltimore: University Park Press.

Begeleider Bolivar (Uppsala, 28.06.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Begeleider Fonseca (Tallin, 07.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Begeleider Guantanamera (Valencia, 19.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Begeleider Montecristo (Venetie, 05.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Begeleider Partagás (Helsinki, 14.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Begeleider Trinidad (Cardiff, 06.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Begeleidster Cuaba (Parijs, 05.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Begeleidster La Troya (Athene, 18.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Begeleidster Quintero (Dublina, 12.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Begeleidster Vegueros (München, 08.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Biddle, B.J. (1986). Recent developments in Role Theory. Annual Review of Sociology 12. pp.67-92.

Billimora, R.B. (1993). Principle and practice of Normalization. Experiences from Sweden and application to India. Uppsala: Centre for handicap and research.

Boothaerts, R. & De Vriese, F. (2003). Leiddraad bij de evaluatie van de kwaliteit van ondersteuning door personen met een verstandelijke handicap. In: R. Boothaerts & F. De Vriese (Reds). Ontwikkeling van een leidraad voor het beoordelen van kwaliteit van ondersteuning door personen met een verstandelijke handicap: bijlagen [Licentiaatsthesis]. Leuven: KULeuven.

Borghs, P. (2003). De antidiscriminatiewet. Handleiding bij de wet ter bestrijding van discriminatie. Antwerpen: Garant.

Brown, H. (1994). ‘An ordinary sexual life?’: A review of the normalization principles it applies to the sexual options of people with learning disabilities. Disability and society 9(2) pp. 123-144.

Brown, H., & Smith, H. (1989). Who’s ‘ordinary life’ is it anyway? Disability, Handicap & Society 4(2), pp. 105-119.

Brown, H., & Smith, H. (1992). Normalisation:  a reader for the nineties. Londen: Routledge.

Chappell, A.L. (1992). Towards a sociological critique of the normalisation principle. Disability, Handicap & Society 7(1), pp. 35-51.

Chipouras, S., Cornelius, D., Daniels, S. & Makas, E. (1979). Who cares? A handbook on Sex Education and Counseling Services for Disabled People. Washington DC: George Washington University.

Citizen Advocacy of Ottawa-Carleton (2000). Origins of the citizen advocacy movement [29.04.2006: Citizen Advocacy of Ottawa-Carleton: http://www2.citizenadvocacy.org/ citizenadvocacy/history.html].

Cocks, E. (2001). Normalisation and social role valorisation: guidance for human service development. Hong Kong J. Psychiatry 11(1), pp. 12-16. [05.02.2006, Taylor and Francis group: http://www.taylorandfrancisgroup.com].

Conix, G. (2001). Het zal wel overgaan. Seksuele rechten van mensen met een handicap. In CGSO Trefpunt Jaarboek 2001: seksualiteit relaties geboorteregeling (pp. 12-22). Gent: Druk in de weer.

Conix, G., Claerhout, H. & Ryckaert, A. (2005). Seks@relaties.kom! Werkboek voor mensen met een verstandelijke beperking. Berchem: epo.

Culham, A. & Nind, M. (2003). Deconstructing normalisation: clearing the way for inclusion. Journal of Intellectual and Developmental Disability 28(1), pp.65-78.

Cuskelly, M. & Bryde, R. (2004). Attitudes towards the sexuality of adults with an intellectual disability: parents, support staff, and a community sample. Journal of Intellectual & Developmental Disability 29(3), pp. 255-264. [16.03.2006, Academic Search Premier:  http://search.epnet.com].

Daniels, S.M. (1982). Sexual health care for the disabled. Washington DC: George Washington University.

Denekens, J. (1992). Sterelisatie en mentaal gehandicapten. Wie beslist? [licentiaatsthesis]. Antwerpen: Universitaire organisatie Antwerpen.

