Twee studentes maken Suriname warm voor de fiets

“Paramaribo moet fietsvriendelijk worden”, kopte het Dagblad van Suriname op 30 maart 2022. Geen gemakkelijke taak voor een land waar de wegen zeer onveilig zijn voor fietsers. Maar Marlies Struyf en Sam Rymenants (UAntwerpen) zagen potentieel in het idee en probeerden voor hun masterproef zo veel mogelijk Surinamers op de fiets te krijgen.

Als vroegere kolonie van Nederland zou je kunnen vermoeden dat Suriname een fietsland is. Maar niets blijkt minder waar. Nochtans heeft het land baat aan een duurzaam alternatief voor transport. “Suriname kampt met torenhoge inflatie, matige gezondheidscijfers en ook de gevolgen van klimaatverandering zijn er voelbaar. Fietsen bespaart geld, het is gezond en het is goed voor het klimaat. Daarbij is Paramaribo, de hoofdstad van Suriname, biljartvlak en is er ook heel wat groen in de omgeving,” aldus Struyf. Perfect om te fietsen, dus. In het kader van hun masterproef voor de opleiding stedenbouw en ruimtelijke planning aan de Universiteit Antwerpen, probeerden de studentes gedurende twee maanden dan ook in te schatten hoe ze Suriname fietsvriendelijker konden maken.

Veilig fietsen op school

Struyf en Rymenants werkten samen met een lokale lagere school. Samen organiseerden ze een fietszoektocht voor ouders en kinderen. Als groep konden ze zich veiliger voortbewegen op straat. “We wilden vooral aan kinderen tonen dat de straat meer kan zijn dan enkel een plek voor auto’s,” legt Struyf uit. “Maar je merkt wel dat chauffeurs dit niet gewend zijn. Ze passen hun rijgedrag niet altijd aan.” Ze grepen dus ook in aan de schoolpoort door wegschilderingen aan te brengen om de situatie daar zo veiliger te maken (zie foto links).

Waar een wil is, is een fietsbrug

Naast hun bewustmakingscampagne aan de basisschool werkten de studentes ook samen met de Anton de Kom Universiteit van Suriname om een fietsbrug te ontwerpen. Paramaribo heeft nog veel watergrachten vanwege zijn plantageverleden. De brug zou het dus mogelijk maken om je als trage weggebruiker veilig over de watergrachten te bewegen. Bovendien biedt zo’n brug een sneller alternatief bij file. Het ontwerp werd op 8 april 2022 voorgelegd bij het ministerie van openbare werken.

Bewuste tactiek

De studentes maakten voor hun hele project gebruik van ‘urban tactics’. “Dat zijn kleinschalige en vaak tijdelijke ingrepen die je kan nemen in samenwerking met de bevolking. Zo kan je makkelijk bepaalde nieuwe situaties uittesten.” Door niet enkel op papier te werken, maar ook in de realiteit en in het straatbeeld, is het onderzoek ook voor inwoners tastbaar. “Het is ook een bewuste tactiek om mensen eerst warm te maken om te gaan fietsen, en dan te kijken naar hoe we de wegen kunnen verbeteren. Je moet op beide vlakken evenveel inzetten.”

Een klein vonkje

Op dit moment zijn er nog geen grote gevolgen voor de veiligheid van Surinaamse fietsers. Wel merkten de studentes een verandering in de mentaliteit van de mensen met wie ze in contact kwamen. “In het begin was er wat weerstand, maar hoe meer we met ons project bezig waren, hoe meer vertrouwen en enthousiasme er volgde. Als je aantoont dat je ook met kleine ingrepen het verschil kan maken, dan volgt de bevolking je daar wel in.” Struyf en Rymenants hebben ook nog contact met lokale ingenieurs die actief op zoek gaan naar subsidies voor het bouwen van de fietsbruggen. “We hebben recent nog samen overlegd en het dossier voor de subsidieaanvraag nagelezen.” Het doel van het onderzoeksproject Stedelijke Ontwikkeling van UAntwerpen is dan ook om in het buitenland kleine vonkjes te creëren in de hoop dat er iets uitvloeit vanuit het initiatief van de bevolking. In dat opzet zijn de twee studentes, net als voor hun scriptie, met glans geslaagd.

Dit artikel verscheen in Metro op 18 september 2023.

Marlies Struyf en Sam Rymenants (UAntwerpen) deden mee aan de Vlaamse Scriptieprijs 2022. Zij schreven hun scriptie onder begeleiding van Marleen Goethals, Marciano Dasai, en Sigrid Heirman.

Lees hun scriptie

Zelf net een straffe scripte geschreven? Doe ook mee aan Vlaamse Scriptieprijs! Maak zo kans op persaandacht én prijzen tot 2.500 euro.