De cello die tegen de snaren instreek

Interview
Tim Duerinck

Instrumentenbouwer Tim Duerinck

Tot 2015 kenden we piepschuim alleen als een nogal banaal verpakkings- en isolatiemateriaal. Een masterproef bracht daar verandering in: instrumentenbouwer Tim Duerinck ging ermee aan de slag en verwerkte dit weinig inspirerende materiaal tot een volwaardig strijkinstrument. Met resultaat: zijn cello uit piepschuim klonk niet alleen goed, hij klonk zelfs luider dan een gewone cello.

Vandaag loopt zijn zoektocht naar nieuwe materialen voor klassieke instrumenten gewoon verder: zo gebruikt hij onder meer vlas, glasvezel en carbon om zijn ideeën vorm te geven. Vier jaar na zijn nominatie voor de Vlaamse Scriptieprijs: een update!

Voor je masterproef maakte je een cello uit piepschuim: niet evident.

Toen ik mijn idee voor het eerst voorstelde, heerste er een gezonde scepsis. Maar eenmaal goedgekeurd, werd ik zeer goed begeleid. Gelukkig, want het bleek inderdaad een uitdaging. Al denk ik dat geen enkele masterproef evident is …

Cello uit piepschuim

En toen kwam je deelname aan de Vlaamse Scriptieprijs?

Inderdaad. Ik heb mij zeer snel ingeschreven. Dat heeft zijn vruchten afgeworpen, want dat jaar zette de Vlaamse Scriptieprijs de allereerste inzendingen in de kijker. Ze waren onder de indruk dat er deelnemers bestonden met zoveel zelfvertrouwen, dat ze hun scriptie al indienden zonder eerst hun resultaten af te wachten.

Het gevolg daarvan was redelijk onverwacht: Radio 2 pikte het werk op en voor ik het wist was mijn masterproef een item in het journaal. Dat bracht mijn docenten in een rare positie. Ik kreeg erkenning in de pers en op nationale televisie, maar ze hadden nog geen punten voor mij. Gelukkig bleek tijdens de verdediging dat ze het effectief een goede scriptie vonden.

Je werd uiteindelijk ook genomineerd.

Veel mensen gingen daar al op voorhand vanuit, gezien alle aandacht die ik kreeg in de pers, ik helemaal niet. Een artistieke thesis is niet hetzelfde als een klassieke masterproef en ik dacht dat dit mijn nominatie zou bemoeilijken.

Bij een masterproef in de kunsten vertrek je vanuit een onderwerp dat dicht bij jezelf ligt, er wordt niets van bovenaf beslist. Zo kan een jazzmuzikant onderzoek doen naar het specifieke genre dat hij speelt en die bevindingen meteen toepassen in zijn muziek. De waarde van zo’n werk is in de eerste plaats persoonlijk, de waarde naar het grote publiek wordt daarom al snel onderschat. Dat maakt dat er maar weinig studenten uit de kunsten de moed vinden om deel te nemen.

Vandaag doe je doctoraatsonderzoek.

Dat klopt – in de artistieke opleidingen is dit nochtans zeldzaam. Doctoreren in de kunsten is een nieuw fenomeen, met veel gegadigden. Weinigen mogen effectief starten. Onder meer professor materiaalkunde Wim Van Paepegem was onder de indruk van mijn werk en steunde mijn aanvraag.

Vandaag werk ik aan instrumenten uit composieten, zoals carbon. Deze materialen zijn duurzamer en niet zo kwetsbaar als piepschuim.

Op dat moment heeft mijn nominatie voor de Vlaamse Scriptieprijs deuren geopend: ik was plots niet meer die ene anonieme kandidaat tussen alle andere, zeer getalenteerde, kunstenaars. Ik sprong eruit, ik had al iets bewezen.

Sluit je huidig onderzoek aan bij je thesis?

Ja, met dat verschil dat ik tijdens mijn masterproef een beperkte kennis had van materialen. Vandaag heb ik de tijd en de middelen om het onderzoek open te trekken. Nu verdiep ik mij in instrumenten uit composieten, zoals carbon. Deze materialen zijn duurzamer en niet zo kwetsbaar als piepschuim.

Ik onderzoek niet alleen welke materialen geschikt zijn om instrumenten uit te bouwen – ik onderzoek ook hoe ik die instrumenten zelf kan maken in mijn atelier. Vandaag heb ik de tijd om verschillende versies te maken van een instrument en die te vergelijken met elkaar. Wat zijn de voor- en nadelen van een materiaal? Wat is de artistieke waarde? Wat vinden de muzikanten?

Daarbij probeer ik zoveel mogelijk met mijn onderzoek naar buiten te komen. Ik wil niet alleen de reactie van professionele muzikanten – ook die van het grote publiek.

Cello uit carbon

De instrumenten worden gebruikt tijdens optredens

Zeker: zo was er tijdens de Museumnacht een optreden in het kader van de tentoonstelling Fibre-Fixed in het Designmuseum Gent. Daar kan je trouwens nog tot 21 april een cello uit vlas en een viool uit carbon ontdekken, beide van mijn hand.

Wat zijn je toekomstplannen?

Vandaag heb ik maar één doel: mijn doctoraat afwerken tegen oktober 2020. Over de verdere toekomst denk ik nog niet te veel na. Misschien waag ik wel mijn kans in de PhD-Cup? (nvdr: de PhD-Cup is een presentatiewedstrijd voor pas gepromoveerde doctors)

We kijken uit naar je kandidatuur!

Promotor masterproef (2015): Geerten Verberkmoes

Lees de scriptie


Dit artikel verscheen ook in de Vlaamse Scriptiekrant.

Tim Duerinck werd genomineerd voor de Vlaamse Scriptieprijs 2019. Studeer je dit jaar af en verdient jouw bachelor- of masterproef meer aandacht? Doe mee aan de Vlaamse Scriptieprijs en maak kans op prijzen tot 2.500 euro!

Video