Devisch, F., Samoy, E. & Lammertyn, F. (2000).  Barrières voor sociale integratie van personen met een handicap. Leuven: Departement Sociologie KULeuven.

de Wit, J., Vermeer, A. & Wensinck, J.C. (1999). Seksualiteit en intimiteit bij mensen met een verstandelike handicap: de normen en waarden en attitudes van groepsleiding. Nederlands Tijdschrift voor Zwakzinnigenzorg, 25(1), pp. 21-39.

Directeur Bolivar (Uppsala, 11.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Directeur Cuaba (Parijs, 05.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Directeur Montecristo (Venetie, 05.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Directeur Partagás (Helsinki, 14.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Directeur La Troya (Tripoli, 18.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Directeur Vegueros (München, 08.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Directrice Fonseca (Tallin, 07.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Directrice Guantanamera (Valencia, 19.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Directrice Quintero (Dublina, 12.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Directrice Trinidad (Cardiff, 06.07.2005). Houding van professional ten opzichte van seksualiteit bij hun cliënten. [interview M. Demaerschalk].

Dit Koningskind (2004). Seksualiteit en mensen met een verstandelijke beperking. Kampen: Kok.

Douma, J., Van Den Bergh, P. & Hoekman, J. (2000). Mensen met een verstandelijke handicap als slachtoffen of dader van seksueel misbruik. Tijdschrift voor orthopedagogiek 39(4), pp. 173-183.

Fagan, J. (jfagan@rrss.ns.ca). (03.03.2006). Relationships and sexuality. [Email aan M. Demaerschalk (melanie.demaerschalk@student.kuleuven.be)].

Fagan, J. (jfagan@rrss.ns.ca). (06.03.2006). Relationships and sexuality. [Email aan M. Demaerschalk (melanie.demaerschalk@student.kuleuven.be)].

Flynn, R.J. & Nitsch, K.E. (1980). Normalization, social integration, and community services. Baltimore: University Park Press.

Herskovitz, M. & Zwick, E. (Prods.) en Nelson, J. (Reg.). (2001). I am Sam [Film]. USA: New line cinema.

Jans, D. & Vander linden, F. (Compn.) en Jans, D., De Coster, M. & Vander linden F. (Uitv.). (1999). Sex verandert alles. Op Sex verandert alles [CD]. Brussel: Play it again Sam.

Jenkins, P. & Wheeler R. (2004). The management of challenging sexual behaviour. Learning disability practice 7(5). pp. 28-36. [17.03.2006, Taylor and Francis group: http://www.taylorandfrancisgroup.com].

Joffe, C.H. & Rollins, J. (Prods.) en Allen, W.(Reg.). (1977). Annie Hall [Film]. Verenigde Staten van Amerika: Metro-Goldwyn-Mayer.

Kersten, M. (2003). Seksualiteit van mensen met een handicap. Een analyse van bestaande kennis en aanwijzingen voor praktijk en verdere kennisverwerving. Utrecht: Landelijk KennisNetwerk Gehandicaptenzorg.

Kreinin, T. (2001). Sexuality education for the disables is priority at home and school. Siecus Report 29(3). p. 4 [17.03.2006, Sexuality Information and Education Council of the United States: http://www.siecus.org].

Lammers, M. (1997). Intimiteit met beleid. Wat beleidsimplementatie rondom seksualiteit en seksueel misbruik kan bevorderen of belemmeren. Utrecht : Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland.

Lesseliers, J. (1996). Seksualiteit, anticonceptie, huwelijk en ouderschap van personen met een matige verstandelijke beperking. Standpunten van ouders, onderwijzers/verzorgers en derden nader onderzocht. Echo’s uit de gehandicaptenzorg 52(1), pp. 20-26.

Lesseliers, J. (1999). A right to sexuality? British Journal of learning disabilities, 27(4), pp. 137-140.

Lesseliers, J. (2000). Een pleidooi voor relationeel-seksuele vorming. In E. De Belie, C. Ivens, G. Van Hove & J. Lesseliers (Reds.) Seksueel misbruik van mensen met een verstandelijke handicap : handboek preventie en hulpverlening. (pp. 93-133). Leuven: Acco.

