Een flitsend museumbezoek

Laat de gewone ledlampen in de kamer, razendsnel aan-en-uit flikkeren en je krijgt lifi, volgens sommigen de toekomst van draadloze connectie én een alternatief voor het onveilige en energieverslindende wifi. Ingenieur Lennert Vanmunster (KU Leuven) onderzocht in zijn masterproef de toepassing van deze technologie voor audiotours in musea en omzeilde technische obstakels.

De audiogids is een draagbare apparaatje dat bezoekers doorheen een museum gidst. De geluidsfragmenten staan in het geheugen, via knoppen of een touchscreen selecteren de bezoekers zelf wat ze willen beluisteren.

Hoe revolutionair het systeem enkele decennia geleden ook was, tegenwoordig moeten we beter kunnen, dacht Lennert Vanmunster. Voor zijn masterproef ontwikkelde hij daarom audiogidsen die gebruiksvriendelijker, efficiënter en interactiever zijn dan de bestaande systemen, door de fragmenten te versturen via de… verlichting van het museumgebouw.

Eenvoudig

Licht gebruiken om data zoals geluidsfragmenten te transporteren, het bestaat al enkele jaren en wordt Visible Light Communication (VLC), of ook wel lifi, genoemd. Maar waarom zou je licht gebruiken als er ook bijvoorbeeld wifi en bluetooth bestaat?

Vanmunster: “Lifi heeft enkele belangrijke voordelen. Zo ligt het energieverbruik aanzienlijk lager. Met het lichtsignaal kan je immers zowel de ruimte verlichten als de data transporteren. Bovendien is de hardware van elke zender en ontvanger veel eenvoudiger, dat maakt het systeem goedkoper.”

LightTour

De technologie blijkt dus zeer geschikt voor audiogidsen: “We doopten het systeem LightTour. Hiermee kunnen we via lifi verlichting gebruiken om de juiste geluidsfragmenten op het juiste moment af te spelen.”

De ledlampen hangen in een rasterpatroon aan het plafond: “Welke geluidsfragmenten verstuurd worden, hangt af van waar de lamp zich bevindt. Zo zal een lamp dichtbij een bepaald museumstuk enkel geluidsfragmenten over dat stuk uitzenden.”

“Bezoek je het museum, dan ontvang je een draagbare lichtsensor. Sta je voor een bepaald schilderij of ander object, dan ‘leest’ de sensor het flikkerende licht boven dit museumstuk en hoor je automatisch het juiste fragment.”

Interactief

Met LightTour kan je een bezoek aan een museum ook interactiever maken. Hiervoor moet de bezoeker niet alleen data kunnen ontvangen maar ook uitzenden. “In mijn thesis werk ik het voorbeeld uit van een eenvoudige interactieve applicatie waarmee de bezoeker een stukje tekst kan uploaden. Als de bezoeker zijn mening over een museumstuk in zijn toestel typt, worden de tekstdata omgezet in een infraroodsignaal. Iedere ledlamp aan het plafond bevat een lichtsensor die dit infraroodsignaal opvangt. Op die manier krijgt het museum dus onmiddellijk feedback van de bezoekers.”

Uitdagingen

Toch was het allemaal niet zo eenvoudig. Het systeem kan overbelast geraken wanneer er te veel bezoekers bij dezelfde lamp een fragment willen beluisteren. Bovendien kan er interferentie optreden wanneer een bezoeker zich tussen twee naburige lampen bevindt.
 
“Om deze problemen op te lossen kan je elke lamp uitrusten met complexere elektronica en een snellere processor, om zo de datasnelheid te verhogen. Zoiets kost al gauw enkele euro’s per lamp. In een groot museum, zoals het Louvre, waar meer dan 10,000 lampen nodig zijn, betekent dat een aanzienlijke meerprijs.”

Daarom schreef Vanmunster een aantal communicatieprotocols: “Communicatieprotocols bepalen op welk moment welke ledlamp en welk bezoekerstoestel data mogen versturen. Voor LightTour heb ik nieuwe protocols ontworpen die erin slagen het probleem met goedkope elektronica op te lossen.”

De ambitie is groot: “De technologie die we voor LightTour ontwikkelden, kan ook breder toegepast worden in metrostations of luchthavens. Denk maar aan uurroosters of een indoor-gps. De voordelen van VLC zoals de lage prijs en het lage energieverbruik gelden hier ook.”

Je licht opsteken met LightTour, wie weet doe jij het binnenkort ook?

Promotor: prof. dr. ir. Sofie Pollin

Lees de scriptie

Studeer je dit jaar af en verdient jouw bachelor- of masterproef ook meer aandacht? Doe mee aan de Vlaamse Scriptieprijs en maak kans op persaandacht en prijzen tot 2.500 euro!

Dit artikel verscheen in Metro en in de zomereditie van de Vlaamse ScriptieKrant.