Lesseliers, J. (de Pinte, 20.05.2005). Gesprek betreffende het geplande onderzoek van Demaerschalk met de organisaties die deelnamen aan het onderzoek van Lesseliers. [gesprek met M.Demaerschalk].

Lumley, V.A. & Scotti, J.R. (2001). Supporting the Sexuality of Adults with Mental Retardation: Current Status and Future Directions. Journal of Positive Behavior Interventions 3(2), pp. 109-119 [14.03.2006, Academic Search Premier:  http://search.epnet.com].

Löfgren-Mårtenson, L. (2004). “May I?” About Sexuality and Love in the New Generation with Intellectual Disabilities. Sexuality & Disability 22 (3), pp. 197-207 [14.03.2006, Academic Search Premier:  http://search.epnet.com].

Makkink, S. (2000). Verslag congres d.d. 10 maart 2000 “Graag of niet!” Intimiteit en seksualiteit binnen de GGZ-instellingen. Utrecht: Geestelijke gezondheidszorg Nederland.

Martens, K. (Prod.) en Martens, K. (Reg.). (05.07.1999). Kwesties: Reportage over seks bij mentaal gehandicapten. [TV-uitzending]. Canvas.

McCarthy, M. & Thompson, D. (1994). Sex and staff training. Sexuality, sexual abuse and safer sex. A training manual for staff working with people with learning difficulties. Brighton: Pavilion Publishing.

Mesibov, G. (1976). Alternatives to the principle of normalisation. Mental Retardation 14(5), pp. 30–32.

Mitchell, L., Doctor, R.M. & Butler, D.C. (1978). Attitudes of Caretakers toward the Sexual Behaviour of Mentally Retarded Persons. American Journal of Mental Deficiency 83(3), pp. 289-296.

Moser, I. (2000). Against normalisation: Subverting Norms of Ability and Disability. Science as culture 9(2), pp. 201-240.

Nirje, B. (1980). The normalization principle. In: R.J. Flynn & K.E. Nitsch (Reds.). Normalization, social integration, and community services. (pp. 31-49). Baltimore: University Park Press.

Nirje, B. (1992a). The normalization principle and its human management implications. In: B. Nirje (Red.). The normalization principle papers. (pp. 17-32). Uppsala: Uppsala Universitet.

Nirje, B. (1992b). The Normalization principle-implications and comments. In: B. Nirje (Red.). The normalization principle papers. (pp. 45-53). Uppsala: Uppsala Universitet.

Nirje, B. (1992c). The normalization principle papers. Uppsala: Uppsala Universitet.

Nobel, H. (1986). Normalisatie als begrip. In: H. Nobel, M. Hodes & L.Van Pelt (Reds.) Normalisatie : gewoon samen mens zijn? Neerslag van een studiedag. (pp. 15-24). Gorinchem: Gewoon samen mens zijn. 

Nobel, H.,  Hodes, M. & Van Pelt, L. (1986).  Normalisatie : gewoon samen mens zijn? Neerslag van een studiedag. Gorinchem: Gewoon samen mens zijn. 

O’Brien, J. & Van Walleghem, M. (1984). Het normalisatieprincipe. Een basis voor effectieve voorzieningen. Leuven: Departement Orthopedagogiek K.U.Leuven.

Oliver, M. (1991). The politics of disablement: a sociological approach. Basingstoke: Macmillan.

Osburn, J. (1998). An Overview of Social Role Valorisation Theory. The International Social Role Valorization Journal 3(1), pp. 7-12 [18.03.2006, community gateway: http://www.communitygateway.org].

Onze nieuwe Toekomst (z.d.). [28.03.2006, Onze nieuwe Toekomst: http://www.ont.be].

Paelinck, D. (1997). De honden zijn wakker, de ouders slapen verder. Handiscoop 52(1), pp. 14-16.

Perrin, B. & Nirje, B. (1992). Setting the record straight: a critique of some frequent misconceptions of the normalization principle. In: B. Nirje (Red.). The normalization principle papers. (pp. 89-94). Uppsala: Uppsala Universitet.

Peuteman, A. (2006). Ik wil een lief! En chocola! Knack 36(8), pp.26-32.

Rapley, M. & Baldwin, S. (1995). Normalisation: metatheory or metaphysics: a conceptual critique. Australia & New Zealand Journal of Developmental Disabilities 20(2), pp. 141-157 [17.03.2006, Taylor and Francis group: http://www.taylorandfrancisgroup.com].

Regional Residential Services Society and the Nova Scotia Department of Health Community Health Promotion Fund (1998). Relationships and Sexuality: A Guide To Policy For Individuals with Intellectual Disabilities and Their Residential Service Providers [28.04.2006, Far Northern Regional Center: http://farnorthernrc.org].

Samoy, E. & Lammertyn, F. (1998).  Sociaal beleid ten behoeve van mensen met een handicap. Leuven: Acco.

Sensoa (2006a). Basics: Seksueel misbruik en partnergeweld bij volwassenen. [29.03.2006, sensoa: http://www.sensoa.be/pdf/praat_over_seks/misbruik_ volwassenen.pdf].

Sensoa (2006b). Feiten en cijfers : seksueel misbruik volwassenen [07.03.2006, sensoa: http://www.sensoa.be/ seksueel_misbruik.php].

Sensoa (2006c). SOA. [29.03.2006, sensoa: http://www.sensoa.be/soa.php].

Spieker B. & Steutel J. (2000). Seks van en met verstandelijk gehandicapten. Enkele morele en conceptuele overwegingen. Tijdschrift voor orthopedagogiek 39(4), pp. 152-163.

Stevens, L. (liesbet.stevens@law.kuleuven.be). (29.03.2006). Seksualiteit bij personen met een verstandelijke beperking [Email aan M. Demaerschalk  melanie.demaerschalk@student.kuleuven.ac.be)].

Szollos, A.A. & McCabe, M.P. (1995). The sexuality of people with mild intellectually disability: perceptions of cliënts and caregivers. Australia & New Zealand Journal of Developmental Disabilities 20(3), pp. 205-222 [17.03.2006, Taylor and Francis group: http://www.taylorandfrancisgroup .com].

Taddicken, S. (Prod). en Hünemörder C. & Jungfleisch, M. (Regs.). (2001). Mein Brüder der Vampir [Film]. Duitsland: GAMBIT.

Tepper, M.S. (2001). Becoming sexually able: education to help youth with disabilities. Siecus Report 29(3), pp. 5-13. [17.03.2006, Sexuality Information and Education Council of the United States: http://www.siecus.org].

Transact (2005). Preventie van seksueel misbruik bij vrouwen en mannen met een handicap. Utrecht: Transact.

van Dale: Groot woordenboek van de nederlandse taal (2005). Antwerpen: Van Dale Lexicografie.

Van den Eynde, S. (2003). “Heeft u een tip voor een wip, mevrouw?” Seks, handicap en de wet: een strafrechtelijk kader. Sensor 3(6), pp. 3-5.

Van Dooren, L. (Lieve.VanDooren@vlafo.be). (02.03.2006). Handicap en seksualiteit. [Email aan M. Demaerschalk (melaniedemaerschalk@gmail.com].

Van Meerbeeck, A. (2003). Determinanten voor instroom in tehuizen voor niet-werkenden. Leuven: Lucas.

Vande Lanotte, J., De Ruyver, B., de Kezel, E., Goedertier, G. & Haeck,Y. (2001). Startcodex. Brugge: die Keure.

Vandenbussche, B. & Robijt, E. (1999). Het is ons goed recht! Koepel 5(4), pp.17-19.

Verhoeven, J. (2003). Op zoek naar de samenleving. Leuven: Acco.

Verlet, D. & Van Geel, H. (2005). Over containerbegrippen en hun validiteit voor onderzoek. Het begrip levenskwaliteit als case [14.03.2006, Administratie, planning en statistiek: http://aps.vlaanderen.be].

Verschaeren, M. (2005). Gehandicapten en seks: jouw rolstoel of de mijne. Humo: 3366(10), pp. 152-157.

Vlaams Fonds voor sociale integratie van personen met een handicap. (14.06.2005). Symposium over preventie van grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van personen met een handicap. Gent: ICC Congrescentrum.

Vzw VMG (2003a). Congresboek: “Het is ons goed recht”.  [28.03.2006, vzw VMG: http://home.scarlet.be/~vzwvmg/vmg_wat_congresboek.htm].

Vzw VMG (2003b). Wat VZW VMG belangrijk vindt… [21.04.2006, vzw VMG: http://home.scarlet.be/~vzwvmg/vmg_wie_watvmgbelangrijkvindt.htm].

Walmsley, J. (2001). Normalisation, Emancipatory Research and Inclusive Research in Learning Disability. Disability & Society 16(2), pp. 187-205.

Williams, P. (1994). A Review of the Conference -25 years of Normalization, Social Role Valorization and Social: A Retrospective and Prospective View. SRV-VRS: The International Social Role Valorization Journal, 1(2), pp. 39-42 [18.03.2006, social role valorization: www.socialrolevalorization.com].

Williams, L. & Nind, M. (1999). Insiders or outsiders, normalisation and women with learning difficulties. Disability & Society 14(5), pp. 659-672.

Withers, P., Ensum, I., Howarth, D., Krall, P., Thomas, D., Weekes, D., Winter, C., Mulholland, A., Dindjer, T. & Hall, J. (2001). A Psychoeducational Group for Men with Intellectual Disabilities Who Have Sex with Men. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities 14(4), pp. 327-339 [17.03.2006, Academic Search Premier:  http://search.epnet.com].

Wolfensberger, W. (1972). The principle of normalization in human services. Toronto: National institute on mental retardation.

Wolfensberger, W.  (1975). The origin and nature of our institutional models. New York: Human Policy Press.

Wolfensberger, W. (1980a). A brief overview of the principle of normalization. In: R.J. Flynn & K.E. Nitsch (Reds.). Normalization, social integration, and community services. (pp. 7-30). Baltimore: University Park Press.

Wolfensberger, W. (1980b). Definition of normalization. In: R.J. Flynn & K.E. Nitsch (Reds.). Normalization, social integration, and community services. (pp. 71-115). Baltimore: University Park Press.

Wolfensberger, W. (1980c). Research, empiricism, and the principle of normalization. In: R.J. Flynn & K.E. Nitsch (Reds.). Normalization, social integration, and community services. (pp. 117-129). Baltimore: University Park Press.

Wolfensberger, W. (1983a). Social role valorization: A proposed new term for the principle of normalization. Mental retardation 21(6) pp. 234-238.

Wolfensberger, W. (1983b). A reconceptualization of normalization as a social role valorization. Mental retardation 34(7) pp. 22-27.

Wolfensberger, W. (1995). An "if this, then that" formulation of decisions related to social role valorization as a better way of interpreting it to people. Mental retardation 33(3), pp. 163-169.

Wolfensberger, W. (2000). A brief overview of social role valorisation. Mental Retardation 38(2). pp. 105-123.

Wolfensberger, W. (2002). Social Role Valorisation and, or Versus Empowerment. Mental retardation 40(3). pp. 252-258.

Wolfensberger, W. & Glenn, L. (1978). Pass 3: program analysis of service systems, a method for the quantitative evaluation of human services. Toronto: National Institute on Mental Retardation.

Wolfensberger, W. & Thomas, S. (1983). PASSING: Normalization criteria and ratings manuals (2nd edition). Downsview: National Institute on Mental Retardation.